Η αλλαγή του πολιτικού κλίματος στη διαπραγμάτευση, χθες, ήταν ανάλογη των ξαφνικών αλλαγών στις οποίες μας έχει συνηθίσει τελευταία ο καιρός. Αν όμως ο καιρός παριστάνει τον Ευρωπαίο, φοβάμαι πολύ ότι εμείς πλησιάζουμε προς το τέλος της ευρωπαϊκής μας παράστασης. Ετοιμαζόμαστε να επιστρέψουμε και επισήμως εκεί όπου ανήκουμε ως χώρα: στα Βαλκάνια, στη λάθος πλευρά της γραμμής του Χάντινγκτον.
Με την επίγνωση της σοβαρής εμπλοκής που παρουσιάστηκε αργότερα το απόγευμα στις διαπραγματεύσεις (αλλά και χωρίς αυτήν…), ήταν κωμικό να ακούς το πρωί τον κομισάριο της Κ.Ο. Νίκο Φίλη, με τη συνήθη περιφρόνησή του για τους μικροαστούς που τρώνε μακαρόνια (πιφ!..) και ανησυχούν για τα τετρακόσια τους ευρουλάκια, να υποστηρίζει το προσχέδιο που ίσχυε ώς χθες το πρωί ― αυτό που υπέγραψε ο Αλέξης Τσίπρας. Ο κομισάριος εξήρε το «κοινωνικό πρόσημο» των φορολογικών μέτρων, με τα οποία οραματιζόταν «αναδιανομή εισοδήματος». Το γενικό πνεύμα της προσέγγισής του ήταν, φυσικά, «να πληρώσουν οι πλούσιοι».
Η αξία των δηλώσεών του, κατά την άποψή μου, έγκειται στην αντίληψη την οποία καλλιεργεί στο ακροατήριό του για τον «πλούτο» και την οποία θα τη συναντήσουμε ξανά, όσο έχουμε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, είτε μείνουμε εντός είτε βρεθούμε εκτός Ευρώπης. Εννοώ την αντίληψη να αντιμετωπίζεται ο πλούτος ως κάτι στατικό, αποκομμένο από τη μηχανή και τις διαδικασίες της οικονομίας, ως κάτι το οποίο κατέχουν ορισμένοι, αλλά εμείς μπορούμε να τους το πάρουμε.
Προφανώς, είναι μια αντίληψη η οποία βασίζεται στην έξαψη του φθόνου εκείνων που δεν έχουν για όσους έχουν· ωστόσο, παραμένει βλακώδης όπως κάθε τι το πρωτόγονο. Θα την υποστούμε, όμως, διότι όπου και αν καταλήξουν οι κρίσιμες μέρες που ζούμε, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ παραμείνει στην κυβέρνηση, για όλα θα φταίει η Ευρώπη και οι πλούσιοι ― όπου ως πλούσιοι θα νοούνται οι μικροαστοί που τόσο απεχθάνεται ο παχουλός κομισάριος…
Τελείωση και συντέλεια
Ο υπαρκτός σοσιαλισμός (ευτυχώς για την πολιτισμένη ανθρωπότητα) είναι πλέον ανύπαρκτος. Οταν υπήρχε όμως, εθεωρείτο από τους θιασώτες αυτού του τύπου ολοκληρωτισμού ως ένα μεταβατικό στάδιο προς την τελείωση του συστήματος, η οποία, βέβαια, θα ήταν ο κομμουνισμός.
Ο Υπαρκτός Ελληνισμός, αντιθέτως, είναι απλώς μια κατάσταση· δεν είναι, δηλαδή, ένα στάδιο προς μια ανώτερη μορφή οργάνωσης της κοινωνίας. Είναι μια κατάσταση στην οποία βολεύονται διάφορες καλά οργανωμένες κοινωνικές ομάδες, τις οποίες ενώνουν κοινά αισθήματα μίσους, αποστροφής και απέχθειας για την Ευρώπη και τη Δύση γενικώς. Νεοφασίστες και νεομπολσεβίκοι, νοσταλγοί της δεκαετίας του 1980, θρησκόληπτοι και καμμένοι, όλοι αυτοί δεν είναι δυνατό να συμφωνήσουν παρά μόνο σε ένα ευρύ πλαίσιο εθνολαϊκισμού, αυτό ακριβώς που υπάρχει σήμερα. Ο εθνολαϊκισμός, για να μην κρυβόμαστε πίσω από τις λέξεις, είναι μια ήπια εκδοχή εθνικοσοσιαλισμού, ως προς τις ιδέες του και όχι ως προς τις πρακτικές του ― επί του παρόντος τουλάχιστον.
Επομένως, η θεωρία του Υπαρκτού Ελληνισμού, εκ της χαοτικής φύσεώς του, δεν προβλέπει την τελείωσή του, ούτε καν τη μετεξέλιξή του. Αυτό όμως δεν είναι απαραιτήτως κακό. Διότι ας μη μας διαφεύγει ότι η διαφορετική αίσθηση του χρόνου -η ακινησία του χρόνου, στην πραγματικότητα- είναι βασική ιδεολογική προϋπόθεση για να είναι κάποιος γνήσιος Ελληνας, ορθόδοξος και αριστερός.
Εντούτοις, μπορεί να υπάρξει κάποιου είδους τελείωση και στον Υπαρκτό, ας είναι και συμβολική. (Προσοχή! Δεν το λέω συγκαταβατικά. Θυμίζω ότι ακόμη μία εξέχουσα διαφορά του Υπαρκτού από άλλες μορφές κοινωνικής οργάνωσης είναι ότι στον κόσμο του Υπαρκτού τα σύμβολα αξίζουν περισσότερο από εκείνο που υποτίθεται ότι συμβολίζουν…)
Ποια μπορεί να είναι όμως αυτή η συμβολική τελείωση; Απλούστατο! Η τελείωση του Υπαρκτού θα έλθει αν (φαντασθείτε το…) ο Σαμαράς το γυρίσει πάλι αντιμνημονιακός και ο Μιχελογιαννάκης φύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ για να ενταχθεί στη Ν.Δ. Κάτι τέτοιο θα ήταν και τελείωση και συντέλεια ― δεν αποκλείω κάπου να το προφήτευσε και αυτό ο Παΐσιος…
Κύριε διευθυντά
Τίποτε ενοχλητικότερο δεν υπάρχει από την αναφορά στον θάνατο ενός προσώπου με το ρήμα «έφυγε», είτε χρησιμοποιείται με εισαγωγικά είτε όχι. Παρ’ όλα αυτά, σε ορισμένες περιπτώσεις η χρήση της μετωνυμίας είναι απαραίτητη, επειδή εκφράζει ακριβέστερα την πραγματικότητα που περιγράφουμε σε ένα κείμενο. Παράδειγμα: προχθές στη σελ. 6 της εγκρίτου εφημερίδος σας είδα την είδηση με τον εξής τίτλο:
«Αιφνίδιος θάνατος του μητροπολίτη Κεφαλληνίας». Λάθος, κ. διευθυντά! Το σωστό θα ήταν: «Αιφνίδια αναχώρηση του μητροπολίτη Κεφαλληνίας». Εξάλλου, ο αείμνηστος θα πίστευε, κατά τεκμήριον, στον άλλο κόσμο…
Λάθος διάγνωση
Απευθυνόμενος σε γυναίκα δημοσιογράφο, η οποία του έκανε συνέντευξη, ο βουλευτής Μιχελογιαννάκης δήλωσε (χωρίς να έχει ερωτηθεί προηγουμένως…) «αρρωστημένος ετεροφυλόφιλος». Κατ’ αρχάς, εύγε για την παρρησία του! Μπράβο που το βλέπει ότι είναι άρρωστος και το παραδέχεται εντίμως, όπως αρμόζει σε κάθε δημόσιο πρόσωπο! Τι κρίμα όμως που κάνει λάθος στη διάγνωση ―και είναι και γιατρός ο καημένος…