Η θριαμβευτική εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στις «προεδρικές εκλογές» που έλαβαν χώρα στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου τη 19η και την 26η Απριλίου εξέπληξε πολλούς παρατηρητές. Δεν αποτέλεσε όμως έκπληξη για όσους παρακολουθούν τη δυναμική των εξελίξεων εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητος. Η κόπωση και η φθορά στην ηγεσία του απερχομένου Ντερβίς Ερογλου ήσαν σαφείς.
Ακόμη σαφέστερη ωστόσο ήταν και η συμβολή του συνεχώς διευρυνόμενου ψυχολογικού χάσματος μεταξύ των Τουρκοκυπρίων από τη μια και της κυβερνήσεως ΑΚΡ και του προέδρου Ερντογάν από την άλλη.
Οι δηλώσεις του νεοεκλεγέντος Τουρκοκυπρίου ηγέτη περί τέλους της σχέσεως εξαρτήσεως μεταξύ Τουρκίας και Κατεχομένων προκάλεσαν την έντονη αντίδραση Ερντογάν και των επιτελών του. Ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Μπουρχανεντίν Κουζού έφθασε στο σημείο να πει ότι αν ο κ. Ακιντζί προτιμά τους Ελληνοκυπρίους, μπορεί να μετοικήσει στο νότιο τμήμα της Κύπρου και να ζήσει μαζί τους.
Η ταύτιση του ΑΚΡ με στρατηγικές και τακτικές επιλογές του στρατογραφειοκρατικού κατεστημένου, το οποίο είχε κατά το παρελθόν αμφισβητήσει και αποδυναμώσει, και η εργαλειακή χρήση της πολώσεως της τουρκικής κοινωνίας είναι ενδεικτικές της ριζικής μεταβολής του πολιτικού του στίγματος.
Η πόλωση μεταξύ του θρησκευόμενου και του κοσμικού τμήματος της τουρκικής κοινωνίας έχει επεκταθεί και στην Κύπρο. Η διαφορά έγκειται στις δημογραφικές ισορροπίες.
Στην συντριπτική τους πλειονότητα οι Τουρκοκύπριοι ανήκουν στην κοσμική παράταξη και συμμερίζονται τις ανησυχίες του βαθμιαίου εξισλαμισμού της κοινωνίας τους, αλλά και της δημογραφικής τους συρρικνώσεως ενόψει και της αυξανόμενης παρουσίας Τούρκων εποίκων.
Δεδομένης της πολιτικής του σταδιοδρομίας στον χώρο της τουρκοκυπριακής Αριστεράς και της σταθερής υποστηρίξεώς του στις προσπάθειες ειρηνικής επιλύσεως του Κυπριακού, ο κ. Ακιντζί εμφανίσθηκε ως ο υποψήφιος που δεν ελεγχόταν από την Αγκυρα.
Η σαφής απόρριψη των στερεοτύπων του τουρκικού εθνικισμού στην προεκλογική του εκστρατεία και η έμφαση στη συμβιβαστική λύση του Κυπριακού ενίσχυσαν την υποψηφιότητά του. Η επαναφορά διά της εκλογής Ακιντζί της λύσεως του Κυπριακού στο προσκήνιο της πολιτικής επικαιρότητας αποτελεί το ισχυρότερο πολιτικό μήνυμα της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Και αν η Τουρκία αποφασίσει να σταθεί εμπόδιο στις εξελίξεις; Ας παραβλέψουμε τις διόλου αμελητέες διεθνείς επιπτώσεις μιας τέτοιας κινήσεως.
Η δυνατότητα της Τουρκίας να επηρεάζει τις εξελίξεις στα Κατεχόμενα παραμένει μεγάλη, αλλά δεν πρέπει και να υπερτιμάται. Καθώς η παράταση του στάτους κβο απειλεί πλέον την ίδια την υπόσταση της τουρκοκυπριακής κοινότητος, μπορεί να περιμένει κανείς σθεναρά αντίδραση σε κάθε τουρκική ενέργεια που λειτουργεί υποστηρικτικά του.
Εκεί αναδεικνύεται και η ευθύνη της ελληνοκυπριακής πλευράς. Η κίνηση καλής θελήσεως των Τουρκοκυπρίων οφείλει να βρει ταχεία και αποτελεσματική ανταπόκριση.
Η επανεκκίνηση των διακοινοτικών διαπραγματεύσεων αποτελεί το προσφορότερο πρώτο βήμα. Η προώθηση Μέτρων Οικοδομήσεως Εμπιστοσύνης τα οποία θα δημιουργήσουν μια θετική δυναμική λύσεως είναι το δεύτερο βήμα.
Η προεκλογική πρόταση Ακιντζί για άνοιγμα του περιφραγμένου τμήματος των Βαρωσίων στους νόμιμους Ελληνοκυπρίους κατοίκους του με αντάλλαγμα την άρση του εμπάργκο εναντίον του αεροδρομίου Τύμπου (Ερτζάν) ή/και του λιμένος Αμμοχώστου βρίσκεται στην πραγματικότητα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εδώ και καιρό.
Αξίζει να τύχει προσεκτικής επεξεργασίας, ώστε η επιτυχής εφαρμογή της να λειτουργήσει ευεργετικώς στις επί της ουσίας διαπραγματεύσεις.
* Ο κ. Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.