Σαν σήμερα, πέρυσι, εξέπεμψε για πρώτη φορά η ΝΕΡΙΤ. Δεν έμελλε να μακροημερεύσει. Η νέα κυβέρνηση προχώρησε στην ανασύσταση της ΕΡΤ. Ορθότερα: προχώρησε στην επαναφορά του εμπορικού σήματος ΕΡΤ και στη μερική αποκατάσταση των «εργασιακών» στην προ «μαύρου» κατάσταση. Ο φορέας παραμένει υπό καθεστώς ΔΕΚΟ, με προϋπολογισμό ενσωματωμένο στη Γενική Κυβέρνηση και υποχρέωση απόδοσης πλεονάσματος πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως ώς το 2018. Εάν από τη δημοσίευση του νόμου στο ΦΕΚ δεν διασφαλισθούν πρόσθετοι πόροι, η ΤΕΔ της ταινίας «Λούφα και Παραλλαγή» θα φαντάζει ονειρική κατάσταση. Η κυβέρνηση έχει επιλέξει την ανταλλαγή περιεχομένου με μισθοδοτούμενους. Μπορεί να ικανοποιείται το περί δικαίου αίσθημα για τους απολυμένους της ΕΡΤ, πλην όμως ο φορέας ως αποστολή έχει την προσφορά ποιοτικού προϊόντος στους πολίτες.
Το εγχείρημα της ΝΕΡΙΤ απασχόλησε ελάχιστα τον διάλογο. Η συζήτηση από το «μαύρο» πηδούσε στην αποκατάσταση απολυμένων. Καθόλου παράξενο! Η ΝΕΡΙΤ υπήρξε μια μεταρρυθμιστική προσπάθεια από μια αντιμεταρρυθμιστική κυβέρνηση, η οποία υποχρεώθηκε στη δημιουργία του φορέα υπό την πίεση δικαστικής απόφασης. Είναι εντυπωσιακό πως κανείς –πλην του κ. Καψή– δεν βρήκε κάτι να υποστηρίξει από τον ιδρυτικό νόμο της ΝΕΡΙΤ. Η αντιπολίτευση είχε και τα χαριτωμένα της: την υποστήριξη της ανεξαρτησίας ανέλαβε η υπουργός που τον Αύγουστο την ακύρωσε με νομοθετική ρύθμιση και είχε το απαράγραπτο δικαίωμα «να μιλάει με τη γάτα του διευθυντή ειδήσεων». Για τη ΝΕΡΙΤ προβλεπόταν ο θεσμός του Εποπτικού Συμβουλίου, το οποίο είχε και την υποχρέωση να προστατεύει από κυβερνητικές παρεμβάσεις. Η διάκριση ανάμεσα στη διοίκηση και εποπτεία δεν ήταν σαφής, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο Εποπτικό Συμβούλιο να καταλήξει ιμάντας παρεμβάσεων. Αν το ζητούμενο ήταν η ανεξαρτησία του φορέα, η βελτίωση των σχετικών προβλέψεων επαρκούσε. Αντ’ αυτού, η αποτυχία του συγκεκριμένου Εποπτικού Συμβουλίου να προστατεύσει τον οργανισμό χρησιμοποιήθηκε ως γομολάστιχα.
Πολλή κουβέντα έγινε για την ανεξαρτησία. Ας μιλήσουμε συγκεκριμένα. Ως πρόεδρος έγινα αποδέκτης οργισμένων παρεμβάσεων για την παρουσίαση του κυβερνητικού έργου (ακριβέστερα: της ατζέντας Ν.Δ.) τέσσερις φορές. Αγνοήθηκαν όλες! Την 25/4/2014, μέσα στο Μαξίμου, ο πρωθυπουργός μού ζήτησε την αποπομπή του διευθυντή Ενημέρωσης. Αρνήθηκα με ένα απλό «αυτό αποκλείεται». Το «κόκκινο πανί» για τον κ. Σαμαρά είναι ο ίδιος άνθρωπος με του οποίου τη γάτα συνομιλούσε αργότερα η κ. Βούλτεψη, είχε την τυπική ευθύνη της συνέντευξης που πήραν οι δημοσιογράφοι της ΝΕΡΙΤ από τον πρωθυπουργό τον Δεκέμβριο και ο οποίος σήμερα προσφέρει δελτία ειδήσεων που ξεκινούν με εικόνες από το Δίστομο και αγνοούν τα σχόλια του διεθνούς Τύπου για τη διαπραγμάτευση. Ο απροστάτευτος θεσμός ακυρώνει την ανεξαρτησία του οργανισμού και μετατρέπει άριστους επαγγελματίες σε προπαγανδιστές.
Η διοίκηση της ΝΕΡΙΤ απέκρουσε όλες τις προσπάθειες εκμετάλλευσης (απαλλοτρίωσης ουσιαστικά) των διαφημιστικά χρυσοφόρων δικαιωμάτων του Mundial από τρίτους. Δεν δέχθηκε καν να παραλάβει τις λίστες με τις επιθυμίες προσλήψεων των δύο κυβερνητικών κομμάτων. Στη νέα ΕΡΤ δίνεται η δυνατότητα στον υπουργό να αντιμετωπίζει τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα ως κυβερνητική υπηρεσία!
Εκτός από το θεσμικώς σημαντικό της εκπομπής κατά τις ευρω/περιφερειακές εκλογές από αυτόνομο φορέα, η ΝΕΡΙΤ πέτυχε σημαντικά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Το κόστος της ψηφιακής μετάβασης, με έτοιμη την προκήρυξη στα 9 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο 2013, πραγματοποιείται με 4,5 εκατ. Περισώθηκαν τουλάχιστον 16 εκατ. ευρώ πληρωμένων από το Δημόσιο δικαιωμάτων. Με τη διαφημιστική πίτα στο 1/3 του 2010, τα έσοδα από το Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν αυξημένα κατά 25%. Οι συμβάσεις με τους οργανισμούς διαχείρισης δικαιωμάτων έγιναν με μείωση κόστους από 27% μέχρι 95% (!). Προϊόντα από διεθνείς θεσμικούς παραγωγούς αποκτήθηκαν με μείωση κόστους μέχρι 80%. Ταινίες και σειρές στο 50%. Με αλλαγή στο πλαίσιο διαπραγμάτευσης, η εγχώρια παραγωγή αποκτήθηκε με κόστος μειωμένο κατά 35%. Αναζητήθηκαν συνέργειες με τα συνδρομητικά κανάλια, με εντυπωσιακά οικονομικά αποτελέσματα και για τις δύο πλευρές. Με ελάχιστο προσωπικό, χωρίς μετακλητούς υπαλλήλους, χωρίς συμβούλους ειδικών θέσεων.
Η αλήστου μνήμης ΝΕΡΙΤ απέδειξε πως μπορεί να γίνει ορθολογική διαχείριση των οικονομικών, με πλήρη προστασία του δημόσιου συμφέροντος και της ανεξαρτησίας του οργανισμού. Την επομένη της παρθενικής εκπομπής προγράμματος της ΝΕΡΙΤ, το Εποπτικό Συμβούλιο με απήλλαξε των καθηκόντων. Εκτοτε οι διοικήσεις έκαναν τα πάντα για την αποκατάσταση σχεδόν κάθε ΕΡΤικής παθογένειας. Δεν χρειάζεται πια να γίνουν πολλά πράγματα –μόνο ο Κανονισμός Λειτουργίας απομένει, ο οποίος επί ΕΡΤ ήταν το εργαλείο de facto συνδικαλιστικής συνδιοίκησης.
Το σημείωμα αυτό γράφτηκε για τους 350 ανθρώπους που έδωσαν και την ψυχή τους σ’ έναν αγώνα, που τελικά αποδεικνύεται άγονος.
* Ο κ. Γιώργος Προκοπάκης είναι πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΝΕΡΙΤ Α.Ε.