Οι μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας έχουν αποφέρει καρπούς. Η Ελλάδα βελτίωσε τη θέση της στην κατάταξη του δείκτη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, ανεβαίνοντας 48 θέσεις από το 2010 για να βρεθεί σήμερα στην 61η μεταξύ 189 χωρών. Αλλά ενώ η έκθεση καταγράφει ουσιαστικές βελτιώσεις, υπογραμμίζει ότι η βραδύτητα της Δικαιοσύνης αποτελεί τροχοπέδη για τις επενδύσεις, την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη της χώρας. Οι λειτουργοί της Δικαιοσύνης οφείλουν να μελετήσουν σε βάθος το πρόβλημα και να αποσαφηνίσουν πού ευθύνονται κυβερνήσεις, νόμοι και θεσμοί και πού δύνανται οι ίδιοι να βελτιώσουν την κατάσταση με προτάσεις και δράση.
Είναι αδιανόητο ότι ενώ η Ελλάδα ανέβηκε στην 61η θέση συνολικά (από 65η πέρυσι), ειδικά στην κατηγορία της εφαρμογής συμβάσεων βρίσκεται στην 155η. Ανάλυση του Economist με τίτλο «Πού να μην επενδύσετε στην Ευρώπη» σημειώνει ότι οι 1.580 ημέρες (πάνω από τέσσερα χρόνια) που απαιτούνται για να λυθεί μια συμβατική διαφορά στην Ελλάδα είναι 18 μήνες περισσότερο απ’ ό,τι απαιτείτο το 2010. Σε κατάλογο 20 χωρών-μελών της Ε.Ε. που παραθέτει το περιοδικό, η Ελλάδα είναι η αρνητική πρωταθλήτρια, με το δικαστικό σύστημα της Σλοβενίας (στη δεύτερη θέση) να χρειάζεται τριάμισι χρόνια για να διεκπεραιώσει τέτοιες υποθέσεις και το ιταλικό, λίγο πάνω από τρία χρόνια. Στις υπόλοιπες χώρες στης κατάταξης του Economist, τέτοια ζητήματα λύνονται σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Οι επενδυτές έχουν ανάγκη την ελευθερία για να συνάψουν συμβάσεις, αλλά και τη σιγουριά ότι αυτές θα τηρηθούν. Οπως σημειώνει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας: «Με την ενθάρρυνση των επενδύσεων, οι καλοί δικαστικοί θεσμοί μπορούν κι αυτοί να συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Μια αποτελεσματική Δικαιοσύνη, με την παροχή ενός δομημένου και συστηματοποιημένου πλαισίου για την έγκαιρη λύση διαφορών, συμβάλλει στην οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη». Υπογραμμίζει ότι χωρίς την αποτελεσματική επιβολή των συμβάσεων, «η προβλεψιμότητα του νομικού πλαισίου –η οποία εκτιμάται πολύ από εταιρείες που δρουν στην αγορά– θα υπονομεύεται».
Στα «συν», η έκθεση σημειώνει ότι η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία –οι οποίες επλήγησαν βαριά από τη διεθνή οικονομική κρίση– υιοθετούν μεταρρυθμίσεις με σταθερό ρυθμό. Στην Ελλάδα μειώθηκαν οι διαδικασίες και το κόστος για την έναρξη επιχειρήσεων, απλοποιήθηκε η πώληση ακινήτων, ενώ βελτιώθηκε η διαδικασία καταχώρισης ακίνητης περιουσίας. Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση, η χώρα μας εφαρμόζει σύστημα ηλεκτρονικής καταχώρισης δικαστικών φακέλων σε υποθέσεις που αφορούν την εφαρμογή συμβάσεων.
Οι ευθύνες της πολιτικής τάξης και της δημόσιας διοίκησης για την κρίση είναι σαφείς και χιλιοειπωμένες. Οι προσπάθειες βελτίωσης των διαδικασιών και δομών κρίνονται καθημερινώς από την ταλαιπωρία των πολιτών σε σχεδόν κάθε επαφή τους με το Δημόσιο. Κάθε τόσο, όμως, μας εκπλήσσει ο τρόπος με τον οποίο κάποιοι υπάλληλοι κάνουν κάτι παραπάνω για να εξυπηρετήσουν, δείχνοντας ότι σέβονται τον πολίτη και τη θέση τους. Ηρθε η ώρα να αποδείξουν και οι δικαστικοί λειτουργοί ότι δεν θα δεχθούν κανένα εμπόδιο στην προσπάθειά τους να συμβάλουν στην εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης, στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών και στην οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη.