Πολιτικοί σχολιαστές συνηθίζουν να αναφέρονται σε εποχές ή σε περιόδους όπως η μεταπολίτευση, η νέα μεταπολίτευση και άλλα παρόμοια, στην προσπάθειά τους να εμφανίσουν φυσιολογικές εξελίξεις και την ανάλογη φθορά ως δήθεν καταλυτικές για την κοινωνία και τη χώρα. Ωστόσο η νοοτροπία και οι συμπεριφορές μέσα στο πολιτικό σύστημα δεν διαφοροποιούνται κατ’ ανάγκην προς το καλύτερο με το πέρασμα του χρόνου. Συχνά εμφανίζεται μια μονοσήμαντη μεταβολή ως σανίδα σωτηρίας για να αλλάξουν τα πράγματα. Παραδείγματος χάρη, με τον όρο ανανέωση, εννοώντας την ηλικιακή, ορισμένοι φαντάζονται ότι ως εκ θαύματος θα εξαφανιστούν τα ελαττώματά μας, θα λυθούν τα προβλήματα, αφού απαραιτήτως μια νέα γενιά θα μπορούσε να τα αλλάξει όλα. Αν γίνω συνήγορος του διαβόλου θα θυμίσω ότι ο άνθρωπος είναι το αγριότερο των ζώων και ταυτόχρονα υποκείμενο της ιστορίας του και όχι αντικείμενό της. Μόνο η κοινωνική συγκρότηση, οι ισχυροί θεσμοί και η λειτουργούσα δημοκρατία δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τον σεβασμό και την αξιοπρέπεια του ατόμου, αλλά και την απόδοση των δυνατοτήτων του στο maximum προς συγκεκριμένους στόχους.
Τα κόμματα, σύμφωνα με το Σύνταγμα αλλά και την κοινή παραδοχή στον ευρωπαϊκό χώρο, αποτελούν θεσμούς που συμβάλλουν αποφασιστικά στη διεύρυνση της δημοκρατίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών ενώ ταυτόχρονα προασπίζονται την ευημερία των πολιτών, το συμφέρον της χώρας και την καλή λειτουργία των υπερεθνικών οργανισμών στους οποίους η χώρα συμμετέχει.
Παρατηρώντας άλλες χώρες, όπως, παραδείγματος χάρη, τη Γερμανία, της οποίας οι δομές και το Σύνταγμα ευνοούν τη δημοκρατικότητα των κομματικών σχηματισμών, συνειδητοποιούμε την απόσταση που μας χωρίζει σε βασικά ζητήματα από την ίδια την εποχή μας. Δεν είμαστε οι μόνοι, γιατί παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και σε άλλες χώρες του Νότου. Φαίνεται ότι η άσκηση της ατομικής ευθύνης, σε συνδυασμό με τη συλλογική δράση, δεν βρίσκει εύκολα λύση. Ορισμένοι θεωρούν πως χάθηκαν οι ηγετικές φυσιογνωμίες, πως δεν υπάρχουν προσωπικότητες γι’ αυτό και τα κόμματα δεν μπορούν να κινητοποιήσουν σε σημαντικό βαθμό τους πολίτες και κατά συνέπεια να τους χειριστούν. Μήπως όμως θα πρέπει να πείσουμε τους πολίτες για την ορθότητα των πολιτικών μας επιλογών και των αρχών και αξιών βάσει των οποίων κινούμεθα, αντί να τους καλούμε κάθε φορά να «προσκυνήσουν» τους τακτικισμούς μας;
Επανειλημμένα στο παρελθόν ζητήματα ατομικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων τέθηκαν υπό αμφισβήτηση με λογικές κομματικής τοποθέτησης απέναντι στον φόβο ενός αχαρτογράφητου ακροατηρίου. Πολιτικοί που διεκδικούσαν υψηλές θέσεις φοβήθηκαν να πουν και να εξηγήσουν αυτό που πίστευαν, γιατί θεώρησαν ότι θα ήταν μάταιος ο κόπος να πείσουν για την ορθότητα των απόψεών τους. Ετσι το πολιτικό παιχνίδι περιορίστηκε σε επιφανειακού χαρακτήρα συγκρούσεις, παραδείγματος χάρη για την καλούμενη επικοινωνιακή τακτική. Αν δεν υπάρχει πραγματικό και ουσιαστικό μήνυμα, τι αποτέλεσμα έχει η τακτική; Προφανώς εφήμερο, χωρίς στέρεη βάση. Το κόμμα, ως συνάθροιση ανθρώπων που συμμερίζονται αρχές, αξίες, πολιτικούς στόχους και σέβονται κανόνες συμμετοχής, έκφρασης, γνώμης και δράσης, αποτελεί πυλώνα της δημοκρατίας, όταν ανταποκρίνεται στα παραπάνω.
Δυστυχώς η σημερινή πραγματικότητα είναι διαφορετική. Για να μη σχολιάσω την κατάσταση σε άλλα κόμματα, θα αρκεστώ στην άποψή μου για τη Νέα Δημοκρατία, στη νεολαία της οποίας είχα την τιμή να είμαι ιδρυτικό μέλος το 1974. Η Νέα Δημοκρατία αποτελεί τον βασικό κορμό της κεντροδεξιάς παράταξης, κινείται μεταξύ της δημοκρατικής Δεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας και απευθύνεται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις.
Η ηγεσία και οι θεσμικοί της εκπρόσωποι έχουν υποχρέωση να μη λησμονούν ποτέ ότι λειτουργούν εν ονόματι μιας μεγάλης παράταξης και να μην επιτρέπουν σε καμία περίπτωση, για οποιονδήποτε λόγο, την ακραία πολιτική έκφραση με τα λόγια ή με τη στάση τους. Οσάκις στη διάρκεια της ιστορίας της υπήρξαν τέτοιες αποκλίσεις, μια σημαντική μερίδα μετριοπαθών ψηφοφόρων την εγκατέλειψε. Δεν είναι όμως μόνο αυτό το πρόβλημα. Ανάμεσα στους πολιτικούς εκπροσώπους και τους ψηφοφόρους υπάρχει ένας μηχανισμός ανάδρασης. Γι’ αυτό και η απομάκρυνση μετριοπαθών πολιτών από την παράταξη, αυτών που στην τρέχουσα γλώσσα ονομάζονται κεντρώοι ή του μεσαίου χώρου, επηρεάζει αρνητικά το σύνολο της εμφάνισης του κόμματος και οδηγεί σε υπερβολές και ακρότητες.
Για τον ίδιο λόγο χάνουν την εμπιστοσύνη τους και αυτοί που δεν ψηφίζουν την παράταξη και συνεπώς μειώνεται η ανεκτικότητα αυτής της μερίδας του λαού προς τους θεωρούμενους ως πολιτικούς αντιπάλους. Πόση σημασία έχει η ανεκτικότητα στην πολιτική; Τεράστια. Τίποτα δεν είναι άσπρο-μαύρο. Εξάλλου η Ευρώπη, στο όνομα της οποίας σχεδόν όλοι κόπτονται, δημιουργήθηκε με κοινές αρχές και αξίες, με την ανεκτικότητα, την πολιτική αντιπαλότητα χωρίς εχθρότητα και την επίγνωση ότι στη Δημοκρατία θα υπάρχει πάντοτε εναλλαγή στην εξουσία, ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη πορεία της. Είναι η ώρα να κάνουμε ό,τι πρέπει: να μεταφέρουμε καλές ευρωπαϊκές πρακτικές, να δημιουργήσουμε στέρεες δομές και να αναδείξουμε την κεντροδεξιά παράταξη στο ύψος των περιστάσεων ως δύναμη ευρωπαϊκά εθνική, πατριωτική χωρίς μισαλλοδοξία και κοινωνική. Αυτό δεν μπορεί παρά να είναι έργο ανθρώπων και υποχρέωση των στελεχών της Νέας Δημοκρατίας που αισθάνονται ότι έχουν ευθύνη έναντι της χώρας και των Ελλήνων πολιτών. Των πολιτών που η ζωή τους άλλαξε δραματικά μέσα στην οικονομική κρίση και αναμένουν από τους πολιτικούς εκπροσώπους να αγωνιστούν για τη βελτίωση της καθημερινής τους πραγματικότητας αλλά και την αποκατάσταση της πληγωμένης εθνικής τους υπερηφάνειας.
* Η κ. Μαριέττα Γιαννάκου έχει διατελέσει υπουργός, βουλευτής και ευρωβουλευτής.