Ποιοι ευθύνονται για τα χρέη μιας ανώνυμης εταιρείας; Η πρώτη, αυθόρμητη, απάντηση είναι ο διευθύνων σύμβουλος που τη διοικεί. Μετά προστέθηκε –κατά κάποιον τρόπο– ότι μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνα και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας. Τώρα, πλέον, υπεύθυνοι για τις οφειλές φόρων μαζί με τους τόκους και τα πρόστιμα είναι όχι μόνον η διοίκηση της εταιρείας, αλλά και οι μέτοχοι που έχουν ποσοστό 10% ή περισσότερο.
Ουσιαστικά καταργήθηκε η έννοια της ανώνυμης εταιρείας, καθώς και ο λόγος που δημιουργήθηκε αυτή η μορφή εταιρείας, αφού ουσιαστικά οι ανώνυμες εταιρείες ταυτίζονται με την προσωπική, ομόρρυθμη εταιρεία στην οποία οι συνεταίροι ευθύνονται για όλες τις υποχρεώσεις της.
Η ρύθμιση μπορεί να φαίνεται λεπτομέρεια και οριακή διευθέτηση που στοχεύει στη συγκέντρωση φόρων από το Δημόσιο, αλλά στην πραγματικότητα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στην επιχειρηματικότητα. Οποιοσδήποτε είναι μέτοχος με 10% σε κάποια Α.Ε. κινδυνεύει να κληθεί να καταβάλλει φόρους ή και ασφαλιστικές εισφορές ακόμη κι αν δεν συμμετέχει στη διοίκηση της εταιρείας. Το μήνυμα που εκπέμπεται είναι σαφές: Μην επενδύετε σε εταιρείες, μπορεί να μπλέξετε!
Κι όμως, η απίθανη αυτή ρύθμιση περιλαμβάνεται στην τελευταία τροποποίηση του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ) και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ τον Δεκέμβριο του 2013. Δεν επιβαρύνει τη σημερινή κυβέρνηση, αλλά όποια κυβέρνηση κι αν αφορά, είναι το ίδιο επιβλαβής για την οικονομία…
Φαίνεται ότι κάποια κυβέρνηση, στο κλίμα πανικού «να εισπραχθούν φόροι», νομοθέτησε τη ρύθμιση που καθιστά υπεύθυνους για τις φορολογικές οφειλές και τους μετόχους με ποσοστό 10%, με δύο περιορισμούς. Η ευθύνη των μετόχων είναι μέχρι του ποσού των κερδών ή απολήψεων σε μετρητά ή σε είδος που είχαν την τελευταία τριετία. Προφανώς, τα όποια κέρδη κ.λπ. της τριετίας φορολογήθηκαν, αλλά αυτό δεν σημαίνει κάτι. Να πληρώσουν και τους οφειλόμενους φόρους! Ο δεύτερος περιορισμός είναι προφανής: η οφειλή να αφορά περίοδο κατά την οποία ο «άτυχος» επενδυτής ήταν μέτοχος. Ευτυχώς που προβλέφθηκε ο περιορισμός αυτός γιατί χωρίς αυτόν, οι υπηρεσίες θα ζητούσαν τους οφειλόμενους φόρους και από μετόχους που είχαν αποχωρήσει από τις εταιρείες!
Αντίθετα, αυτό ισχύει όσον αφορά την ευθύνη των μετόχων με ποσοστό από 10% και πάνω, για οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία κατά τη λύση μιας εταιρείας, καθώς στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει κανένας ποσοτικός ή χρονικός περιορισμός. Ολοι οι μέτοχοι βαρύνονται με τις οφειλές των εταιρειών στα ασφαλιστικά ταμεία…
Η Ανώνυμη Εταιρεία, κατά τον κλασικό ορισμό, είναι «η εμπορική εταιρεία που διαθέτει νομική υπόσταση. Το μετοχικό της κεφάλαιο διαιρείται σε μετοχές της ίδιας αξίας. Σε μια ανώνυμη εταιρεία για τις υποχρεώσεις της ευθύνεται η ίδια και όχι οι μέτοχοί της». Τώρα ο ορισμός αυτός ανατρέπεται και οι μέτοχοι μιας Α.Ε. έχουν ευθύνες ακόμα κι αν δεν έχουν ασχοληθεί με την εταιρεία, τη διαχείριση και τις δραστηριότητές της.
Οι νέες αυτές ρυθμίσεις δεν ισχύουν για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες, αλλά θα έχουν ισχυρές επιπτώσεις σε όλες τις άλλες ανώνυμες εταιρείες οι μέτοχοι των οποίων ανακαλύπτουν ότι είναι εκτεθειμένοι σε νέους κινδύνους…
Προφανώς θα πάρουν τα μέτρα τους και θα μπούμε σε νέο κύκλο αδιαφάνειας, παραοικονομίας και ύφεσης!