Τέχνη ηγεσίας

3' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ούτε οι μεγαλύτεροι πολέμιοι του ΣΥΡΙΖΑ δεν είχαν προβλέψει το πόσο άσχημα θα μπορούσαν να πάνε τα πράγματα μέσα σε μόλις τρεις μήνες κυβέρνησης Τσίπρα, τόσο γρήγορα και σε όλα τα μέτωπα. Η απουσία στοιχειώδους προετοιμασίας σε προγραμματικό επίπεδο, οι συνεχείς αλλαγές στάσεων στη διαπραγμάτευση απέναντι σ’ ένα απόλυτα προβλέψιμο ευρωπαϊκό περιβάλλον επαναφέρουν τη χώρα στην «εντατική» της Ευρώπης. Ολα έδειχναν ότι η στρατηγική να ζητάς «κι άλλα δανεικά», αλλά να μη δέχεσαι τους όρους που τα συνοδεύουν, δεν θα περνούσε στην Ευρώπη. Η διευρυνόμενη εντύπωση ότι τα πράγματα πάνε προς το χειρότερο επιβάλλει σε όλους να προετοιμάζονται. Η Ν.Δ. όμως, λόγω και της μεγάλης αβεβαιότητας γύρω μας, δεν έχει ξεκινήσει το απαραίτητο στάδιο αναμόρφωσης και ανασύνταξης που οφείλει να κάνει κάθε κόμμα έπειτα από εκλογική ήττα.

Δύο είναι σήμερα τα κύρια προβλήματα της κεντροδεξιάς: το πρώτο είναι το «αξιακό». Είναι εκεί που μεταπολιτευτικά έχει χάσει το debate έναντι της αριστεράς, ενώ και μέσα στην κρίση αυτό οξύνθηκε. Το «αξιακό» έχει πολλές πτυχές: «Μη μιλάς αν δεν έχεις τα λεφτά» είναι μία από αυτές που εμφατικά επαναλαμβάνουν ακόμη και άξιοι μεταρρυθμιστές. Δίνει, δηλαδή, σήμερα την εντύπωση η Ν.Δ. ότι «τα λεφτά είναι τα πάντα» και όσοι τα έχουν θα έχουν και το δίκιο με το μέρος τους και θα επιβάλλουν τους κανόνες στους άλλους και ότι είναι λογικό να είναι έτσι. Αυτό συνδέεται και μ’ ένα αίσθημα υπεροψίας απέναντι στον απλό άνθρωπο, που υπάρχει στον χώρο της Ν.Δ. Το αξιακό ζήτημα περιέχει και το επιδερμικό ενδιαφέρον για τα κοινωνικά προβλήματα. Η απουσία κοινωνικών θεμάτων στην ατζέντα της πολιτικής και η εντύπωση ότι αυτά περίπου «δεν υπάρχουν». Ακόμη, το ζήτημα της «ισότητας» στη ζωή και στις ευκαιρίες, τα προβλήματα των νέων, η ανεργία ως κοινωνικό και όχι ως οικονομικό πρόβλημα, ο κοινωνικός αλλά και φυλετικός ρατσισμός. Θα λέγαμε ότι οι άνθρωποι δεν είναι στο επίκεντρο της πολιτικής της σήμερα. Η Ν.Δ., παρά το μειοψηφικό φιλελεύθερο κομμάτι της, στη βάση της παραμένει ένα βαθιά συντηρητικό κόμμα. Αυτό ερμηνεύει άλλωστε και την υπεροχή που έχουν οι ιδέες της λεγόμενης «λαϊκής δεξιάς», που βρίσκεται επί της ουσίας πολύ κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ σε αρκετούς τομείς πολιτικής.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι οι πολιτικές. Με την εμπειρία τού «άρον-άρον» που επέβαλλαν οι Ευρωπαίοι την τελευταία πενταετία αλλά και ιστορικά κατάλοιπα από το «μικρή πλην έντιμη Ελλάς», ξαναήρθε στο προσκήνιο το αίσθημα κατωτερότητας του Ελληνα, που αξιοποίησε ο ΣΥΡΙΖΑ με το σλόγκαν «αξιοπρέπεια». Η κατασκευή εχθρού στο «πρόσωπο» της τρόικας και της Γερμανίας έκανε τις αναγκαίες αλλαγές που χρειάζεται ο τόπος μας να φαίνονται ξενόφερτες και, στην καλύτερη περίπτωση, λανθασμένες. Ξεκινάει από «ηθική βάση», καθώς φαίνεται ότι «επιβάλλονται» αρνητικές αλλαγές σε μια χώρα επειδή χρειάζεται δανεικά. Λίγοι από τη σημερινή ηγετική ομάδα της Ν.Δ. κατάλαβαν το νόημα των μεταρρυθμίσεων και πόσο μπροστά μπορούν να πάνε τη χώρα μας, αν εφαρμοστούν με συνέπεια. Ακόμη λιγότεροι τόλμησαν να τις υποστηρίξουν δημόσια. Οτι, δηλαδή, περιορίζουν την αυθαιρεσία, τον κομματισμό και δομούν κοινωνία με κανόνες, που τόσο μας λείπουν. Η εφορία που δεν κοιτάει «ποιος είσαι», η αριστεία ως αξία, η απεργία ως απόφαση εργαζομένων, η διάκριση μεταξύ αξιοποίησης και ξεπουλήματος της περιουσίας κ.ο.κ. Οτι η κατάληψη δεν είναι πολιτική στάση αλλά φασισμός, ότι η ευελιξία στην εργασία και ο δυναμισμός της ιδιωτικής οικονομίας αυξάνουν τους μισθούς και όχι ο υπουργός Εργασίας, ότι οι φόροι δεν μπήκαν γιατί είναι αναίσθητη η Μέρκελ, αλλά γιατί το κράτος έπρεπε να ισορροπήσει έσοδα-έξοδα.

Η πολιτική ατζέντα της «δεξιάς» είναι ό,τι πιο στέρεο υπάρχει σήμερα στο ιδεολογικό στερέωμα για να οικοδομήσει ένας κομματικός χώρος πολιτική. Η πολιτική ατζέντα των μεταρρυθμίσεων που μπορούν, μέσα σε λίγα χρόνια, να μεταμορφώσουν τη χώρα μας σε Ολλανδία του Νότου δεν βρίσκει λαϊκή απήχηση, καθώς πολιτικά δεν εκπροσωπείται. Ο εγκλωβισμός της πολιτικής συζήτησης, με ευθύνη και της σημερινής Ν.Δ. στη «διαπραγμάτευση με τους ξένους», έβαλε την πολιτική στον γύψο και δεν επιτρέπει στον κόσμο να συζητήσει για τις πολιτικές.

Η χρεοκοπία της χώρας τερμάτισε βίαια έναν πολιτικό και ιστορικό κύκλο, αναδιατάσσοντας και το κομματικό σύστημα στις δυνάμεις ενός ευρύτερου «λαϊκού κόμματος» της κεντροδεξιάς και των δυνάμεων της λαϊκιστικής αριστεράς. Ν.Δ., «Ποτάμι», ΠΑΣΟΚ μαζί με πολλούς ανένταχτους «λογικούς ανθρώπους» πρέπει τώρα να προχωρήσουν σε ιδρυτικό συνέδριο ενός νέου πολιτικού φορέα. Οι εξελίξεις δεν θα μας περιμένουν.

* Ο κ. Μιχάλης Πεγκλής είναι Research Associate στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μελετών Martens Centre.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή