Δεν διαθέτομε επαρκή εμπειρικά δεδομένα που να επιβεβαιώνουν ότι η πλειονότητα των συμπολιτών μας επιθυμεί (όπως μετ’ επιτάσεως λέγεται) μια Νέα Πολιτική. Αντιθέτως, έχομε ενδείξεις ότι μπορεί και να βολεύονται «γάντι» με τη δοκιμασμένη πολιτικάντικη γραμμή του παρελθόντος. Γιατί; Διότι η Παλαιά Πολιτική πιθανότατα εκφράζει όντως και τις αξιακές μας προτεραιότητες: συναισθηματική έξαρση αντί για την κοπιώδη λογική ανάλυση, εθνικιστικές ή συντεχνιακές κορώνες αντί για το μεσοπρόθεσμο καλό του Συνόλου, προεκλογικές (ψευδείς) υποσχέσεις αντί για αποδεικτική παρουσίαση σχεδίων Ανάπτυξης – και, κυρίως, πρόσκληση στον πολυγάλακτο κρατικό μαστό αντί για τα μέτρα που θα οδηγούσαν σε αύξηση των θέσεων εργασίας στην Παραγωγή. Εχομε μάλιστα και μια πρόσφατη επαλήθευση αυτής της απαισιόδοξης εκδοχής: Πρόκειται για τα πλήθη των συμπολιτών μας που πίστεψαν τις προ εξαμήνου υποσχέσεις περί επιτραχηλιούχων λαγών. «Πίστεψαν»; Οχι – διορθώνω: Ηθελαν ίσως τόσο πολύ να αποφύγουν κάθε μεσοπρόθεσμη προβληματική, ώστε συνέπηξαν «πλειοψηφίαν γνώμης» – κι αυτήν απλώς την εξέφρασαν οι Υπερυποσχετικοί (και «μετ’ ολίγον Κυβιστήρες»). Δεν θα υπόσχονταν τέτοιες εμφανέστατες ανακρίβειες αν δεν έβλεπαν τα εκατομμύρια των αυτιών που αυτό ακριβώς ήθελαν ν’ ακούσουν και τίποτ’ άλλο. Κάπως έτσι λοιπόν φαίνεται ότι, τριάντα χρόνια τώρα, υπαγορεύσαμε στους πολιτικούς μας το «εγώ-εδώ-και τώρα», τον ύμνο δηλαδή της Υποανάπτυξης – με τον ευτελή μανδύα της φιλολαϊκότητας. Αυτόν που ενέπνεε τον ακατάσχετο δανεισμό της τριακονταετίας, καθώς και την καταστροφική αναβολή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων απ’ το 2010 μέχρι το σημερινό Εθνικό Αδιέξοδο. Ντροπή μας.
Ωστόσο, επειδή πράγματι αυτά τα αντιλαϊκά ρεζιλίκια πρέπει να τελειώνουν κάποτε, χρήσιμο είναι ν’ αρχίσουν να συντάσσονται οι προδιαγραφές περί των χαρακτηριστικών που θα θέλαμε να έχουν οι Νέοι Πολιτικοί.
Ενα κείμενο προδιαγραφών το οποίο θα ήταν σκόπιμο να συντάξει ανεπισήμως μια ομάδα πολιτών (ακομματικών ει δυνατόν), προκειμένου να κυλήσει σιγά-σιγά στο Διαδίκτυο και να γίνει μπάλα, μέγιστης νομίζω πολιτικής σημασίας.
Ζητώ την άδεια να υποβάλω στην κρίση σας το πρώτο κεφάλαιο αυτών των προδιαγραφών για Νέους Πολιτικούς – «νέους» όχι κατά την ηλικία κατανάγκην (άλλη μια ανεμπειρική μυθοποίηση κι αυτή…).
Μου φαίνεται λοιπόν ότι η πρώτη επιτελεστικότητα (performance) που έχομε καθήκον να απαιτήσομε είναι η «πολιτική αυθεντικότητα»: Να ασκούν ό,τι είναι αυθεντικώς πολιτικό, κι όχι τα υποκατάστατα και τις παρερμηνείες του.
Ας διακρίνομε λοιπόν πρώτα τα καθαρώς επιστημονικά απ’ τα πολιτικά προβλήματα. Στα επιστημονικά, όταν διαθέτομε αντικειμενικά δεδομένα (τα «εισαγόμενα»), θα καταλήξομε σε ένα και μόνον «εξαγόμενο» – και αναφέρομαι στους ώριμους τομείς της επιστήμης, με δοκιμασμένες μεθόδους και θεωρίες. Τα πολιτικά προβλήματα, όμως, συνίστανται στην επιλογή μιας λύσης ενός διλήμματος για την οποία δεν αρκούν οι
Γνώσεις αλλ’ απαιτείται η επίκληση προτεραιότητας Αξιών: Διαθέτω δηλαδή όλα τα αντικειμενικά δεδομένα (πρώτη υποχρέωση του πολιτικού – ψηφοφόρου ή ψηφιζομένου), καταλήγω επιστημονικώς σε δυο-τρεις εναλλακτικές λύσεις (με πλήρη περιγραφή των συνεπειών τους εν τόπω και χρόνω), και επιλέγω «επικαλούμενος τις Αξίες μου και αποδεχόμενος ενεπιγνώτως τις συνέπειες της επιλογής μου».
Τέτοια τυπικά αξιακά διλήμματα θα μπορούσαν, λ.χ., να είναι τα ακόλουθα:
• Είναι τόσο ανυπόφορη η σημερινή μου οικονομική κατάσταση, ώστε αποδέχομαι έναν υπερδανεισμό εις βάρος της επόμενης γενιάς. Αντισταθμίζω δηλαδή τις τύψεις μου απ’ την ικανοποίηση της επιβίωσής μου.
• Ή, αντιθέτως, «θυσιάζω» τις πιεστικές αισθητικές μου αντιλήψεις (τρομάρα μου) ενάντια στη «φριχτή» όψη της ανεμογεννήτριας, έναντι της άμβλυνσης της κλιματικής αλλαγής, και υπέρ της ενεργειακής ανεξαρτησίας της χώρας.
• Ή, υπερθεματίζω την αύξηση των συντάξεων εις βάρος των δαπανών υπέρ της Παιδείας.
Μετά την ατελέστατη αυτή εισαγωγή, ιδού μερικές πρώτες προτάσεις για τις προδιαγραφές για Νέους Πολιτικούς, στο κεφάλαιο «Πολιτική αυθεντικότητα».
α) Οι πολιτικές σας συστάσεις και αποφάσεις δεν μπορούν να στηρίζονται σε συναισθηματικά συνθήματα, σε λεξιμαγικές συντομολογίες, σε απλή επίκληση τσιτάτων οποιουδήποτε συγγραφέα του παρελθόντος.
β) Αυτές οι συστάσεις/αποφάσεις σας οφείλουν να έχουν εξαντλήσει εμμόνως το σύνολο των αντικειμενικών δεδομένων, βάσει των οποίων θα έχετε συντάξει υποχρεωτικώς λεπτομερείς προκαταρκτικές εκθέσεις εναλλακτικών λύσεων, με επιστημονική επάρκεια.
γ) Οταν δεν χωρούν αξιακές διαφοροποιήσεις, θα δηλώνετε αναρμοδιότητα – οπότε οι λύσεις θα προκύπτουν επιστημονικώς μονοσήμαντα.
δ) Οταν η άρση του διλήμματος προϋποθέτει επιλογές αξιακών προτεραιοτήτων, τότε θα περιγράφετε λεπτομερώς όλες τις συνέπειες (σε έκταση χώρου και χρόνου) της καθεμιάς υποψήφιας λύσης, θα αναφέρετε ρητώς σε ποιαν Αξία (έναντι ποιας) δίνετε προτεραιότητα.
ε) Θα αναλαμβάνετε ρητώς την υποχρέωση να ανακοινώσετε στους ψηφοφόρους σας (μετά διετίαν ή τετραετίαν) τη συνέχεια και τη συνέπεια της πρότασής σας – αν, λ.χ., τηρήσατε την υπόσχεσή σας ή και ποια ήταν εκ των πραγμάτων η αποδοτικότητά της.
στ) Κάθε εκτροπή απ’ τις πιο πάνω Προδιαγραφές Αυθεντικού Πολιτικού Ενεργήματος θα δύναται να αποκληθεί αντιλαϊκή.
Τώρα που οι Γιαννίτσηδες αποδείχθηκαν τελικώς πολύ φιλολαϊκότεροι των Γιάνηδων, τώρα είναι η κατάλληλη ώρα για τη σύνταξη αυτών των προδιαγραφών. Στο κάτω-κάτω, εμείς τους προσλαμβάνομε – εμείς δικαιούμαστε να προκηρύξομε τις θέσεις των με τους όρους μας.
Ποιος θ’ αναλάβει την πρωτοβουλία;
* Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ακαδημαϊκός.