Καθώς ετοιμαζόμαστε για ένα κρίσιμο ελληνικό και ευρωπαϊκό εξάμηνο, όλα δείχνουν ότι η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας έχει σταθεροποιηθεί και ότι έχει ανοίξει ο δρόμος για την οικοδόμηση ενός νέου μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης, τα πρώτα αποτελέσματα του οποίου θα δούμε ίσως και από το τέλος του 2014. Οι βασικοί οικονομικοί δείκτες έχουν σταματήσει να επιδεινώνονται, ενώ ορισμένοι πολύ σημαντικοί εξ αυτών, όπως το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, έχουν δείξει εντυπωσιακή μεταστροφή από αρνητικό σε θετικό αποτέλεσμα. Χάρη σε αυτή την πρόοδο τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις των εταίρων μας, φαίνονται πλέον έτοιμα να ανοίξουν τη συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Πρόσφατα, η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα (Task Force for Greece) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είναι ο επίσημος τεχνικός σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης για τις μεταρρυθμίσεις, δημοσίευσε την 7η έκθεση δραστηριοτήτων της για την περίοδο Φεβρουαρίου – Μαΐου 2014. Ο απολογισμός επιβεβαιώνει την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων σε σημαντικούς τομείς. Η τεχνική βοήθεια που προσφέρεται στην ελληνική κυβέρνηση για την υποβοήθηση υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων εντατικοποιήθηκε ιδιαίτερα σε τομείς όπως η φορολογική διοίκηση (αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και είσπραξη φόρων), η ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία και της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση, η αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων και η εισαγωγή της πολιτικής του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά.
• Η βελτίωση της φορολογικής διοίκησης με την αύξηση της είσπραξης των φόρων και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής αποτελεί τη βάση για μια δικαιότερη φορολογική πολιτική που ταυτόχρονα θα διευκολύνει την ανάπτυξη. Η ελληνική φορολογική διοίκηση πέτυχε ήδη σημαντική πρόοδο με τη δημιουργία νέου οργανογράμματος στη Γενική Γραμματεία Εσόδων αλλά και τη βελτίωση των βασικών διαδικασιών για τις επιχειρήσεις. Ενισχύθηκε επίσης η τεχνική βοήθεια για την αναθεώρηση της νομοθεσίας περί ΦΠΑ αλλά και την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα αυτόν. Αναμένεται να προχωρήσουν οι εργασίες στον έλεγχο των ατόμων με μεγάλη περιουσία και των αυτοαπασχολούμενων με μεγάλο εισόδημα. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η Μονάδα Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών ανέφερε στις αρχές 2.628 περιπτώσεις εικαζόμενης φοροδιαφυγής, διαβίβασε 472 υποθέσεις στον εισαγγελέα, ενώ δέσμευσε περιουσιακά στοιχεία ύψους 205 εκατ. ευρώ από τις αρχές του 2012.
• Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας για τη βελτίωση των θεσμικών της φορέων, με κυριότερο τον ΟΑΕΔ, και για τη στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την καταπολέμηση της υψηλής ανεργίας και ιδίως των νέων. Επιπλέον το πρόγραμμα «Εγγύηση για τη νεολαία» θα εξασφαλίζει τετράμηνη προσφορά εργασίας, μαθητείας, πρακτικής άσκησης ή συνεχούς εκπαίδευσης μετά το τέλος των σπουδών ή την απώλεια εργασίας για νέους έως 24 ετών. Το πρόγραμμα θα στηριχθεί οικονομικά από ευρωπαϊκά κονδύλια ύψους 350 εκατ. ευρώ και αφορά περίπου 240.000 νέους που δεν εντάσσονται σε άλλα προγράμματα. Ακόμη, έχει δρομολογηθεί σε πιλοτική βάση σε πάνω από δέκα δήμους πρόγραμμα εγγύησης του ελαχίστου εισοδήματος για τους πιο φτωχούς συμπολίτες μας, με στόχο την επέκτασή του σε εθνική κλίμακα κατά φάσεις από το 2015. Η επιτυχής εφαρμογή του προγράμματος θα αποτελέσει πραγματική επανάσταση στην κοινωνική πολιτική στη χώρα μας.
• Η ρευστότητα και η πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για τις ελληνικές επιχειρήσεις και ιδίως τις μικρομεσαίες. Παρά την αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού τομέα, η χορήγηση δανείων παραμένει περιορισμένη με υψηλές απαιτήσεις για εμπράγματες εγγυήσεις και υψηλά επιτόκια. Η Task Force επικεντρώθηκε στη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι εκταμιεύσεις αυξήθηκαν για όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά μέσα που στηρίζει η Ε.Ε. Αλλωστε, τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ε.Ε. προσφέρουν πολλά εργαλεία για τη στήριξη του δανεισμού μέσω εμπορικών τραπεζών σε συνεργασία με τους εθνικούς και τους ευρωπαϊκούς ενδιάμεσους φορείς διαχείρισης (ΕΤεΠ, ΕΤΕΑΝ, ΕΤαΕ).
Βεβαίως, προϋπόθεση για την υγιή ανάπτυξη αλλά και την αύξηση της απασχόλησης αποτελεί η δραστική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Το ελληνικό πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής και η τεχνική βοήθεια δίνουν ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό, με προτεραιότητα στις μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών για την ενίσχυση του ανταγωνισμού ώστε να μπορέσουν να μπουν νέες επιχειρήσεις, ιδίως μικρομεσαίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της απασχόλησης, να αυξηθούν οι επενδύσεις και να μειωθούν οι τιμές.
Το ελληνικό πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής έχει, λοιπόν, αποδώσει διαψεύδοντας όσους το αμφισβήτησαν στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Αναπόφευκτα, η προσαρμογή ήταν και παραμένει επίπονη για το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν και πρέπει να προχωρήσουν περισσότερο ώστε να μπει σύντομα η Ελλάδα σε έναν ενάρετο κύκλο ανάπτυξης που θα ανταμείψει τους πολίτες για τις θυσίες που έχουν υποστεί. Οι μεταρρυθμίσεις, που πραγματοποιήθηκαν χάρη και στη διαρκή τεχνική βοήθεια που παρέχεται από την Ομάδα Δράσης αλλά κυρίως χάρη στη θέληση της πλειονότητας του ελληνικού λαού, αποφέρουν πλέον αποτελέσματα. Ο μόνος αντίπαλος για τη χώρα μας είναι ο εφησυχασμός, γιατί, ως γνωστόν, όταν κάνεις ποδήλατο, αν σταματήσεις το πετάλι, πέφτεις!
* Ο κ. Πάνος Καρβούνης είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ε.Ε. στην Ελλάδα.