Το κλίμα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ανάστατο. Ακόμη και την τελευταία στιγμή, υπήρχαν ελπίδες ότι μπορεί να βρεθεί μία λύση και ως εκ θαύματος η Ελλάδα να καταθέσει τη δόση της προς το Ταμείο –αν και ιδιωτικά τα στελέχη του αναγνώριζαν ότι η Ελλάδα δεν έχει τα λεφτά για να πληρώσει. Στην έδρα του διεθνούς οργανισμού, στην Ουάσιγκτον, ήταν διάχυτη η αίσθηση ότι, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για το Ταμείο, οι στιγμές είναι ιστορικές. Αυτή, άλλωστε, θα είναι η μεγαλύτερη ληξιπρόθεσμη οφειλή στην ιστορία του, και μάλιστα από αναπτυγμένη χώρα.
Καθώς ετοιμάζονταν να διαχειρισθούν την επερχόμενη κρίση σχεδιάζοντας τις κινήσεις τους σε επικοινωνιακό και πρακτικό πεδίο, η διοίκηση του Ταμείου δεν είχε μεγάλη διάθεση για ενδοσκόπηση. Προσπαθούσε μόνο να «διαβάσει» τις κινήσεις της άλλης πλευράς. Ωστόσο, μεταξύ των στελεχών αλλά και στο εκτελεστικό συμβούλιο υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το πώς έφτασαν εδώ. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος Πόουλ Τόμσεν, που χειρίζεται προσωπικά τα ελληνικά προγράμματα από την έναρξή τους, βρίσκεται στο στόχαστρο –και μαζί του η φήμη του ίδιου του οργανισμού. Ο διευθυντής διεθνών οικονομικών του αμερικανικού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (CFR), Μπεν Στάιλ, τονίζει ότι η μη πληρωμή του ΔΝΤ από την Ελλάδα δοκιμάζει την αξιοπιστία του Ταμείου και αναμένεται να επιταχύνει τη στροφή των αναπτυσσόμενων χωρών προς εναλλακτικές λύσεις. Η αμερικανική κυβέρνηση πιέζει το Ταμείο να επιδείξει ευελιξία, αντιμέτωπη και με τα δικά της προβλήματα: Οι Ρεπουμπλικανοί μπλοκάρουν την αλλαγή των ποσοστώσεων στο ΔΝΤ επικαλούμενοι μείωση της επιρροής των ΗΠΑ σε αυτό, και ήδη χρησιμοποιούν την Ελλάδα ως επιχείρημα για να μην προχωρήσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών, Τζακ Λιου, ρωτήθηκε για το θέμα της Ελλάδας στην κατάθεσή του στο Κογκρέσο –και δη για την αναδιάρθρωση του χρέους που δεν έγινε το 2010.
Ισως έχει έρθει η ώρα να πληρώσει το ΔΝΤ το κόστος της απόφασής του να συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα χωρίς ένα αρχικό «κούρεμα» του χρέους. Καθώς η κυβέρνηση αρνείται να το πληρώσει, επικαλούμενη έλλειψη χρημάτων, θέτει εμπράκτως σε αμφισβήτηση τον ρόλο του προτιμητέου πιστωτή του ΔΝΤ. Ετσι, το θέμα γίνεται πλέον πολιτικό ζήτημα για το ίδιο το Ταμείο, αλλά και για τους Ευρωπαίους. Οπως ήδη εκτιμούν αναλυτές, η μη πληρωμή του ΔΝΤ από την Ελλάδα είναι μια αποτυχία ολόκληρης της Ευρωζώνης.
Αν και το ΔΝΤ πιστεύει στην ανάγκη αναδιάρθρωσης του χρέους, εντός του Ταμείου υπάρχουν εκτιμήσεις ότι η έμφαση της ελληνικής κυβέρνησης έπρεπε να εστιάσει στη μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, ώστε να περιορισθεί η λιτότητα. Η αναδιάρθρωση του χρέους, εκτιμούν αναλυτές, θα ακολουθήσει όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, καθώς όλοι αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι βιώσιμο. Νομική αυθεντία στο θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους, που γνωρίζει το ελληνικό ζήτημα, εκτιμά ότι το ζήτημα είναι πρωτίστως πολιτικό, καθώς στην περίπτωση της Ελλάδας το χρέος το κατέχουν οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Οπως πιστεύει, το ζήτημα θα αντιμετωπισθεί άμεσα με παράταση των λήξεων και μείωση των επιτοκίων, ενώ στο μέλλον, όταν όλοι οι πολιτικοί που έχουν χειρισθεί την ελληνική κρίση θα έχουν αποχωρήσει από το προσκήνιο, θα ακολουθήσει και το «κούρεμα».
Πάντα πραγματιστές, οι Αμερικανοί κάνουν από την πλευρά τους μια τελευταία προσπάθεια να πείσουν τους Ευρωπαίους να περιλάβουν μια δέσμευση για την αναδιάρθρωση του χρέους στη συμφωνία, σε μια προσπάθεια να υπάρξει λύση ακόμη και αυτή την ύστατη ώρα. Χαρακτηριστική είναι η χθεσινή γνώμη της εφημερίδας The New York Times, που πιστεύει ότι το δημοψήφισμα κρίνει τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ αλλά και το ίδιο το κοινό νόμισμα –και εκτιμά ότι για να διασωθούν και τα δύο θα πρέπει να προσφερθεί στην κυβέρνηση μια ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.