Δεν θυμάμαι ποιος κυνικός είχε γράψει ότι η πολιτική «είναι η τέχνη τού να εντοπίζεις το λάθος πρόβλημα, να κάνεις τη λάθος διάγνωση και να υιοθετείς τη λάθος θεραπεία», η αποστροφή αυτή όμως ταιριάζει γάντι στην ελληνική πολιτική, όπως δείχνει η διαχείριση των φόρων ακινήτων. Για όσους δεν έχουν κοντή μνήμη, το ειδικό τέλος επιβλήθηκε ως συνέπεια μιας πολιτικής προτεραιότητας που ενστερνιζόταν ο πολιτικός κόσμος της χώρας τότε, σχεδόν στο σύνολό του, δηλαδή να παρακάμψουμε την τρόικα και να κάνουμε «πολιτική διαπραγμάτευση». Το λάθος πρόβλημα ασφαλώς, γιατί το ζήτημα το φθινόπωρο του 2011 δεν ήταν η ποιότητα της διαπραγμάτευσης με την τρόικα, αλλά το ότι οι δαπάνες του προϋπολογισμού ήταν μεγαλύτερες απ’ ό,τι το 2010, κοινώς το πρόγραμμα εκτροχιαζόταν.
Δεύτερο λάθος πρόβλημα ήταν η αντιμετώπιση του ειδικού -και έκτακτου- τέλους από τον πολιτικό κόσμο, που το στιγμάτισε ως «χαράτσι» και ανήγαγε σε σύμβολο του αγώνα κατά της βούλησης των δανειστών την κατάργησή του. Πρωτότυπο ήταν ασφαλώς ότι η Αριστερά στη χώρα ξεσπάθωσε και πρωτοστάτησε υπέρ του δικαιώματος των Ελλήνων στην έγγειο -και αφορολόγητη- ιδιοκτησία, υπέρ του δικαιώματος δηλαδή να είναι «Men of Property» για να θυμηθούμε και τον Βικτωριανό συγγραφέα Γκαλσγουόρθι, κάτι που μάλλον θα προκαλούσε στους Βικτωριανούς και κάποιους συγχρόνους τους Γερμανούς φιλοσόφους απορία.
Αυτήν την ομηρική μάχη για την κατάργηση του «απεχθούς χαρατσιού» την κέρδισε το πολιτικό μας σύστημα. Επειτα από πολλή φασαρία η τρόικα υποχώρησε και δέχτηκε την κατάργηση του ειδικού τέλους, ενώ θα προτιμούσε τη χρονική του επέκταση. Για μια ακόμα φορά επρόκειτο για τη λάθος θεραπεία, αφού αυτό που ενοχλούσε τους Ελληνες στο ΕΕΤΗΔΕ και νωρίτερα στο ΕΤΑΚ, και εξακολουθεί να τους ενοχλεί στον ΕΝΦΙΑ, είναι η φορολόγηση των ακινήτων και όχι ο τρόπος της φορολόγησης.
Το ειδικό τέλος ήταν ένα έκτακτο μέτρο, και ένα έκτακτο μέτρο το καταργείς μονομερώς όποτε θέλεις, όταν οι επιτηρητές επιστρέψουν σπίτι τους. Το 2016, με τη λήξη του προγράμματος, τα ακίνητα θα μπορούσαν να είχαν απαλλαγεί με μια διοικητική πράξη. Αντ’ αυτού αποκτήσαμε ένα μόνιμο φόρο ακινήτων, που δεν θα καταργηθεί ποτέ πια στο μέλλον. Αρνητικό κατ’ ανάγκην αυτό δεν είναι, φόρο κατοχής στην έγγειο ιδιοκτησία έχουν πολλές χώρες και στην Ελλάδα της εκτεταμένης φοροδιαφυγής και της φοροδιαφυγούσας συσσώρευσης του παρελθόντος πρόκειται μάλλον για μια δίκαια εξέλιξη. Δεν ήταν ο στόχος των αντιδράσεων στο ειδικό τέλος, ωστόσο, ένας δικαιότερος φόρος, ήταν καθόλου φόρος.
Τα προβλήματα που έχουν προκύψει με τον ΕΝΦΙΑ θα διορθωθούν στην πορεία της εφαρμογής του, από τη στιγμή που ο φόρος είναι μόνιμος υπάρχει, άλλωστε, χρόνος. Η πρώτη προσπάθεια, ωστόσο, επιβεβαιώνει την ανεπάρκεια της πολιτικής και της δημόσιας διοίκησης. Παρεμπιπτόντως το τελευταίο δικαιώνει την επιμονή της τρόικας στο μέτρο της διαθεσιμότητας.