Το ερώτημα είναι τι θα γίνει μετά τις 26 Ιουλίου στη Γαλλική Σχολή Αθηνών. Τι θα γίνει όταν η έκθεση «Terrapolis» τελειώσει και τα 37 έργα σύγχρονης τέχνης απομακρυνθούν από τον ειδυλλιακό κήπο της Διδότου 6. Οταν στα πέντε, περίπου, στρέμματα αυτού του κομψοτεχνήματος στο κέντρο της πόλης (μεταξύ Κολωνακίου και Εξαρχείων) επικρατήσει και πάλι η επιβεβλημένη σιωπή της ακαδημαϊκής κοινότητας, η οποία τα επισκέπτεται και τα κατοικεί.
Οταν η συνομιλία δημόσιου και ιδιωτικού, όπως την προτείνει ο πολιτιστικός και αναπτυξιακός οργανισμός κοινής ωφέλειας ΝΕΟΝ, ολοκληρώσει έναν ακόμη κύκλο. Πέρυσι ήταν ο κήπος της Γενναδείου, με την έκθεση «A Thousand Doors», ο Βερολινέζος καλλιτέχνης Τίνο Σίγκαλ στη Ρωμαϊκή Αγορά, η Αιμιλία Παπαφιλίππου στην Αρχαία Αγορά, καλλιτεχνικές παρεμβάσεις ενταγμένες σε αυτήν ακριβώς την προσπάθεια συνομιλίας με τη σύγχρονη τέχνη στον δημόσιο χώρο. Ο κήπος της Γαλλικής Σχολής Αθηνών ανοίγει για πρώτη φορά με ελεύθερη πρόσβαση στους κατοίκους της πόλης, από το 1846 (όταν ιδρύθηκε και εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα ως το πρώτο ξένο αρχαιολογικό ινστιτούτο).
Νωρίς το μεσημέρι μιας καθημερινής, την περασμένη εβδομάδα, η κίνηση ήταν αρκετή. Παιδιά από σχολεία (της περιοχής;), επισκέπτες φιλότεχνοι (ήταν σαφές από την εμφάνισή τους), Ελληνες και κάποιοι ξένοι, εξοικειωμένοι με παραστάσεις, εκθέσεις, συναυλίες κ.ο.κ (ήταν και αυτό σαφές από τον τρόπο που κυκλοφορούσαν στον χώρο, από τις ερωτήσεις που έκαναν στους πολύ νέους σε ηλικία, πρόθυμους και καταρτισμένους εθελοντές). Ενα μικρό παιδάκι δεν ξεκολλούσε (και δικαίως!) από τον κοιμισμένο ιπποπόταμο των Allora & Calzadilla, κατασκευασμένο από λάσπη, σαν να αναδύθηκε από τη γη και να αποτελεί προέκταση του τοπίου. Μόνο όταν η μητέρα του το διαβεβαίωσε ότι θα είναι εκεί και την επόμενη μέρα δέχτηκε να απομακρυνθεί, με μεγάλη δυσθυμία!
Κάθε έργο (η έκθεση έγινε σε συνεργασία με τη Whitechapel Gallery του Λονδίνου) συμβάλλει με τον τρόπο του σε μια ενιαία αφήγηση για τις μεταμορφώσεις της κοινωνίας, των ανθρώπων, των πλασμάτων της μυθολογίας. Η «μεταμόρφωση» συντελείται ενώπιον του κάθε θεατή· εξαρτάται από τον τρόπο που θα προσεγγίσει τα έργα, τον χρόνο που θα αφιερώσει στην παρατήρηση.
Τα Σαββατοκύριακα, οι επισκέπτες πυκνώνουν, ανακατεύονται, έρχονται από διάφορες περιοχές της πόλης, η «συνομιλία» παύει να είναι μια υπόθεση για φιλότεχνους και μόνο.
Και πάλι· το αρχικό ερώτημά μας παραμένει: τι γίνεται όταν οι εκθέσεις τελειώνουν και οι ιδιωτικοί κήποι, που γίνονται για λίγο δημόσιοι, επιστρέφουν στην αρχική χρήση τους. Οταν η αλληλεπίδραση σταματά και η «συνομιλία» περνάει στο αρχείο. Η επισκεψιμότητα της Ρωμαϊκής Αγοράς αυξήθηκε αισθητά μετά την περιπατητική παρέμβαση του Τίνο Σίγκαλ, όπως πληροφορούμαστε· η Γεννάδειος ετοιμάζεται, με την επέκτασή της, να δημιουργήσει κι έναν μόνιμο εκθεσιακό χώρο.
Οταν το ΝΕΟΝ αποχωρεί, ενεργοποιούνται άλλοι φορείς να συνεχίσουν τον διάλογο δημόσιου – ιδιωτικού – έργου τέχνης στον δημόσιο χώρο; Αλλιώς, τι νόημα έχουν οι καλές προθέσεις όταν δεν βρίσκουν συνέχεια; Οσο οι απαντήσεις μπορεί να είναι αμφίσημες, άλλο τόσο παρόμοιες πρωτοβουλίες είναι αναγκαίες. Διευρύνουν τα όρια της πόλης, επανακατοικώντας σημεία της που παραμένουν αθέατα ή άβατα ή θεωρούνται δεδομένα με συνέπεια να τα προσπερνάμε αφηρημένοι. Συμβάλλουν σε ό,τι αποκαλούμε «αφήγημα της πόλης» μέσα από ιστορίες που επαναδιατυπώνονται και χώρους που αποκτούν ζωή άλλη, διαφορετική ή συμπληρωματική με εκείνη την οποία είχαν προηγουμένως. Και ύστερα, όλο και εμπλουτίζεται μια σχέση υπό συνεχή διαμόρφωση. Κάθε «ιπποπόταμος» αφήνει το ίχνος του. Γιατί παραμένει στη μνήμη των επισκεπτών, του δημόσιου χώρου από τον οποίο πέρασε. Εγγράφεται, δηλαδή, στη μνήμη της πόλης.