Η «πόλωση» είναι η λέξη που επανέρχεται όλο και πιο συχνά στο λεξιλόγιο των ημερών. Πόλωση στην πολιτική, πόλωση εντός των κομμάτων, πόλωση στην κοινωνία. Δικομματισμός -τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Ν.Δ. συγκεντρώνουν πάνω από 20%, με τον ΣΥΡΙΖΑ να προηγείται, ενώ το αμέσως επόμενο κόμμα, το ΠΟΤΑΜΙ, υπολογίζεται στο 5,8%- διχασμός ως προς το εάν πρέπει ή όχι να γίνουν πρόωρες εκλογές, εάν πρέπει ή όχι να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τη σημερινή Βουλή. Πολιτικό σύστημα και κοινωνία, κομμάτια. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τον ενδιάμεσο χώρο να συρρικνώνεται.
Υστερα από πέντε χρόνια μιας εντεινόμενης, σαρωτικής κρίσης, ο απολογισμός φέρνει στις πρώτες θέσεις τον διχασμό και τις παγιωμένες νοοτροπίες. Το επισημαίνει με κάθε ευκαιρία και ο συγγραφέας και φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος στις δημόσιες εμφανίσεις του. Την περασμένη Κυριακή το πρωί στο Acro της Ιεράς Οδού μίλησε για «τσιμεντένιες νοοτροπίες» και «κοντή μνήμη» που οδηγεί στον δικομματισμό, ο οποίος στηρίζεται στην ακατάσχετη παροχολογία. «Μας ενδιαφέρει να σκεφτούμε πώς οι νοοτροπίες διαχειρίζονται τις περιστάσεις» είπε ο κ. Ράμφος, αναφερόμενος στον «τύπο του ανθρώπου που παραμένει αμετακίνητος». Η κρίση είναι μόνιμη («πνευμάτων και πραγμάτων»), συνοδεύει το ελληνικό κράτος από τη σύστασή του, οι ψυχικές εγγραφές είναι πολύ ισχυρές. Πώς ξεμπλέκουμε από την κρίση; Τα φορτώνουμε σε άλλους (μασώνους, Εβραίους, ποικίλες θεωρίες συνωμοσίας, κ.ο.κ), νομίζοντας ότι έτσι λύνουμε το πρόβλημα, ενώ, αντίθετα, βράζουμε στο ζουμί μας, παρακμάζουμε μέσα στην ακινησία. Κάπως έτσι σκιαγράφησε την κατάσταση ο Στέλιος Ράμφος, αναπτύσσοντας επιχειρήματα και αναλύοντας δεδομένα επί μιάμιση, περίπου, ώρα.
Πώς θα αλλάξουν οι νοοτροπίες, ώστε να στηριχτούν μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας και ισονομίας σε νευραλγικούς τομείς; Επαναλειτουργία της δημόσιας διοίκησης και του κράτους. Αξιολόγηση και αξιοκρατία. Ελεγχος της διογκούμενης φοροδιαφυγής (βασική αιτία ενός άλλου «διχασμού»: της αυξανόμενης φτώχειας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat και της επιφαινόμενης ανάπτυξης). Εύρυθμη λειτουργία των πανεπιστημίων. Ο καθένας θα μπορούσε να προσθέσει έναν πάσχοντα νευρώνα της ελληνικής πολιτείας. Από την άλλη, είτε πρόκειται για αλλαγή νοοτροπίας είτε για κόπωση, η κοινωνία, στην πρόσφατη κρίση στο ΕΚΠΑ, δεν στήριξε όσους θέλησαν να προκαλέσουν αναταραχή. Σιωπηλά τάχθηκε με το μέρος του πρύτανη, επικροτώντας τις επιλογές του. Το «αυτονόητο» (αν θα ελέγχεται η είσοδος σε όσους μπαίνουν στα Πανεπιστήμια), αυτή τη φορά αντιμετωπίστηκε, από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, πράγματι ως «αυτονόητο».
Η «πόλωση» είναι σε μεγάλο βαθμό τεχνητή. Καλλιεργείται από τα δύο πρώτα κόμματα, σε έναν άγριο αγώνα επιβίωσης, επικράτησης και νομής της εξουσίας. Ετσι συσπειρώνουν τους ψηφοφόρους τους, εκβιάζοντας την ψήφο των οπαδών μικρότερων κομμάτων, κραδαίνοντας την απειλή ή την παροχή ως βασικό επιχείρημα. Μόνον αυτό το «παιχνίδι» γνωρίζουν, υιοθετώντας θέσεις με μισές αλήθειες και αδιαμφισβήτητες πεποιθήσεις, χωρίς ίχνος αυτοκριτικής ή λογοδοσίας όταν αποτυγχάνουν. Ο δικομματισμός έστω και στη σημερινή σκιώδη μορφή του –ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. δεν φαίνεται να συγκεντρώνουν, από κοινού, ούτε το 50%– χρησιμοποιεί τα ίδια επικοινωνιακά όπλα, όπως αναπτύχθηκαν και εδραιώθηκαν την τελευταία τριακονταετία.
Μέσα από την πόλωση η κοινωνία συντηρητικοποιείται, η σκέψη ατροφεί, κυριαρχούν το τοπικό συμφέρον, το σόι, η συντεχνία, η πάσης φύσεως οικογενειοκρατία. Η πόλωση, η μόνη αλλαγή που φέρνει είναι προς το χειρότερο.