Η χώρα περιβάλλεται από μη φίλιες δυνάμεις – όχι εχθρικές, διότι ένας χαρακτηρισμός αυτού του τύπου θα ήταν υπερβολικός. Εάν εξαιρέσει κανείς τους «στρατηγικούς» δεσμούς, που σφυρηλάτησε ο πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς με το Ισραήλ, και οι οποίοι τη στιγμή αυτή δεν φαίνεται ότι προσφέρουν κανένα πρακτικό πλεονέκτημα, οι σχέσεις της Ελλάδος –από την Αλβανία έως την Τουρκία– κινούνται σε ένα επίπεδο μίας ηπιότερης ή ανησυχητικότερης εντάσεως. Ουδείς λόγος, φυσικά, περί στρατιωτικής απειλής, που μόνον η Τουρκία είναι σε θέση να προβάλει, αλλά περί σαφούς δυσλειτουργίας στις διεθνείς σχέσεις της χώρας, με οικονομικές και άλλες συνέπειες.
Πέραν των σταθερών δεσμών της Ελλάδος με την Δύση, κατά διαστήματα προβληματικών λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και της εντάσεως των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που δύο φορές υπήρξε όντως κίνδυνος να λάβουν την μορφή θερμής αναμετρήσεως –το 1987 και το 1996 με την κρίση των Ιμίων– μόνον επί των κυβερνήσεων του κ. Κώστα Καραμανλή, επιχειρήθηκε διεύρυνση της εξωτερικής πολιτικής προς τη Ρωσία του κ. Βλαντιμίρ Πούτιν και ειδικότερα στον ενεργειακό τομέα.
Διά την ιστορία και προς απόδοση δικαιοσύνης θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συνεργασία Ελλάδος και Ρωσίας στον τομέα της ενέργειας υπήρξε μία ιδιοφυής ιδέα του Νίκου Γρηγοριάδη –συμβούλου του Ιωάννη Λάτση επί πετρελαϊκών θεμάτων– και διατυπώθηκε στο σχέδιο κατασκευής του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης.
Η ιδέα προεκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Παρά ταύτα υποστηρίχθηκε συστηματικά από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και του κ. Κώστα Μητσοτάκη. Μετά από έτη ο κ. Καραμανλής διεύρυνε το πλαίσιο της ενεργειακής συνεργασίας με την Μόσχα και επλήρωσε το τίμημα της ανορθόδοξης επιλογής του.
Ο κ. Γιώργος Παπανδρέου που διεδέχθη τον κ. Καραμανλή αδιαφόρησε –έχοντας άλλες προτεραιότητες– και ο κ. Σαμαράς ενταφίασε το όλο θέμα –συνεργούσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης– προωθώντας την ενεργειακή συνεργασία με τους Αζέρους και απορρίπτοντας την προσφορά της ρωσικής Συντέζ. Το πολιτικό μήνυμα της συμφωνίας με τους Αζέρους ήταν η ενεργειακή σύνδεση της Ελλάδος με το σύστημα της Τουρκίας. Κάποιοι θα σπεύσουν να υποστηρίξουν ότι είναι η αρχή της φινλανδοποιήσεως της Ελλάδος, αλλά παρέλκουν προς το παρόν οι γενικεύσεις.
Σήμερα οι σχέσεις Ελλάδος και Ρωσίας δοκιμάζονται από το εμπάργκο της Δύσης προς την Μόσχα και τα αντίποινα του Κρεμλίνου. Ουδείς εχέφρων πολίτης θα πρότεινε ποτέ να διαταραχθούν σε επικίνδυνο σημείο οι δεσμοί της χώρας με τους Ευρωπαίους εταίρους της, που ακολουθούν εκόντες άκοντες την αμερικανική πολιτική έναντι της Ρωσίας.
Αλλά η κρίση της Ουκρανίας δημιουργεί την ανάγκη αναζητήσεως διεξόδων στον κ. Πούτιν και τα «ενεργειακά» δεν έχουν ενταχθεί προς το παρόν στον κατάλογο του εμπάργκο. Η συνεργασία με την Μόσχα μπορεί να αναβιώσει στον τομέα αυτόν, εάν συνεργήσει και η Βουλγαρία, που δοκιμάζει τα αγαθά της σταδιακής ενσωματώσεώς της στην Ευρώπη. Ισως όμως ζητούμε πολλά από μία κυβέρνηση συνεργασίας, οι ηγέτες της οποίας ασχολούνται κατ’ αποκλειστικότητα με τον κ. Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ.