Τις τελευταίες ημέρες, στα αγγλόφωνα μίντια όποιος επιμένει να ελπίζει ότι θα υπάρξει μία συμφωνία που θα κρατάει την Ελλάδα στην Ευρωζώνη αντιμετωπίζεται περίπου ως γραφικός. Την Κυριακή το πρωί, λίγο αφού είχαν ανοίξει οι κάλπες, έκανα μία εκτίμηση στο twitter: το «Οχι» θα σημάνει «Οχι» στη λιτότητα, το «Ναι», «Ναι» στην Ευρώπη. Αν και μακριά από την Ελλάδα, αυτό είχα καταλάβει ότι είναι το ερώτημα του δημοψηφίσματος, όπως το αντιλήφθηκαν οι ψηφοφόροι. «Γύρνα πίσω στην πραγματικότητα», μου σύστησε ένας από τους ξένους «ακολούθους» μου. Ο υπόλοιπος κόσμος νομίζει ότι ψηφίζετε για το αν θα παραμείνετε ή όχι στην Ευρωζώνη.
Τι κι αν το ποσοστό των Ελλήνων που επιθυμούν την παραμονή της χώρας στο ευρώ βρίσκεται κοντά στο 80%; Αυτό θεωρείται μία ακόμη ένδειξη του πόσο «κακομαθημένοι» είναι οι Ελληνες, που θέλουν και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο.
Ενας Ιάπωνας δημοσιογράφος που καλύπτει τις αγορές στη Νέα Υόρκη με προσέγγισε για την ελληνική οπτική, καθώς, όπως είπε, ό,τι ακούει και διαβάζει δαιμονοποιεί την Ελλάδα. Και εκείνος, όμως, είχε απορίες που απέρριψαν πολλοί ψηφοφόροι. «Τι επιλογές νομίζουν ότι έχουν οι Ελληνες; Δεν γνωρίζουν τι λέει ο υπόλοιπος κόσμος; Η εφημερίδα σου δεν μεταφράζει στα ελληνικά όσα τους αφορούν;» Ναι, τα μεταφράζει! Η πλειοψηφία δεν τα πίστεψε, όμως. Δεν επεκτάθηκα σε «εσωτερικές» λεπτομέρειες, όπως οι κατηγορίες για τρομοκρατία από την κυβέρνηση και αυξανόμενη μερίδα του κοινού. Ομως η έλλειψη εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ σίγουρα κόστισε, όπως άλλωστε και ο λαϊκισμός που επικράτησε στη συζήτηση.
Πιστεύω όμως ότι έχουμε ευθύνη να συνεχίσουμε να μεταφέρουμε, ακόμη και με τον κίνδυνο να κατηγορηθούμε για τρομοκρατία, αυτά που εκτιμούν οι αναλυτές στις ΗΠΑ για τις πιθανότητες εξόδου και το μέλλον της Ελλάδας εκτός ευρώ. Ο ερευνητής του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών Σεμπάστιαν Μαλάμπι προβλέπει ότι αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ, η κατάσταση στη χώρα «θα είναι χαοτική και απαίσια τουλάχιστον για αρκετούς μήνες», αλλά αυτό θα λειτουργήσει ως έναυσμα για την Ευρωζώνη να μεταρρυθμίσει τους θεσμούς της ώστε να γίνει βιώσιμη. O καθηγητής Ρόμπερτ Καν εκτιμά ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν θα μπορέσει να τηρήσει τις υποσχέσεις του στο εσωτερικό, ότι θα υπάρξει «κούρεμα» καταθέσεων και ότι αυτό θα οδηγήσει σε εξελίξεις ταχύτερα από ό,τι περιμένουν πολλοί.
Οσο για τον πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ Κένεθ Ρόγκοφ, εκτιμά ότι η Ελλάδα έχει την ευθύνη να έρθει με μία αξιόπιστη πρόταση που να μπορεί να γίνει αποδεκτή από τους πιστωτές, σημειώνοντας πάντως ότι οι μεταρρυθμίσεις λειτουργούν όταν η χώρα τις πιστεύει. Ρόγκοφ και Μάλαμπι εκτιμούν ότι Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προσπαθούν να διαφυλάξουν την αξιοπιστία τους τραβώντας τις τεχνοκρατικές τους γραμμές και μεταθέτοντας την πολιτική απόφαση στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης. Για την ΕΚΤ, η «κόκκινη γραμμή» της είναι η νομισματική χρηματοδότηση. Για το ΔΝΤ, η βιωσιμότητα του χρέους. Είναι χαρακτηριστική η δικαιολογία για την οποία δεν πήγε η επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ χθες στις Βρυξέλλες: η εκτίμηση στο Ταμείο είναι ότι η συνάντηση ήταν «πολιτική».
Και αν δεν πιστεύει κανείς τους αναλυτές, ας ακούσει τον Λευκό Οίκο, που χθες εκτίμησε ότι η μόνη λύση που θα κρατάει την Ελλάδα στην Ευρωζώνη είναι μία συμφωνία που θα περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις και χρηματοδότηση, ένα μείγμα που δεν μπορεί να αποφύγει τις προηγούμενες δεσμεύσεις της χώρας και κάποια λιτότητα, αλλά που θα βάζει την Ελλάδα στην οδό της ανάπτυξης και το χρέος της σε τροχιά βιωσιμότητας. Διαφορετικά, η μόνη άλλη επιλογή είναι αυτό που κάνουν ήδη αρκετοί φίλοι της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον: στην καθολική εκκλησία του Αγίου Ματθαίου του Αποστόλου στην Ουάσιγκτον, όπου από καιρού εις καιρόν εκκλησιάζεται και η κυρία Λαγκάρντ, διαβάστηκαν την Κυριακή προσευχές για την Ελλάδα…