Θα επωφεληθεί η Ελλάδα από την εφαρμογή της νέας πολιτικής νομισματικής μεγέθυνσης, που, όπως όλα δείχνουν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ετοιμάζεται να εγκαινιάσει από σήμερα; Οχι, επειδή δεν είμαστε ούτε πρόκειται να βρεθούμε σύντομα «εντός αγορών» κεφαλαίου.
Για να υπάρξει πραγματικό όφελος από τη νέα πολιτική της ΕΚΤ, πρέπει το κράτος-μέλος του ευρωσυστήματος να αναχρηματοδοτεί τις ανάγκες του, όπως προσδιορίζονται από το γύρισμα του χρέους και, γενικότερα, τη χρηματοδότηση των κρατικών αναγκών, να «ψωνίζει» κεφάλαια από τις αγορές. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση είναι ουσιαστική η νέα πολιτική της κεντρικής τράπεζας του ευρωσυστήματος.
Η αγορά ομολογιακών τίτλων απευθείας από τις δευτερογενείς αγορές μειώνει το κόστος δανεισμού των κρατών και αυξάνει ταυτοχρόνως τη ρευστότητα των οικονομιών. Η χρηματοδότηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, που διατηρούνται σε όλα, πρακτικώς, τα κράτη της Ζώνης γίνεται ευκολότερη και γι’ αυτό φθηνότερη. Αυτό επιτρέπει χαλάρωση της δημοσιονομικής λιτότητας, μικρότερους φόρους και, τελικά, ενίσχυση της ζήτησης.
Υπό κανονικές συνθήκες, η Ελλάδα θα ζέσταινε αυτές τις ημέρες τις μηχανές που θα μας οδηγούσαν και πάλι για να επιστρέψουμε με επιτυχία στις αγορές. Αν τα είχαμε καταφέρει, όπως υπέθετε το σχέδιο που εκπονήθηκε το καλοκαίρι 2014, τούτες τις ημέρες θα προετοιμάζαμε τους όρους της πρώτης μεταμνημονιακής σειράς ομολόγων.
Ολοι αντιλαμβανόμαστε ότι ο κύριος όρος επιστροφής δεν είναι η διαθεσιμότητα επενδυτών. Υπάρχει πολύ χρήμα εκεί έξω και μια Ελλάδα «εκτός Μνημονίου» με τη βούλα της τρόικας, δηλαδή της Επιτροπής, του Ταμείου και της Τράπεζας, είναι ένα εξαιρετικό στόρι. Πρακτικώς, ο ελληνικός οργανισμός δημόσιου χρέους θα έβρισκε όσο χρήμα χρειάζεται η χώρα για να αποπληρώσει χωρίς καμία δυσκολία τα λήγοντα ομόλογα και τις άλλες υποχρεώσεις.
Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι το κόστος αυτού του νέου δανεισμού. Μέχρι πρότινος, η σύγκριση γινόταν ανάμεσα στο επιτόκιο που ζητεί η αγορά και εκείνο που μας δίνει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Σταθεροποίησης (ESM/EFSF). Επειδή όμως η δεύτερη αυτή λύση δεν υπάρχει πλέον, αφού τα χρήματα του δεύτερου Μνημονίου θα έχουν στο μεταξύ εξαντληθεί, το μόνο που ενδιαφέρει είναι η εκτίμηση των αγορών.
Σε αυτό το περιβάλλον, το χρήμα που ετοιμάζεται «να κόψει» ο Μάριο Ντράγκι θα έκανε μεγάλη διαφορά και θα έδινε στην ελληνική οικονομία ένα τρομακτικό σπρώξιμο για τη χρηματοδότησή της. Δυστυχώς, όμως, η απερχόμενη κυβέρνηση δεν τα κατάφερε και η νέα κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να επιστρέψει την Ελλάδα στις αγορές. Αυτό ακριβώς αναμένεται να διαπιστώσει σήμερα η ΕΚΤ, κρατώντας τη χώρα, έστω προσωρινά, εκτός νομισματικής χρηματοδότησης. Κρίμα!