Ποια δικαιολογία μπορεί να έχει ο Αντώνης Σαμαράς, όταν σχεδιάζει την προσφυγή στις κάλπες, αφού ο «πολιτικός κίνδυνος» αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή έναντι των καλών μεσοπρόθεσμων προοπτικών στην οικονομία;
Ο πρωθυπουργός έχει πάντως δύο καλούς λόγους να προετοιμάζει παρόμοιο σχέδιο. Ο ένας είναι εσωτερικός. Η κόπωση του παρτενέρ, εμφανής από τις κραυγές που ακούγονται στον πασοκικό «λόχο», σε συνδυασμό πάντως με την ασυναρτησία της δικής του παράταξης.
Ο δεύτερος λόγος είναι η απερισκεψία της αντιπολίτευσης. Οσο ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει δέσμιος της προεκλογικής καταστροφικής αντίληψης περί πλήρους ανατροπής, ο κίνδυνος απομόνωσης της χώρας καθιστά τους εταίρους μας ιδιαίτερα επιφυλακτικούς. Πώς, πράγματι, να εισηγηθούν στα Κοινοβούλιά τους μια νέα συμφωνία-δώρο «στους Ελληνες», όσο συντηρείται η απειλή απομόνωσης της Ελλάδας, ακόμη και ατυχηματικής εξόδου της από την Ευρωζώνη;
Παρά ταύτα, η κυβέρνηση χρειάζεται έναν «Οδικό Χάρτη» για την ομαλή μεταμνημονιακή περίοδο, που αρχίζει τον προσεχή Ιανουάριο. Η προετοιμασία θα γίνει μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου. Στον Χάρτη είναι ήδη σημειωμένες τέσσερις δύσκολες «ειδικές διαδρομές».
Η πρώτη αφορά την προτελευταία εξέταση της τρόικας. Η κυβέρνηση έχει επιλέξει, ορθώς, να προσδιορίσει αυστηρά χρονικά όρια στην προσεχή επίσκεψη της τριμερούς αλλά και να έχει προετοιμάσει «με λεπτομέρειες» τα θέματα. Είναι καιρός να αποδραματοποιηθεί η δράση των τροϊκανών, να πάψει να αποτελεί τον δράκο για την αγορά, αλλά και τον υποβολέα της κυβέρνησης. Ελάχιστες, για παράδειγμα, από τις σχεδόν 750 δράσεις, που πρέπει να έχει ολοκληρώσει η κυβέρνηση μέχρι τον Σεπτέμβριο, είναι τόσο σημαντικές ώστε να δικαιολογείται η «κόντρα» με την τρόικα.
Η δεύτερη δυσκολία συνδέεται με τη «φόρμουλα για το χρέος». Ο κ. Σαμαράς είναι πολύ κοντά στην επίτευξη μακρόπνοης συμφωνίας για το ελληνικό χρέος. Τόσο η κ. Μέρκελ, όσο και το Ταμείο ή άλλοι σημαντικοί παράγοντες (Ηνωμένες Πολιτείες, Κίνα) συμφωνούν να προταθεί στην Ελλάδα μια πολύ μακρά περίοδος εξόφλησης του διακρατικού ή ενδοευρωπαϊκού χρέους. Χρειαζόμαστε όμως δύο ακόμη «τεχνικά» χαρακτηριστικά. Σταθερό επιτόκιο, αφού στη μακρά αυτή περίοδο τα επιτόκια θα αυξηθούν σημαντικά. Αλλά και περίοδο χάριτος (6-8 ετών) στην πληρωμή τόκων, ώστε να αμβλυνθεί η πίεση από το αντιαναπτυξιακό πρωτογενές πλεόνασμα. Σε κάθε περίπτωση, μέσα στον Σεπτέμβριο, ο κ. Σαμαράς θα λάβει τα «καλά νέα για το χρέος».
Η τρίτη δοκιμασία αφορά την επιλογή των φόρων που θα μειωθούν «εδώ και τώρα». Κανείς δεν αμφιβάλει ότι χωρίς μείωση των φόρων, η οικονομία δεν θα μπορεί, σύντομα, να αναπνεύσει. Καθώς, όμως, οι δικαστές επιτίθενται στους κυβερνητικούς με «πυρ ομαδόν», στην πλευρά της περικοπής των κρατικών δαπανών, η περικοπή στην άλλη πλευρά, των εσόδων, καθίσταται ρηξικέλευθη για την πανάκριβα κτηθείσα δημοσιονομική εξισορρόπηση. Η μόνη λύση, πλην όμως ανέφικτη πολιτικώς, είναι η ιδιωτικοποίηση σοβαρών λειτουργιών του κράτους, στους τομείς της υγείας, της παιδείας και της ίδιας της διοίκησης.
Για την τέταρτη δοκιμασία, η κυβέρνηση χρειάζεται τη βοήθεια του Γιάννη Στουρνάρα, διοικητή της (εντελώς ανεξάρτητης) Τράπεζας της Ελλάδος. Αντιλαμβάνομαι ότι στα μάτια των κυβερνητικών στελεχών, ο διοικητής πρέπει να «βάλει φρένο» στη μανία του Μάριο Ντράγκι, προέδρου της ΕΚΤ, ο οποίος πιέζει ασφυκτικά το απειλούμενο από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τραπεζικό σύστημα. Οι κυβερνητικοί γνωρίζουν ότι το σύστημα θα χρειαστεί πρόσθετη κεφαλαιοποίηση και το ΔΝΤ απαιτεί την υιοθέτηση του πλέον εξτρεμιστικού σεναρίου. Ζητεί και τον πιο εξεζητημένο υπολογισμό των μελλοντικών ζημιών, από τα «κόκκινα δάνεια» και τον άμεσο υπολογισμό προβλέψεων για το σύνολο της αναμενόμενης ζημίας, ώστε να «τελειώνουμε μια και καλή» με τις ανισορροπίες που απειλούν την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε «κανονικές συνθήκες».
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο πρωθυπουργός περιμένει από τον νέο υπουργό Γκίκα Χαρδούβελη να τελειώσει σύντομα με το Νέο Σχέδιο για την Ανάπτυξη, προκειμένου να το βάλει κι αυτό στη φαρέτρα των επιχειρημάτων με τα οποία θα επιδιώξει τη συγκρότηση «προεδρικής πλειοψηφίας».
Ως γνωστόν, η αγωνία των γιατρών κορυφώνεται όταν πρέπει να επαναφέρουν σε κανονικές συνθήκες τον διασωληνωμένο ασθενή!