Οι μέρες που ζούμε θα καθορίσουν το μέλλον της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είτε δυναμώνοντας και τις δύο είτε οδηγώντας τις σε μαρασμό. Είναι σαφές πλέον ότι το πρόβλημα δεν είναι απλώς οικονομικό – έχει βαθύτατες προεκτάσεις για την πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα και για το μέλλον, αλλά και την ύπαρξη, της Ενωσης. Η μοίρα της χώρας μας και της Ε.Ε. είναι μία. Αυτό δεν ήταν εμφανές όταν ο μεγάλος κίνδυνος φαινόταν να περιορίζεται στις επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη στο ευρώ εάν η Ελλάδα αναγκαζόταν να βγει από το κοινό νόμισμα. Τώρα το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η ίδια η Ενωση μπορεί να αντέξει, τη στιγμή που οι ηγέτες της δεν μπορούν να αποτρέψουν μια μικρή πληγή να δηλητηριάσει όλο το σύστημα. Εάν η Ε.Ε. δεν λύσει το πρόβλημα με την Ελλάδα, η ίδια δεν θα επιζήσει: δεν θα έχει χαθεί η εμπιστοσύνη μόνο σε ένα νόμισμα, αλλά στην ίδια την ιδέα της ενωμένης Ευρώπης.
Τίποτα δεν αναδεικνύει τις διαφορές μεταξύ δύο πλευρών όσο μια συμφωνία – ή μάλλον όταν πλησιάζει η ώρα της συμφωνίας. Οσο η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και οι δανειστές βρίσκονταν μακριά απ’ οποιονδήποτε συμβιβασμό, μπορούσαν και οι δύο πλευρές να ισχυρίζονται ότι ειλικρινώς αναζητούσαν λύση, αλλά η άλλη πλευρά την υπονόμευε. Οταν η ελληνική κυβέρνηση είδε ότι η χώρα θα κατέρρεε εάν δεν δεχόταν τις απαιτήσεις των εταίρων και δανειστών, τότε φάνηκε πόσο δύσκολο ήταν και για τους δανειστές να έρθουν σε συμφωνία. Το Σαββατοκύριακο, οι συζητήσεις στο Eurogroup και στη σύνοδο κορυφής αποκάλυψαν την έλλειψη συνεννόησης και τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των εκπροσώπων των χωρών-μελών. Απέδειξαν, επίσης, ότι η Ε.Ε. δεν έμαθε ένα κρίσιμο μάθημα των τελευταίων χρόνων: μια ένωση ανεξάρτητων χωρών δεν πρέπει να οδηγείται σε σημείο όπου αυτό που συμβαίνει σε μία χώρα μπορεί να απειλεί τις άλλες, αλλά ούτε σε σημείο όπου μία χώρα να γίνεται στόχος και αποδιοπομπαίος τράγος. Τελευταίως, η Ε.Ε. θέσπισε θεσμούς, μηχανισμούς και διαδικασίες για να διαχειρίζεται τέτοιες κρίσεις, αλλά στην περίπτωση της Ελλάδας το θέμα παραμένει άκρως «προσωπικό» – και επικίνδυνο.
Η απροθυμία προηγούμενων κυβερνήσεων να υιοθετήσουν τις μεταρρυθμίσεις που ζητούσαν οι δανειστές ως προϋπόθεση για χρηματική στήριξη, και η εχθρική στάση που έδειξε η σημερινή, μπορούν να εξηγήσουν σε μεγάλο βαθμό την έλλειψη εμπιστοσύνης και την απροθυμία να δανείσουν περισσότερα χρήματα στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση, όμως, βλέποντας το αδιέξοδο της πολιτικής της, αποφάσισε να αλλάξει πορεία, να υπερβεί τον εαυτό της, και ενώ έχασε την πλειοψηφία της στη Βουλή κέρδισε τη στήριξη κομμάτων της αντιπολίτευσης ώστε να αντιπροσωπεύει τα 5/6 της Βουλής. Είναι ώρα οι εταίροι να καταλάβουν ότι οι συνθήκες άλλαξαν. Η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκονται σε μοναδικό σημείο για να προχωρήσουν σε μια βιώσιμη λύση, με τις δυνάμεις της ευθύνης ενωμένες και τον λαϊκισμό σε (έστω προσωρινή) υποχώρηση. Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν το βλέπουν αυτό και αφήσουν την ευκαιρία να χαθεί, είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσουν την Ε.Ε. από τη μία ήττα στην άλλη.