Είναι πολλές οι φορές και οι περιπτώσεις που σκεφτόμαστε ότι δίπλα μας υπάρχουν υπέροχοι άνθρωποι που ένα μικρό σπρώξιμο θέλουν για να μεγαλουργήσουν. Και την ίδια στιγμή, διαπιστώνουμε ότι δίπλα μας υπάρχουν ποταποί και χυδαίοι άνθρωποι που δεν συνομίλησαν ποτέ με οτιδήποτε καλό· που αγνοούν παντελώς τι μπορεί να σημαίνει σεβασμός του άλλου, σεβασμός του ανθρώπινου σώματος (πολύ περισσότερο), αλληλεγγύη, κατανόηση…
Παραδείγματα για τη δεύτερη κατηγορία υπάρχουν, δυστυχώς, πολλά. Αρκετά γίνονται θέματα στις ειδήσεις, αφού η φρίκη τους δεν μπορεί να κλειστεί σε όσα καταπίνουν οι μικρές κοινωνίες. Πρώτα πρώτα, εκείνοι οι «εκπαιδευτικοί» στη Βόρεια Ελλάδα που συνελήφθησαν και κατηγορούνται για ασέλγεια σε ανήλικα κορίτσια. «Εκπαιδευτικοί»…
Δεύτερο παράδειγμα, εκείνοι οι άγνωστοι που δηλητηρίασαν 11 άλογα σε φάρμα στη Θεσπρωτία.
Φρικιαστικές πράξεις και συμπεριφορές που ξεπερνούν κάθε φαντασία – ίσως και των καλύτερων ψυχαναλυτών. Υπάρχουν βέβαια και μικρότερης «βαρύτητας» αντικοινωνικές συμπεριφορές, που μπορεί να μην καταλήγουν σε εγκλήματα πάσης φύσεως, αποδεικνύουν πάντως τη μικρότητα των «δραστών» τους και σε κάνουν να φανταστείς τον πολύ χειρότερο εαυτό τους υπό άλλες «καταλληλότερες» συνθήκες.
Την ίδια στιγμή, απορείς, εκπλήσσεσαι και θαυμάζεις ότι υπάρχουν γύρω μας τόσο πολλοί άνθρωποι -περισσότεροι απ’ όσους μας επιτρέπει να φανταστούμε η καθημερινότητα- που δρουν με κριτήρια όχι στενά προσωπικά αλλά συλλογικά. Οτι δίπλα στην αγένεια που περισσεύει πολλές φορές υπάρχει η ευγένεια που ξεχωρίζει. Και ότι δίπλα στη φτηνή αισθητική που μας περιβάλλει υπάρχουν πολλές εστίες που αναζητούν και αγαπούν την τέχνη και το χάδι της. Και για πρώτη φορά, σ’ ένα σχεδόν γεμάτο θέατρο του μεγέθους της Επιδαύρου δεν ακούστηκε ούτε για μία στιγμή ένα ξεχασμένο κινητό να βιάζει την ατμόσφαιρα.
Το απέδειξε το περασμένο Παρασκευοσάββατο το κοινό στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου, όπου παρουσιάστηκαν οι «Βάτραχοι» του Αριστοφάνη, που χειροκροτούσε ξεχωριστά και γνώριζε όλα τα αποσπάσματα των ποιημάτων του Σεφέρη, του Ελύτη, της Δημουλά, του Αναγνωστάκη, του Ρίτσου, που έγιναν μέρος της παράστασης. Που άκουγαν ευλαβικά στίχους όπως «ναι, αγαπημένη μου, εμείς γι’ αυτά τα λίγα κι απλά πράγματα πολεμάμε» (Τάσος Λειβαδίτης) ή «Προδίδετε πάλι την Ποίηση, θα μου πεις./Την ιερότερη εκδήλωση του Ανθρώπου/ (…) Ξέρω: κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις./Ε, ναι λοιπόν! Κηρύγματα και ρητορείες./Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις/Να μην τις παίρνει ο άνεμος» (Μανόλης Αναγνωστάκης).
Και έμοιαζαν όλοι να δέχονται σαν δροσιά τα λόγια του Σεφέρη: «Σ’ αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται».