Στην πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Αμυνας Δημήτρη Αβραμόπουλου με τον Αμερικανό ομόλογό του Τσακ Χέιγκελ στην Ουάσιγκτον, οι δύο άνδρες συμφώνησαν να συνεργασθούν για μια επιτυχή σύνοδο του ΝΑΤΟ, η οποία ξεκινάει αύριο στην Ουαλλία. Τι σημαίνει όμως αυτό για τους Αμερικανούς;
Η σύμπτωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία και της επικίνδυνης αστάθειας στη Μέση Ανατολή δημιουργεί προσδοκίες στις ΗΠΑ ότι θα επιτύχουν τη δέσμευση των συμμάχων τους για μεγαλύτερη συνεισφορά τόσο στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης όσο και στη Μέση Ανατολή. Από τη μια, η κρίση στην Ουκρανία και η εμπλοκή της Ρωσίας αναβιώνει τη σημασία του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. Από την άλλη, η ανάδειξη των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους διαμορφώνει μια ιδιαίτερα ρευστή κατάσταση στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, η διαχείριση της οποίας θα είναι δύσκολη. Ειδικά για την αντιμετώπιση του «Ισλαμικού Κράτους», οι Αμερικανοί τονίζουν ότι χρειάζονται τη συνεργασία τους. Πιστεύουν μάλιστα ότι μπορούν να αξιοποιήσουν τη συγκυρία για να προωθήσουν την ατζέντα της μετατροπής του ΝΑΤΟ «σε ένα παγκόσμιο κέντρο ασφάλειας με νέες δυνατότητες». Προς αυτή την κατεύθυνση, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα θέλει να υπάρξει δέσμευση για αύξηση των αμυντικών δαπανών, με «δίκαιη και αναλογική συνεισφορά όλων για την ενίσχυση της συλλογικής άμυνας».
Η κρίση στην Ουκρανία, βεβαίως, αναμένεται να κυριαρχήσει στη σύνοδο, όπου θα συζητηθεί η υλική υποστήριξη, ο εκσυγχρονισμός και η εκπαίδευση των αμυντικών δυνάμεων της χώρας με στόχο «την ενίσχυση της ουκρανικής Δημοκρατίας». Καθώς χάνουν έδαφος στις συγκρούσεις τους με τους φιλορώσους αντάρτες, οι Ουκρανοί ζητούν στρατιωτικό εξοπλισμό, ένα αίτημα που υποστήριξε και ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ Μενέντεζ κατά την επίσκεψή του στη χώρα. Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει το βήμα, εμμένοντας σε έμμεση βοήθεια και οικονομικές κυρώσεις, το κόστος των οποίων προσδοκά ότι θα αναγκάσουν τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να επιστρέψει στην οδό της διπλωματίας.
Σε ευρύτερο επίπεδο, όμως, και καθώς η Δύση ανησυχεί για τις προθέσεις της Ρωσίας, η σύνοδος αναμένεται να παράσχει εγγυήσεις σε μέλη του ΝΑΤΟ όπως η Πολωνία και η Ρουμανία, συντάσσοντας ένα «Σχέδιο Ετοιμότητας» που προβλέπει αύξηση του χρόνου ανταπόκρισης και εναλλασσόμενες δυνάμεις στα κράτη της πρώτης γραμμής, αλλά και όπου αλλού χρειασθεί. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η παρουσία του προέδρου Ομπάμα σήμερα στην Εσθονία, μια χώρα με σημαντική ρωσική μειονότητα. Οπως το έθεσε ο διευθυντής για την Ευρώπη στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας Τσαρλς Κάπσαν, δεν είναι τυχαία η στάση του στην Εσθονία στον δρόμο για την Ουαλλία, αλλά μέρος της προσπάθειας να σταλεί το μήνυμα ότι η συμπεριφορά της Ρωσίας είναι «απαράδεκτη» και να την αποτρέψει από άλλες τέτοιες κινήσεις: «Ούτε να το σκεφτεί να μπλέξει στην Εσθονία ή τις άλλες χώρες της Βαλτικής», είπε χαρακτηριστικά.
Για την Αθήνα, τα σημαντικότερα θέματα της συνόδου είναι η επανεξέταση της σχέσης του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία και ο νέος καταστατικός χάρτης για τις νατοϊκές ένοπλες δυνάμεις που προωθεί η βρετανική κυβέρνηση. Η τελευταία επιπλήττει τις χώρες που δεν διαθέτουν το προβλεπόμενο 2% του ΑΕΠ τους για αμυντικές δαπάνες. Οι Αμερικανοί εμφανίζονται πιο συγκρατημένοι, στοχεύοντας σε μια δέσμευση για σταδιακή αύξηση των δαπανών εντός ενός χρονοδιαγράμματος. Η Ελλάδα πάντως δεν έχει λόγο να ανησυχεί: σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, είναι η μόνη χώρα, μαζί με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, που το 2013 προβλεπόταν να ξεπεράσει αυτό τον στόχο. Οσο για μια επικείμενη διεύρυνση, αυτή η σύνοδος δεν θα εξετάσει καμία αίτηση. Εκτός από την επανάληψη των διαβεβαιώσεων ότι η πόρτα είναι ανοιχτή για μελλοντική διεύρυνση, ο κ. Κάπσαν τόνισε ότι στην Ουαλλία θα συζητηθεί μόνο η βοήθεια προς τη Γεωργία και η ενταξιακή προοπτική του Μαυροβουνίου.