Δικαιοσύνη: ενοχλητική ή πειθήνια;

Δικαιοσύνη: ενοχλητική ή πειθήνια;

3' 33" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η αφορμή για την αντιπαράθεση κυβέρνησης – ΣτΕ δόθηκε κατ’ αρχήν με την απόφαση για τους ένστολους, την οποία στην ουσία αρνήθηκε η κυβέρνηση να εφαρμόσει με το επιχείρημα ότι η δημοσιονομική πολιτική ασκείται από την κυβέρνηση και όχι από τα δικαστήρια. Δεν τόλμησε να πράξει όμως το ίδιο για την απόφαση του Μισθοδικείου, που αφορούσε τους μισθούς των δικαστών. Ακολούθησε η απόφαση του ΣτΕ για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, οπότε εξερράγησαν κυβερνητικοί παράγοντες κατηγορώντας τη Δικαιοσύνη, δηλαδή το ΣτΕ, ότι παρεμβαίνει στο έργο της νομοθετικής εξουσίας, η οποία είναι κυρίαρχος, ως εκφράζουσα τον λαό.

Σε κάθε κράτος, κατά τον Μοντεσκέ, υπάρχουν τρία είδη εξουσιών: η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική· «Το παν θα εχάνετο αν το ίδιο πρόσωπο ή το ίδιο σώμα ασκούσε τις τρεις εξουσίες». Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι η κάθε εξουσία δρα τελείως αυτοδύναμα, αλλά «επιβάλλεται όπως η εξουσία συγκρατεί την εξουσία». Τι γίνεται όμως στη χώρα μας είναι γνωστό…

«Κυρίαρχος είναι ο λαός!», αναφώνησε ο Ανδ. Παπανδρέου τη 18η Νοεμβρίου 1984 με αφορμή την ψήφιση -από το ίδιο δικαστήριο, το ΣτΕ- διατάξεων του νόμου-πλαισίου ως αντισυνταγματικών. Είναι το ίδιο δικαστήριο το οποίο μέχρι τότε μνημόνευε, εξυμνούσε, ως κατ’ εξοχήν δικαστήριο που τιμούσε τη Δημοκρατία με τις μεστές και γενναίες αποφάσεις του.

Παλαιόθεν οι κόντρες αυτές, πότε προσχηματικές και πότε ουσιαστικές, υπήρχαν, και ρόλο αντιθεσμικό μεν, πλην ουσιώδη είχαν οι κομματικοί συνδικαλιστικοί δικαστές. Αλλωστε οι σχέσεις αυτές και οι πολιτικές συναναστροφές δεν παρέμεναν κρυφές. Το γεγονός δε ότι στην πολυπληθέστερη δικαστική ένωση κατέρχονταν δύο ψηφοδέλτια δεν άφηνε κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της «νομιμοφροσύνης». Γι’ αυτό και στις ετήσιες πανηγυρικές εκδηλώσεις των ενώσεων, τα κόμματα εξουσίας έδειχναν με την παρουσία τους την εύνοιά τους. Μέχρι που ήλθε η ώρα οι δύο μεγάλες παρατάξεις, μετά 35 χρόνια, να συγκυβερνήσουν και έτσι αυτομάτως να λυθεί και το θέμα των ξεχωριστών ψηφοδελτίων και των πολιτικών αντιπαραθέσεων, διενέξεων και διαιρέσεων…

Υπήρχαν όμως και δικαστικές ενώσεις που με σθένος διεκδικούσαν ουσιαστική ανεξαρτησία (λειτουργική και προσωπική) ερχόμενες σε αντίθεση με δικαστικές ηγεσίες, οι οποίες απέτρεπαν κάθε ελεύθερη έκφραση και κάθε κίνηση που εκδηλώνονταν μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι, με απειλή πειθαρχικής δίωξης. Μέλη των ενώσεων δεν θέλησαν να είναι στο περιθώριο. Ηταν συνειδητοποιημένοι και ενεργοί πολίτες. Μέλη μια κοινωνίας και επίλεκτα μέλη μιας εξουσίας η οποία προστάτευε τα πολυτιμότερα αγαθά του πολίτη. Απέδιδαν δικαιοσύνη κατά το Σύνταγμα, τους νόμους, τη συνείδησή τους και όχι κατά την εικαζομένη βούληση των κυβερνώντων, για τον προσπορισμό προσωπικού οφέλους.

Σχεδόν πάντοτε βέβαια οι επιλογές της δικαστικής ηγεσίας ήταν επιλογές που ενείχαν διάθεση ιδιοτέλειας για τον έλεγχο της πολύπαθης Δικαιοσύνης. Γνωστά πράγματα, με τις εξαιρέσεις τους βέβαια…

Ο επικεφαλής της δικαστικής εξουσίας και εκλεκτός της κυβέρνησης, ως εκ της θέσεως, ισχύος και κύρους, ήταν ο καθοριστικός συντελεστής σε μια σειρά γεγονότων και διεκδικήσεων, που αφορούσαν την πορεία, την εξέλιξη όχι μόνο των υπηρετούντων δικαστικών λειτουργών, αλλά και δικών, η έκβαση των οποίων είχε προεκτάσεις στην κοινωνικοπολιτική ζωή του τόπου. Ενδεικτική των αποτελεσματικών πιέσεων, η εντός ολίγων μηνών ανατροπή απόφασης Ολομέλειας Αρείου Πάγου με χρήση… τηλεφωνικής ψήφου.

Τα ισχυρά επιχειρηματικά πρόσωπα στη χώρα, τα οποία απείλησαν μέχρι και τη Λαγκάρντ, αρέσκονταν να συναναστρέφονται τους πρόθυμους δικαστές, χωρίς να το κρύβουν άλλωστε, και όταν αποστρατεύονται κάποιοι ή πριν την αποστράτευση, τα παιδιά τους βρίσκονται σε θέσεις κλειδιά σε επιχειρήσεις που καλύτερός τους πελάτης παρέμενε και παραμένει το κράτος….

Οι εξουσίες λοιπόν επιθυμούν να είναι αδιατάρακτες οι σχέσεις τους, αρκεί να μην ενοχλούν ιδιαίτερα η μια την άλλη. Γι’ αυτό και όταν η νομοθετική εξουσία επεμβαίνει, καταργεί και τροποποιεί τις δικαστικές αποφάσεις υποκαθιστώντας τη λειτουργία της, ούτε αυτή ενοχλείται ούτε διαμαρτύρεται ούτε προσβάλλεται για την απαξίωση της κατά το Σύνταγμα ανεξαρτησίας της. Ούτε βέβαια και όταν η εκτελεστική εξουσία παρεμβαίνει εξόφθαλμα για να κρίνει και να καταδικάσει δικαστικές αποφάσεις, υπονομεύοντας την εφαρμογή τους και δίδοντας στους «ναυτιλλομένους» το μήνυμα για τη μη επανάληψή τους. Δεν είναι βέβαια λίγες οι δικαστικές αποφάσεις που πάσχουν νομικά με ανεπαρκέστατα σκεπτικά, είτε από πλημμελή προετοιμασία του δικαστικού είτε από διάθεση παροχής των καλών του υπηρεσιών.

Αλληλοσεβασμός λοιπόν των τριών λειτουργιών δεν θα υπάρχει. Υπάρχει απλώς μια αλληλοκατανόηση και αλληλοϋποστήριξη, όπου συμπίπτουν τα ενδιαφέροντα, συμφέροντά τους.

Ενοχλητική -λοιπόν- ή πειθήνια η Δικαιοσύνη; Σαφώς ενοχλητική! Διότι αυτή είναι η αποστολή της και αυτό απαιτούν οι περιστάσεις και η ελληνική κοινωνία.

*Ο κ. Παξινός είναι πρώην πρόεδρος ΔΣΑ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή