Ο σκηνοθέτης Ματίας Λάνγκχοφ δεν είναι άγευστος της ελληνικής μνημειολατρίας. Πριν από 14 χρόνια οι «Βάκχες» που παρουσίασε στην Επίδαυρο είχαν προκαλέσει σύρραξη τόσο ανάμεσα στους αρχαιολόγους όσο και ανάμεσα στους κριτικούς και τους θεατές. Η εμπειρία του όμως από την παρουσία του στο αρχαίο θέατρο, πριν από τέσσερις ημέρες, ήταν ακόμη πιο… πικάντικη. Πέρασε σχεδόν 16 ώρες υπό κράτηση στο αστυνομικό τμήμα Ναυπλίου.
Στην αρχή, η δημοσιοποίηση του συμβάντος προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις από φίλους και συνεργάτες του. Στη συνέχεια, τα γεγονότα μπήκαν σε μια σειρά: ο Ματίας Λάνγκχοφ βρέθηκε στο αρχαίο θέατρο μαζί με τον Ελβετό σκηνοθέτη Ολιβιέ Ζοσουά (έχει υπογράψει το πολύ καλό ντοκιμαντέρ για τις μνήμες της Μακρονήσου, «Σαν πέτρινα λιοντάρια στην μπασιά της νύχτας») για μία ταινία. Ο Ζοσουά κινηματογραφεί τον Γαλλογερμανό Λάνγκχοφ στις διάφορες χώρες στις οποίες έχει παρουσιάσει έργα του. Στην Επίδαυρο το γύρισμα, με την άδεια του ΚΑΣ, αφορούσε συνέντευξη με τον σκηνοθέτη. Ο Λάνγκχοφ, από την πλευρά του, θα τραβούσε επίσης μερικά πλάνα που θα ενέτασσε στην επόμενη θεατρική του παράσταση. Γι’ αυτό τον λόγο βρισκόταν στην ορχήστρα μια Γαλλίδα ηθοποιός. Γυμνή. Από εδώ αρχίζει η ταραχή και το δράμα. Οι φύλακες αντέδρασαν, ειδοποίησαν (κατ’ εντολήν ανωτέρων τους) την αστυνομία, με τους δύο σκηνοθέτες και το συνεργείο να αντιμετωπίζουν τις κατηγορίες «προσβολής του μνημείου» και «παραβίασης των όρων κινηματογράφησης». Αφέθηκαν ελεύθεροι, την επόμενη ημέρα, με παρέμβαση των πρεσβειών τους. Το ρεπορτάζ έχει και άλλα στοιχεία, κάποια τραγελαφικά, ορισμένα σοβαρά. Το ΚΑΣ δεν ήταν ενημερωμένο για το γυμνό, οπότε υποθέτουμε ότι η αντίδραση ήταν αναμενόμενη. Υποθέτουμε επίσης ότι για να ακολουθήσει μια κάμερα μια γυμνή ηθοποιό, σε όποιο μνημείο του κόσμου, θα χρειαζόταν ειδική άδεια.
Η «ελληνική ιδιαιτερότητα» ξεκινάει από τη στιγμή που καλείται στο αρχαίο θέατρο η αστυνομία. Δεν επρόκειτο για απειλητικούς εισβολείς. Η τέχνη αυθαιρετεί, είναι στη φύση της, ο χώρος έχει υποδεχτεί –όχι αναίμακτα– τον δημιουργικό οίστρο δεκάδων σκηνοθετών. Γιατί αυτή η ακραία συμπεριφορά φυλάκων και αρχαιολόγων;
Η συναισθηματική, ιδιοκτησιακή σχέση με το αντικείμενο εκδηλώνεται όλο και περισσότερο στην αρχαιολογική κοινότητα. Τα κρούσματα αυξάνονται τον τελευταίο καιρό – η ιστορία της Αμφίπολης λες και έχει οξύνει ευαισθησίες και αντιπαραθέσεις. Μόνο που ο υπερβάλλων ζήλος δεν είναι προστατευτικός για κανένα μνημείο. Δηλώνει σύγχυση, ανασφάλεια, άγνοια. Δεν φυλάσσει· εκθέτει και απαξιώνει.