Αλλαγή φάσης ζει η Ευρώπη, καθώς η ύφεση και η μεγάλη ανεργία δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Ο κίνδυνος του πληθωρισμού τον οποίο κάποιοι δογματικά προβάλλουν δεν λειτουργεί ως φόβητρο. Μόλις τον προηγούμενο μήνα ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη ήταν 0,3%, πολύ κάτω από τον επίσημο στόχο της ΕΚΤ που είναι 2%. Αντιθέτως, η ανεργία είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, που απαιτεί πλέον άμεση αντιμετώπιση. Προφανώς αυτή είναι και η βάση πάνω στην οποία ελήφθησαν οι προχθεσινές αποφάσεις της ΕΚΤ, που έφεραν μια αίσθηση αισιοδοξίας.
Είναι σαφές ότι χωρίς παροχή ρευστότητας δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη ούτε αύξηση της απασχόλησης. Τα τελευταία χρόνια, η νέα χρηματοδότηση επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι σχεδόν μηδενική. Οι τράπεζες ουσιαστικά ανανέωναν δάνεια μόνον σε αξιόχρεες επιχειρήσεις που έπρεπε να αναχρηματοδοτηθούν.
Η έλλειψη ρευστότητας ήταν ιδιαίτερα έντονη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που είναι κεντρική πηγή απασχόλησης. Ειδικά στην ελληνική πραγματικότητα η ανεργία, που ξεπέρασε το 27%, δεν μπορεί να περιοριστεί αν δεν αρχίσουν και πάλι οι προσλήψεις σε μικρές επιχειρήσεις. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, η αναλογία προσλήψεων – απολύσεων στις μικρές επιχειρήσεις κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014 έπεσε σε 1:1,5, ενώ προηγουμένως ήταν δυσμενέστερη. Αυτή όμως η πρόοδος, σύμφωνα με στοιχεία από την έρευνα της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), οφείλεται κυρίως στη μείωση του κατώτερου μισθού και στις αλλαγές του εργασιακού καθεστώτος. Σύμφωνα με την έρευνα, το 42,7% των επιχειρήσεων μείωσε ημέρες και ώρες απασχόλησης, ενώ το 38,5% μείωσε και αποδοχές. Και παρά τις αλλαγές αυτές,σχεδόν ένας στους δύο μισθωτούς (46%) αντιμετωπίζει πρόβλημα με την έγκαιρη καταβολή μισθών.
Η εύκολη λύση που έχει ήδη εξαγγείλει η αντιπολίτευση ως υπόσχεση είναι η αύξηση του κατώτερου μισθού! Αυτή είναι η εύκολη λύση για αύξηση της ανεργίας…
Το δύσκολο είναι να δημιουργηθούν συνθήκες ώστε η μικρή και μεσαίου μεγέθους επιχείρηση να μπορεί να επιβιώσει και να αναπτυχθεί. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση για την ελληνική οικονομία. Στο παρελθόν, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ευημερούσαν για λάθος λόγους. Στηρίζονταν στη ρευστότητα που εξασφάλιζε η φοροδιαφυγή και η εισφοροδιαφυγή, χρέωναν υψηλές τιμές στους πελάτες και είχαν χαμηλή παραγωγικότητα.
Αν η κρίση μπορεί να έχει κάποια ευεργετική επίπτωση, είναι στον τομέα αυτό. Να δημιουργηθεί μια νέα γενιά μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που θα έχουν διαφορετικό προσανατολισμό, που θα αναζητούν την κερδοφορία στη νέα ιδέα, στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πελάτη, στην αξιοποίηση της καινοτομίας. Μια νέα γενιά μικρών επιχειρήσεων που θα ανακαλύπτουν τα κενά που αφήνουν στην αγορά οι μεγάλες εταιρείες, που μπορούν να σταθούν και αναπτυχθούν επειδή προσφέρουν καλές υπηρεσίες και όχι επειδή δεν πληρώνουν φόρους.
Μπορούν να δημιουργηθούν οι «νέου τύπου» μικρές επιχειρήσεις; Μπορούν και ο λόγος δεν είναι η όποια χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής στην Ευρώπη. Είναι ότι μπαίνει στην αγορά η νέα γενιά επιχειρηματιών που έχει υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και με ευρύτερες παραστάσεις από τους παλιότερους. Είναι μια διαδικασία αργής και αθέατης αλλαγής, που χρειάζεται λίγο χρόνο ακόμη για να εκδηλωθεί πλήρως. Αλλά είναι αναπόφευκτη.