Η επιστολική ψηφοφορία για το δημοψήφισμα στη Σκωτία ξεκίνησε χθες. Η αγωνία αναμένεται να διαρκέσει περίπου ένα μήνα, η καταμέτρηση των ψήφων θα γίνει στις 18 Σεπτεμβρίου. Τότε θα μάθουμε αν το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Σκωτίας, δημιούργημα της βασίλισσας Αννας από το 1707, θα πάρει παράταση ζωής, ή αν η ετυμηγορία των ψηφοφόρων θα δικαιώσει έπειτα από 307 χρόνια τον λόρδο Χάμιλτον και τον Αντριου Φλέτσερ του Σαλτούν, επικεφαλής τότε της σκωτσέζικης αντιπολίτευσης στην Ενωση των δύο βασιλείων.
Αν πιστέψει κανείς τις δημοσκοπήσεις, οι Σκώτοι δεν θέλουν να εγκαταλείψουν το Ηνωμένο Βασίλειο, το «όχι» στην ανεξαρτησία προηγείται με 12 μονάδες. Μια εκλογική αναμέτρηση, ωστόσο, μπορεί να επηρεαστεί απ’ οποιαδήποτε εξέλιξη και η κυβέρνηση Κάμερον θα πρέπει να προσεύχεται κάθε βράδυ να μην προκύψει αναπάντεχα καμιά καταστροφή, που θα αλλάξει τη διαφαινόμενη διάθεση των Σκώτων εκλογέων. Εκείνη πάντως που θα πρέπει να προσεύχεται ακόμα πιο ένθερμα να μη συμβεί τίποτε αρνητικό θα είναι η Εργατική αντιπολίτευση. Γιατί μια απόφαση του εκλογικού σώματος υπέρ της ανεξαρτησίας μπορεί να είναι το πολιτικό τέλος του Χάμιλτον, το Συντηρητικό Κόμμα όμως θα επιβιώσει. Αντίθετα, δίχως τις έδρες που κερδίζει στη Σκωτία, το Εργατικό Κόμμα μάλλον θα πρέπει να αποχαιρετήσει την προοπτική εξουσίας για τις επόμενες δεκαετίες. Δεν είναι τυχαίο, πως ο επικεφαλής της καμπάνιας για το «όχι» στην ανεξαρτησία είναι ένας Εργατικός πρώην υπουργός Οικονομικών, ο Αλιστερ Ντάρλινγκ.
Τα οικονομικά, άλλωστε, και συγκεκριμένα τα νομισματικά, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία. Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας Οζμπορν προειδοποίησε απερίφραστα τους Σκωτσέζους, πως αν επιλέξουν την ανεξαρτησία επιλέγουν και την έξοδο από το κοινό νόμισμα. Αυτό ήταν ένα ισχυρό σοκ, που συνέβαλε στο να ανατραπεί η διάθεση των Σκώτων υπέρ της ανεξαρτησίας – όταν έχεις 300 χρόνια ένα νόμισμα άλλωστε αποτελεί οργανικό τμήμα της ιστορίας σου και δύσκολα το αποχωρίζεσαι. Οι συνήγοροι της ανεξαρτησίας συνέταξαν έπειτα από αυτό σχέδια για τη μετάβαση της Σκωτίας στο δικό της νόμισμα, αυτά όμως πιθανόν να παρουσιάστηκαν πολύ αργά ή να μην πείθουν.
Και η Ευρώπη, πάντως, έχει τους δικούς της λόγους να παρακολουθεί με εκνευρισμό τα δρώμενα στη Σκωτία, που αποτελεί ως τμήμα της Βρετανίας ευρωπαϊκό έδαφος. Ως ανεξάρτητη χώρα, ωστόσο, δεν θα συνεχίσει να είναι. Αυτό θα καταστήσει απαραίτητη την επανένταξή της, στην οποία μπορεί να προκύψουν μεγάλες περιπλοκές. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι Ισπανοί, που έχουν το βλέμμα στραμμένο στην Καταλωνία, την επόμενη υποψήφια, θα αφήσουν να δημιουργηθεί ένα τέτοιο προηγούμενο και δεν είναι οι μόνοι στην Ε.Ε. με επαρχίες που θέλουν να αποσχιστούν.