Τα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Δημόσιας Τάξης είναι ενθαρρυντικά· καταγράφουν μικρή υποχώρηση της εγκληματικότητας, που άρχισε σταδιακά από το 2013. Οι δείκτες των αδικημάτων, όπως ληστείες, κλοπές – διαρρήξεις και δολοφονίες, παρουσιάζουν κάμψη περίπου 21,5%. Φέτος, σε σύγκριση με το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2013, στην Αττική, που θεωρείται το βαρόμετρο της εγκληματικότητας, σημειώθηκαν 483 λιγότερες ληστείες και 880 λιγότερες κλοπές – διαρρήξεις. Τα στοιχεία θα μπορούσαν να είναι και καθησυχαστικά αν στο ίδιο ρεπορτάζ («Τα Νέα», 3/9) δεν αναφερόταν ότι η μείωση των επιθέσεων συνοδεύεται από κατακόρυφα αυξημένη ωμή βία.
Τα περιστατικά αφορούν κυρίως ηλικιωμένους, που βασανίζονται και συχνά δολοφονούνται, ακόμη και για λίγα ευρώ, αλλά και νεότερους – οικογένειες που υφίστανται αγριότητες για να «αποκαλύψουν» κρυψώνες χρημάτων ή τιμαλφών. Κάθε τόσο, είναι η αλήθεια, φιλοξενούνται στον Τύπο σχετικές αφηγήσεις θυμάτων, ενώ οι ιστορίες που κυκλοφορούν και αναπαράγονται μόνο εφησυχασμό δεν δημιουργούν.
Ενδεικτικό το παράδειγμα: στην πολυκατοικία που μένω, στο Παγκράτι, σημειώθηκαν δύο κλοπές, με απόσταση εβδομάδων η μία από την άλλη, και με τους δράστες να εισβάλουν στα διαμερίσματα μέρα μεσημέρι και να τρομοκρατούν επί ώρα τους ενοίκους τους.
Η ΕΛ.ΑΣ. έχει καταφέρει να εξαρθρώσει αρκετές συμμορίες (Γεωργιανών, από τις πιο σκληρές, Μαροκινών, μεικτές, με τη συμμετοχή Ελλήνων κ.ά.), αλλά αυτοί οι κακοποιοί «νέας γενιάς» είναι σαν τη Λερναία Υδρα: καινούργιες ομάδες διαδέχονται τις παλαιότερες.
Η υπερχείλιση βίας συνδέεται με εξαχρείωση την οποία δεν προκαλεί μόνο η οικονομική εξαθλίωση. Οι αντιπαλότητες και οι κοινωνικές ανισότητες εκθρέφονται μέσα από ιδεολογικές, ευρύτερα πολιτισμικές αλλαγές και μετατοπίσεις, γεωπολιτικές ανακατατάξεις που συνθλίβουν ομάδες πληθυσμών, ανθρώπους που μεγαλώνουν μέσα στο μίσος, βιώνοντας την κτηνωδία ως τρόπο επιβίωσης.
Το έγκλημα στις κοινωνίες του 21ου αιώνα αλλάζει ποιοτικά χαρακτηριστικά, ενσωματώνοντας μεθόδους που δεν αποσκοπούν, κατ’ ανάγκη, στον πλουτισμό των δραστών. Αγριες συμμορίες (περιθωριοποιημένων, τραυματισμένων ψυχικά, ασφαλώς διαταραγμένων ατόμων) κάνουν ό,τι μπορούν για να προκαλέσουν πόνο, αποστροφή και φόβο. Γεννιούνται και μεγαλώνουν μέσα σε κοινωνίες και οικογένειες που υποθάλπουν τη νοσηρότητα. Η κρίση και η φτώχεια δεν είναι, συχνά, παρά το άλλοθι. Κι αυτό είναι το πιο ανησυχητικό.