Τελικώς η Ελλάδα δεν είναι στο Νταβός, ούτε σαν πρόβλημα. Εκεί, όπου συγκεντρώνεται η παγκόσμια πολιτική και οικονομική ελίτ, οι ελληνικές παρουσίες ήταν ελάχιστες και οι αναφορές στην Ελλάδα λιγότερες. Μόνο «η Νατάλια Γιαρέσκο, υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας, χαρακτήρισε “ψίχουλα” την οικονομική βοήθεια που έχει λάβει η χώρα της από τη διεθνή κοινότητα σε σύγκριση με τα ελληνικά προγράμματα» έγραφε προχθές (22.1.2015) στην «Καθημερινή» ο συνάδελφος κ. Γιάννης Παλαιολόγος.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το προσέξουμε όλοι. Ειδικά οι πολιτικές ηγεσίες που πιστεύουν ότι εδώ βρίσκεται ο ομφαλός της γης και με ένα καλό εκβιασμό θα πετύχουν όσα δεν καταφέραμε αναβάλλοντας διαρκώς τις δομικές μεταρρυθμίσεις και διά αυτού του τρόπου διαλαλήσαμε στα πέρατα της οικουμένης την «ελληνική εξαίρεση». Διότι δεν ξέρουμε κατά πόσο η «Ευρώπη Αλλάζει», όπως ισχυρίζεται στα διαφημιστικά του σποτ ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μπορεί να αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μας μελαγχολία.
Η απουσία της χώρας -έστω σαν πρόβλημα στη ρητορική των συμμετεχόντων- μπορεί να σηματοδοτεί ότι η «ελληνική εξαίρεση» έχει παγιωθεί στο μυαλό της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής ελίτ κι αυτό είναι το πραγματικά άσχημο νέο για τον τόπο. Μπορεί να σηματοδοτεί μια ιδιότυπη απομόνωση ή να το πούμε πιο απλά: μπορεί να το πήραν απόφαση ότι δεν τρέχει τίποτε αν ξεκοπεί ο ασθενής κρίκος της Ενωσης, από τις πολιτικές και οικονομικές διεργασίες της Ευρώπης. Πιθανότατα κάνουν λάθος, αλλά αυτό το λάθος θα το πληρώσουν φθηνότερα από όσο θα το πληρώσουμε εμείς.
Κακά τα ψέματα. Ακόμη κι αν ξεχάσουμε το ευτύχημα του Ναυαρίνου, το ελάχιστο Βασίλειο της Ελλάδος τριπλασιάστηκε σε έκταση διότι ιστορικά οι πολιτικές ηγεσίες έκαναν τις κατάλληλες συμμαχίες. Επαιξαν επιτυχώς το χαρτί του συμβολικού βάρους της χώρας στον δυτικό πολιτισμό και κατάφεραν να βρεθούμε στο κλαμπ των ισχυρών· έστω φορώντας τα τσαρούχια κάτω από το φράκο. Με τις διηγήσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου στον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ, πως κρατούσε στο ένα χέρι το ντουφέκι και στο άλλο τους «Τάιμς του Λονδίνου», τις πιέσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή στον Χέλμουτ Σμιτ για την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ -ακόμη και το γεγονός ότι η Ελλάδα, πήρε το 2010 το μεγαλύτερο δάνειο στην παγκόσμια ιστορία και δεν έγινε Αργεντινή με τρομακτικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις- η χώρα πορεύτηκε με ηγεσίες που κατανοούσαν το διεθνές περιβάλλον και το εκμεταλλεύτηκαν τα μέγιστα.
Δυστυχώς, όμως, τώρα βαδίζουμε ανυποψίαστοι σε έναν ιδιότυπο επαρχιωτισμό. Δεν θα σταθούμε στις ανόητες θεωρίες συνωμοσίας που κατατρύχουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Πρέπει να προσέξουμε το γεγονός ότι στον δημόσιο διάλογο οι παγκόσμιες εξελίξεις δεν έχουν καμία τύχη. Στα «καφενεία των οκτώ» μπορεί να ανατέμνεται επί 40λεπτο μια δήλωση ενός ανθυποστελέχους του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα δοθούν ελάχιστα λεπτά για διεθνή θέματα, κι αυτά συνήθως είναι κάποια βίντεο από το YouTube με σκύλους να κάνουν ακροβατικά.
Αύριο οι Ελληνες, κατά πάσα πιθανότητα, θα εκλέξουν τον πρώτο πρωθυπουργό της Μεταπολίτευσης που δεν έζησε ποτέ στο εξωτερικό. Το ευτύχημα είναι ότι ο κ. Αλέξης Τσίπρας, όπως απέδειξε με τα αγγλικά του, μαθαίνει γρήγορα. Ας ελπίσουμε ότι θα καλύψει εξίσου ταχύρρυθμα τα κενά της Ιστορίας, που πιθανώς έχει, λόγω καταλήψεων στη νιότη του. Κανείς όμως δεν πρέπει να ξεχνά ότι ενώ «πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον. // A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω. // Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. // Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω» (Κ. Π. Καβάφης, «Τα τείχη»).