Αν η Ευρωπαϊκή Ενωση διαλυθεί, η Ιταλία ή η Πορτογαλία δεν θα πάψουν να θεωρούνται ευρωπαϊκές χώρες. Ο Μαγγελάνος, ο Δάντης και ο Λεονάρντο είναι ιστοί πολύ ανθεκτικότεροι από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών ή το ευρώ. Το ίδιο θα συμβεί και σε χώρες που εντάχθηκαν στην Ενωση μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, κατάρρευση η οποία πολλά οφείλει στο γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες που υπήρξαν υποτελείς στον Σοβιετικό Ιμπεριαλισμό είχαν διανύσει την ιστορική τους πορεία ως ευρωπαϊκές. Ο Σοπέν ήταν Πολωνός και ο Κάφκα Τσέχος που έγραφε γερμανικά, και κανείς δεν μπορεί να συλλάβει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό χωρίς αυτούς.
Είναι, θα μου πείτε, το ευρωπαϊκό παράδοξο. Η οικοδόμηση της Ενωσης στηρίχθηκε στις κοινές πολιτισμικές αναφορές, κοινώς σε παραμέτρους που υπερέβαιναν σε ισχύ την εθνική συνείδηση, στηρίχθηκε επίσης στο γεγονός ότι οι κοινές αυτές πολιτισμικές αναφορές, από τη Γαλλική Επανάσταση έως τον χριστιανισμό, στηρίζονταν στην πολυμέρεια των εθνικών συνειδήσεων και των γλωσσών. Γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Ενωση, ακόμη και αν μετατραπεί σε Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, δύσκολα θα αποκτήσει τη συνείδηση του ενιαίου έθνους όπως οι ΗΠΑ. Ακόμη κι αν ο Βολταίρος μοιράζεται τον ίδιο ορίζοντα με τον Γκαίτε, ο Γάλλος δεν θα πάψει να θεωρεί τον εαυτό του Γάλλο και ο Γερμανός δεν θα πάψει να θεωρεί τον εαυτό του Γερμανό. Είναι Ευρωπαίος επειδή έχει λύσει τα προβλήματά του με την εθνική του ταυτότητα. Υπάρχουν, θα μου πείτε, και οι Καταλανοί ή οι Σκώτοι, κανείς όμως δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο Σουίφτ ή ο Νταλί δεν ανήκουν κι αυτοί στον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Και οι Ελληνες; Οι Ελληνες με τη δική τους αντίληψη του χριστιανισμού, οι Ελληνες με το φοινικικό τους αλφάβητο, οι Ελληνες που επαίρονται ότι αυτοί πρώτοι πρόφεραν τη λέξη Ευρώπη, οι Ελληνες που διακατέχονται από το σύνδρομο των εκπολιτιστών των βαλανοφάγων; Τι θα γίνουν αυτοί οι Ελληνες, εσείς κι εγώ, αν διαλυθεί το οικοδόμημα ή αν η πολιτική τους ηγεσία αποφασίσει πως πρέπει να ακολουθήσουν τον δικό τους δρόμο; Συμφωνώ πως η Ευρώπη, εδώ και μερικά χρόνια, περνάει μια υπαρξιακή κρίση, την πρώτη από τότε που συγκροτήθηκε σε ενιαίο οικονομικό και πολιτικό οργανισμό. Ισως ήταν και απαραίτητη. Η μεγάλη ευρωπαϊκή ψευδαίσθηση ήταν πως η δημιουργία της μεγάλης πολυεθνικής κοινότητας με τις κοινές πολιτισμικές ρίζες θα μπορούσε να οικοδομηθεί έχοντας θάψει τις κρίσεις στα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Λάθος μιας ανιστόρητης ηγεσίας, που πίστεψε πως η οικονομική ευημερία φτάνει για να μετατρέψει τον κόσμο σε ένα πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό πάρκο αναψυχής. Σ’ αυτήν απευθύνθηκε προχθές ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι όταν είπε ότι αν δεν δεχθούν την ποσόστωση των 40.000 μεταναστών –πρόταση του επιτρόπου Αβραμόπουλου– δεν μπορούν να λέγονται Ευρωπαίοι. Η αδυναμία αντιμετώπισης του μεταναστευτικού κύματος που πνίγει τα παράλια του Νότου, μαζί με την αποτυχία της πολυπολιτισμικής κοινωνίας είναι οι δύο βασικές παράμετροι της υπαρξιακής κρίσης.
Και η Ελλάδα; Τι θα γίνει η Ελλάδα αν, ο μη γένοιτο, αποκοπεί από τον ευρωπαϊκό κορμό της; Θα παραμείνει ευρωπαϊκή χώρα, όπως η Πορτογαλία ή η Τσεχία; Ή μήπως θα αφεθεί να αρμενίσει στο πέλαγος μιας κρίσης εθνικής ταυτότητας, αφού, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά έθνη, το ελληνικόν, διά της ευρωπαϊκής του εντάξεως, απεπειράθη να επουλώσει τον εσωτερικό διχασμό ταυτότητος που το ταλάνιζε από συστάσεώς του; Αυτή δεν ήταν η σημασία του «Ανήκομεν εις την Δύσιν» του Κωνσταντίνου Καραμανλή; Ουδείς Ιταλός, ακόμη και αν θεωρεί ότι η Λομβαρδία δεν έχει σχέση με τη Σικελία, δεν αισθάνεται την ανάγκη να το πει διότι το θεωρεί αυτονόητο.
Με δύο λόγια: ακόμη και αν δεχθούμε ότι η ελληνική κρίση είναι απότοκος μιας ευρωπαϊκής κρίσης που ξεπερνάει τις δυνάμεις του έθνους μας, για την Ελλάδα αυτή η κρίση κινδυνεύει να μεταφρασθεί, αν δεν έχει ήδη μεταφρασθεί, με όρους κρίσης εθνικής ταυτότητας. Είναι ο λόγος για τον οποίον, ενώ οι άλλοι ομοιοπαθείς μας, Πορτογαλία και Ιρλανδία, κατάφεραν να ορθοποδήσουν με την ευρωπαϊκή βοήθεια, εμείς εξακολουθούμε να τσαλαβουτάμε στη δίνη της κινούμενης άμμου. Η ήττα, διότι περί ήττας πρόκειται, οφείλεται κατά μείζονα λόγο στην ανικανότητα των ελληνικών ελίτ. Οι ελληνικές ελίτ, από τη χαραυγή του 19ου αιώνα, χάραξαν τον ευρωπαϊκό δρόμο για την Ελλάδα και οι ελίτ, δύο αιώνες μετά, τον φράζουν με τα μπάζα του καιροσκοπισμού τους, της ανικανότητάς τους και της δειλίας τους.
Η πολιτική απόφαση που θα μας οδηγήσει στην αποκοπή από την Ευρώπη ισοδυναμεί με το πολιτικό πραξικόπημα που επέτρεψε στους μπολσεβίκους να επιβάλουν την απάνθρωπη τυραννία τους. Τηρουμένων όλων των αναλογιών εννοείται. Διότι ο τυχοδιωκτισμός του Λένιν αρδευόταν και από την πολιτική του ευφυΐα και από μια ανερχόμενη ιδεολογία, ενώ ο τυχοδιωκτισμός των δικών μας αντιευρωπαϊστών στηρίζεται, εκτός από τη δειλία τους, και στην ηλιθιότητα που προκαλεί η εγκεφαλική καταρροή ιστορικών φαντασιώσεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι ηλίθιοι και δειλοί μπορούν να αποβούν απάνθρωποι. Κάθε άλλο.
Κι αν η Ελλάδα βγει από την Ευρώπη, τι θα γίνει δηλαδή; Ελάτε τώρα. Υπάρχουν και τα Σκόπια, και η Αλβανία, υπάρχει και η Ρούμελη με τα κοντοσούβλια της. Υπάρχει και ο μεγάλος ελληνικός πολιτισμός στον οποίον διαπρέπουμε. Κάτω από το 1% των υποψηφίων για τις φιλολογικές σχολές του Πανεπιστημίου πήρε πάνω από 18 στα αρχαία ελληνικά – μόλις 303 στους κοντά 32.000. Πρώτη ύλη για τη βαριά βιομηχανία του Πολιτισμού μας.