Η τραγωδία του Κυπριακού εγκαινίασε τη σαραντάχρονη πορεία της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Μερικά χρόνια μετά το 1973 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, υπογράφοντας τη συνθήκη ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ ολοκλήρωνε με επιτυχία τον ιστορικό μαραθώνιο που ξεκίνησε ο σύγχρονος ελληνισμός με τον ξεσηκωμό του 1821. Ο μαραθώνιος αυτός πέρασε από πολιτειακές αλλαγές, πτωχεύσεις αλλά και οικονομικές επιτυχίες, μερικές δικτατορίες, έναν εμφύλιο πόλεμο, τη συμφορά που χτύπησε το Εθνος στη Μικρά Ασία, δυο τρεις περιφερειακούς πολέμους, τη συμμετοχή της μικρής χώρας σε δύο Παγκόσμιους Πολέμους στην πλευρά των νικητών και τη σημαντική επέκταση της επικρατείας της. Σε όλες αυτές τις περιπέτειες το αζιμούθιο της σύγχρονης Ελλάδας έδειχνε προς τη Δύση, προς τις δυνάμεις που αποφάσισαν να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία της και ναυμάχησαν για να την σώσουν απ’ την ανυπαρξία τον Οκτώβριο του 1827 στον κόλπο του Ναυαρίνου.
Εκ παραλλήλου με τους πολιτικούς η πνευματική ελίτ της χώρας συνομιλούσε με τον πολιτισμό του δέκατου ένατου και εικοστού αιώνα, παρακολουθούσε τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τέχνης, τα μετέφραζε στη γλώσσα μας και διεκδικούσε τη θέση της στο πνευματικό στερέωμα της Ευρώπης. Από τον ρομαντισμό του Σολωμού και του Φόσκολο ώς τον σουρρεαλισμό του Μπρετόν και του Εμπειρίκου, ή τον μοντερνισμό του Ελιοτ και του Σεφέρη. Συγχρόνως ένα σημαντικό τμήμα της διανόησης επεξεργαζόταν τις σχέσεις της σύγχρονης Ελλάδας με την κλασική αρχαιότητα, σχέση που έφερνε το μικρό κράτος της Βαλκανικής πιο κοντά στις ευρωπαϊκές του ρίζες. Η πορεία δεν ήταν γραμμική, ήταν γεμάτη παρακαμπτηρίους και παλινωδίες. Η Ελλάδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή αναζωπύρωσε ένα νέο κύμα φιλελληνισμού.
Ο πρώτος φιλελληνισμός οδήγησε στη δημιουργία του ελληνικού κράτους. Ο δεύτερος στην ανακήρυξή του σε ευρωπαϊκό κράτος με πλήρη δικαιώματα.
Η πορεία της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας κινδυνεύει να τελειώσει με την τραγωδία που απεργάζεται ο συνασπισμός των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων, της άκρας αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ, της ξενοφοβικής δεξιάς των ΑΝΕΛ και των νεοναζί της Χ.Α. Το 2015 η Ελλάδα είναι μια χώρα απομονωμένη από τον φυσικό της χώρο, σε διεθνή καραντίνα, ένα πτωχευμένο κράτος και μια παραζαλισμένη κοινωνία, η οποία προχωρά ακυβέρνητη στον βάλτο της εξαθλίωσης. Η πορεία έχει αντιστραφεί. Από κεντρομόλος έχει γίνει φυγόκεντρος. Η Ευρώπη απομακρύνεται αντί να πλησιάζει. Η Αδριατική μεγαλώνει και τα Βαλκάνια βαραίνουν όλο και περισσότερο. Η ελληνική μοναξιά καραδοκεί μαζί με τα υλικά της, τον φθόνο και το φάσμα του διχασμού που προβάλλει όποτε τα σύνορα που μας χωρίζουν απ’ τον υπόλοιπο κόσμο βαθαίνουν.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, αλλά και ο Μάνος Χατζιδάκις, ή ακόμη και ο Στρατής Τσίρκας και ο Λεωνίδας Κύρκος ήταν όσοι επεξεργάστηκαν και βοήθησαν την ευρωπαϊκή ένταξη της Ελλάδας την οποία ολοκλήρωσε ο Κώστας Σημίτης με τη συμμετοχή στην ΟΝΕ. Την απομόνωσή μας την προτείνουν ως λύση ο Τσίπρας, ο Καμμένος, ο Μιχαλολιάκος, ο Κραουνάκης και ο μέγας διανοητής Κιμούλης – ο Κ. Τσουκαλάς παίζει με όλους οπότε δεν μετράει. Η σύγκριση των πολιτικών και πνευματικών μεγεθών είναι καταλυτική. Μόνον αυτή αρκεί για να αντιληφθούμε ότι στο δημοψήφισμα δεν διακυβεύεται μόνον η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, αλλά η ίδια η δημοκρατία.
Υπάρχουν άμυνες; Υπάρχουν. Η ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας έχει ήδη μια ιστορία πίσω της, ιστορία δημοκρατίας πάνω απ’ όλα, η οποία είναι δύσκολο να παραγραφεί. Μπορεί στην Ευρώπη αυτήν τη στιγμή να υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις που είναι έτοιμες να συμμαχήσουν με τον κ. Τσίπρα για την αποβολή της χώρας μας από τη Μεγάλη Ενωση, όπως ο κ. Σόιμπλε, όμως υπάρχουν και δυνάμεις, εξίσου ισχυρές που αντιστέκονται. Δεν είναι θέμα φιλελληνισμού, αν και ο φιλελληνισμός είναι υπαρκτός ακόμη και σήμερα. Είναι θέμα πολιτισμικής αλληλεγγύης. Ο Πλάτων και ο Παρθενών δεν μπορούν να παίζουν στη Β΄ Εθνική, όσο κι αν τους εκπροσωπούν ομάδες βαλκάνιων ερασιτεχνών που έμαθαν να πολιτεύονται με καταλήψεις, εμπρησμούς και άνανδρη βία κατά άοπλων μεταναστών, όπως οι τραμπούκοι της Χ.Α.
Η Ευρώπη έκανε λάθη στην αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης; Πολλά. Αποδείχθηκε ανέτοιμη για να την αντιμετωπίσει όμως ποτέ δεν απαρνήθηκε τις υποχρεώσεις της αλληλεγγύης. Αυτήν την αλληλεγγύη που λοιδόρησε με την αλαζονεία του ο επαίτης του ναρκισσισμού του Γιάννης Βαρουφάκης. Αν η Ελλάδα απαλλαγεί από την αυθάδεια, την απρέπεια, την ανειλικρίνεια και την ανεντιμότητα των εκπροσώπων της, η υπόλοιπη Ευρώπη, η οποία αντιμετωπίζει την ελληνική απομόνωση ως τραυματική εμπειρία, είναι βέβαιο πως θα δείξει την αλληλεγγύη της στην επικείμενη ανθρωπιστική κρίση που προκάλεσε μια μικρή ομάδα πολιτικών, αυτών που κλήθηκαν να κλείσουν με τον πάταγο της κατάρρευσης τον κύκλο της μεταπολίτευσης.
Αρκεί το «Ναι» να είναι ισχυρό, ισχυρότερο από την τρομοκρατία των οργανωμένων ομάδων του ΣΥΡΙΖΑ και τις όποιες απόπειρες φαλκίδευσης του αποτελέσματος. Η Ευρώπη περιμένει να ακούσει ένα μήνυμα αλληλεγγύης από την Ελλάδα για να το ανταποδώσει. Ολα τα υπόλοιπα προμηνύουν τον εγκλεισμό μας σ’ ένα στρατόπεδο βαλκανικού τύπου με φύλακες σαν τον Κατρούγκαλο, την Κωνσταντοπούλου και τον Κασιδιάρη. Εχει και η κατάντια τα όριά της. Το «Ναι» είναι «Ναι» στην Ευρώπη, τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια.