Οπως είναι φυσικό, οι προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού εστίασαν στα μεγάλα επίκαιρα δημοσιονομικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Μικρή μόνο αναφορά έγινε σε άλλα ζητήματα, όπως στην παιδεία. Μικρή, αλλά, σε συνδυασμό με όσα είπαν και οι αρμόδιοι υπουργοί, καθώς και με τις προεκλογικές εξαγγελίες, αρκετή για να δοθεί σαφές στίγμα των κυβερνητικών προθέσεων. Επικρατεί μια εξισωτική, ισοπεδωτική λογική, κατ’ εφαρμογή μιας άκρατης ιδεοληψίας. Ολες οι πρόοδοι των τελευταίων ετών αμφισβητούνται. Διαφαίνεται μια ακραία διχαστική πολιτική άμετρης κρατικοποίησης και κατ’ επέκταση κομματικοποίησης, που στην πραγματικότητα διαψεύδει την εξαγγελία διεξαγωγής δήθεν σχετικής εθνικής διαβούλευσης. Και όμως, μακάρι να επιτυγχάναμε μια πραγματική εθνική συνεννόηση για την παιδεία, στην οποία έπρεπε όλοι να συμβάλλουμε.
Κανένα θετικό μέτρο δεν ανακοινώθηκε για την ανασυγκρότηση της παιδείας, που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος. Ούτε καν τέθηκε το πρωταρχικό ζήτημα της υποχρηματοδότησης! Μόνο ελάχιστα συγκεκριμένα αρνητικά μέτρα ανακοινώθηκαν, με ισχυρό όμως ιδεοληπτικό πρόσημο. Το πρώτο είναι η κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρύματος των πανεπιστημίων και μάλιστα χωρίς καμία αξιολόγησή τους μέχρι σήμερα. Τα Συμβούλια αυτά απετέλεσαν τον ακρογωνιαίο λίθο του εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου των ΑΕΙ. Υπάρχουν σε όλα τα σύγχρονα πανεπιστήμια. Είναι όργανα συλλογικά, δημοκρατικά εκλεγμένα. Ως εξωτερικά μέλη τους συμμετέχουν σήμερα μερικοί από τους καλύτερους Ελληνες επιστήμονες του εξωτερικού, που μας μεταφέρουν την πολύτιμη πλούσια εμπειρία τους. Στις σημαντικές ελεγκτικές και διοικητικές αρμοδιότητες των Συμβουλίων, που υλοποιούν την εξωστρέφεια και τη λογοδοσία, περιλαμβάνεται και η προεπιλογή των τριών υποψηφίων πρυτάνεων και κοσμητόρων που τελικά εκτίθενται στην ψήφο των συναδέλφων τους. Απαλλάσσονται έτσι οι εκλογές αυτές από τις παλαιότερες ισχυρές κομματικές και συνδικαλιστικές εξαρτήσεις, καθώς και από τη συναλλαγή. Επιστροφή σε σύστημα εκλογής του πρύτανη με συμμετοχή φοιτητών ή και διοικητικών υπαλλήλων, καθώς και επιστροφή στη συνδιοίκηση με αυτούς, θα σημάνει πλήρη επιστροφή στο πιο μαύρο παρελθόν. Η συμμετοχή των φοιτητών και των διοικητικών προβλέπεται σήμερα επαρκώς σε όλα τα συλλογικά όργανα για τα θέματα που τους αφορούν.
Με ανησυχία σημειώνουμε την επιστροφή στο λεγόμενο «πανεπιστημιακό άσυλο», δηλαδή στην ελεύθερη εισβολή οποιουδήποτε στα πανεπιστήμια. Και με έκπληξη ακούμε τον υπουργό Δικαιοσύνης να αναγγέλλει δημόσιο διάλογο ακόμη και με τους κουκουλοφόρους. Αναμέναμε μέτρα προφύλαξης και κυρώσεις. Τα πανεπιστήμιά μας είναι έρμαια βίαιων μειοψηφιών, οι οποίες, δυστυχώς και με την ενεργό συνδρομή του ΣΥΡΙΖΑ, τα έχουν μετατρέψει σε άντρα ανομίας, με συνεχείς παράνομες καταλήψεις, διακοπές μαθημάτων, παρεμπόδιση της λειτουργίας των συλλογικών οργάνων, προπηλακισμούς και ύβρεις, ακόμη και ξυλοκόπημα των διαφωνούντων φοιτητών ή καθηγητών.
Η λαϊκιστική παροχολογία επικρατεί και στον χώρο της παιδείας. Εμβρόντητοι αναγνώσαμε τις πρόσφατες εξαγγελίες του υπουργείου για ατομική συνέντευξη των άνω των 150.000 «αιωνίων» φοιτητών! Η θέσπιση ανωτάτου ορίου φοίτησης, με διευκόλυνση βεβαίως των εργαζομένων ή ασθενών, δεν έχει κανένα τιμωρητικό χαρακτήρα. Απορρέει από την κοινή λογική. Οι σπουδές πρέπει να περαιώνονται σε τακτό προκαθορισμένο χρονικό πλαίσιο, ώστε να είναι επίκαιρες και συντονισμένες. Εχουμε προ πολλού υπερβεί τα σχετικά περιθώρια!
Για τη μέση εκπαίδευση αναμέναμε μέτρα για την επίλυση των μεγάλων προβλημάτων της, την εγκατάλειψη οποιασδήποτε κριτικής μεθόδου πρόσβασης στη γνώση, αφού επικρατεί παντού η αποστήθιση του μοναδικού βιβλίου, τον εξοβελισμό της γενικής παιδείας και των εγκυκλοπαιδικών γνώσεων, ιδίως μετά την πρώτη Λυκείου, και την παραπαιδεία. Αντ’ αυτού καταργούνται τα πρότυπα σχολεία και εγκαταλείπεται οποιαδήποτε αναζήτηση ή ανάδειξη της αριστείας, η οποία αντιμετωπίζεται περίπου ως ασθένεια! Η αξιολόγηση εγκαταλείπεται σε όλα τα επίπεδα.
Η διοίκηση των σχολείων επιστρέφει στα χέρια των κομματικών, όπως φαίνεται από την αντικατάσταση που εξαγγέλθηκε για τους Περιφερειακούς Διευθυντές και τους Διευθυντές Σχολείων, από την προσθήκη στα Υπηρεσιακά Συμβούλια τρίτου μέλους εκλεγμένου από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, από τον περιορισμό αρμοδιοτήτων των Διευθυντών Εκπαίδευσης και των Σχολικών Συμβούλων, από την ενίσχυση των Συλλόγων των Διδασκόντων που κομματοκρατούνται.
Ιδιαίτερα ατυχής και επικίνδυνη είναι και η επιλογή περιορισμού της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Η επιλογή δημόσιας ή ιδιωτικής παιδείας από τους πολίτες αποτελεί βασική συνταγματική ελευθερία και κανείς δεν έχει δικαίωμα να την περιορίσει.
Είναι καιρός να συνέλθουμε. Η παιδεία μας βρίσκεται ήδη σε κρίσιμο σημείο. Αν τη διαλύσουμε περισσότερο, αποσαθρώνουμε μαζί και το κράτος μας. Χρειάζεται αγώνας για να αντιτάξουμε τη δημόσια παιδεία της αριστείας στην κρατική παιδεία του κομματικού στραγγαλισμού. Μόνο μια υψηλού επιπέδου δημόσια παιδεία διασφαλίζει ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση του συνόλου των πολιτών. Δυστυχώς σήμερα στον χώρο της παιδείας επικρατεί το σύνθημα «όπισθεν ολοταχώς»!
* Ο κ. Θεόδωρος Φορτσάκης είναι βουλευτής Επικρατείας της Ν.Δ.