Εχουμε μπροστά μας την εξαιρετικά δύσκολη διαπραγμάτευση με την τρόικα. Δεν ξέρω πού ακριβώς «στράβωσε» η σχέση της Αθήνας με τους δανειστές, πάντως κάτι έχει πάει λάθος, σαν να μην υπάρχει η εμπιστοσύνη που κτίσθηκε επί δύο χρόνια. Βρίσκω απολύτως εντυπωσιακή τη διαφορά της αντίδρασης των Ευρωπαίων και άλλων παραγόντων ανάμεσα στη στιγμή που η Ελλάδα πέτυχε το πρωτογενές πλεόνασμα και τη στιγμή που εισήλθε σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης. Θα ανέμενε κανείς ότι η επιστροφή στην ανάπτυξη θα χαιρετιζόταν με την ίδια θέρμη με την οποία έγινε δεκτό το πλεόνασμα. Κάτι που όμως δεν συνέβη και βεβαίως αυτό είναι περίεργο.
Ισως η Αθήνα να μη ζύγισε καλά τις δυνάμεις της, να υπερτίμησε τη διάθεση των αγορών να δανείσουν τη χώρα χωρίς δίχτυ ασφαλείας και με το πολιτικό ρίσκο ολοφάνερο στον ορίζοντα. Ισως, πάλι, οι κινήσεις που έκανε «μονομερώς» στον τομέα των εσόδων ή στη διασταλτική ερμηνεία των ρυθμίσεων να προκάλεσαν πολύ περισσότερες αντιδράσεις από ό,τι αναμενόταν.
Μια άλλη ερμηνεία θέλει τους Ευρωπαίους να αναζητούν οιαδήποτε δικαιολογία προκειμένου να μην αναγκασθούν να ανακοινώσουν κάτι για το χρέος, μιας και μια τέτοια δήλωση εμπεριέχει σημαντικό πολιτικό κόστος. Και βεβαίως υπάρχει και η απολύτως κυνική ερμηνεία, που λέει ότι καμία τράπεζα δεν δανείζει φρέσκο χρήμα σε μια εταιρεία αν πιστεύει ότι στην επόμενη γενική συνέλευση είναι πιθανό να αλλάξει η διοίκηση και να αναλάβει μία νέα που δεν έχει ιδέα τι θα κάνει. Με άλλα λόγια, οι δανειστές ενδέχεται να μη θέλουν να κλείσει η διαπραγμάτευση έως ότου δουν αν θα εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τη σημερινή Βουλή, αν θα γίνουν πρόωρες εκλογές και ποιος θα τις κερδίσει. Ολα αυτά θα φανούν τις αμέσως επόμενες ημέρες πού θα μας οδηγήσουν. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για παιχνίδι με τη φωτιά. Ας ελπίσουμε ότι θα επικρατήσει ψυχραιμία και πως δεν θα μπούμε σε μια περιπέτεια που θα κρατήσει μήνες και η οποία ενδέχεται να φρενάρει περαιτέρω τη συγκρατημένη ανάπτυξη που όλοι προβλέπουν. Η κυβέρνηση λειτουργεί εδώ και μήνες αμυντικά και συχνά σπασμωδικά. Κανείς δεν μιλάει με τον κόσμο, κανείς δεν εξηγεί πόσα από αυτά που θα έπρεπε να γίνουν για να κλείσει η διαπραγμάτευση είναι «τερατώδη» και πόσα «λογικά», κάτι που κάθε ελληνική κυβέρνηση από μόνη της θα έπρεπε να κάνει. Μέχρι τον περασμένο Ιούνιο ήταν σαφές ότι είχε σχέδιο, στελέχη που το στήριζαν δημόσια και αποφασιστικότητα. Μετά κυριάρχησαν η κούραση, ο φόβος, η εσωστρέφεια. Οι στιγμές είναι δύσκολες. Χρειάζεται ψυχραιμία και επιμονή. Οσο για την τρόικα κανείς δεν της ζητάει να εσωτερικεύσει τα ελληνικά πολιτικά ζητήματα. Καλό είναι να σκεφθεί, όμως, ότι έτσι όπως τραβάει το σχοινί θα βάλει τη χώρα σε μια περιπέτεια που σίγουρα δεν εξυπηρετεί τη σταθεροποίηση και ανάκαμψη της οικονομίας, τον βασικό της δηλαδή στόχο.