Ο κ. Τσίπρας δεν έχει πολύ χρόνο για να επιλέξει τον δρόμο που θα ακολουθήσει. Σήμερα το βράδυ θα ξέρουμε αν ο ΣΥΡΙΖΑ έχει διασπασθεί κατά τρόπο μη αναστρέψιμο. Θα φανεί από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Αν τα «όχι» είναι περίπου όσα και την προηγούμενη φορά θα μιλάμε για μία οριστική και επώδυνη διάσπαση.
Ο πρωθυπουργός θα έχει πλέον να αντιμετωπίσει μία διπλή απειλή. Ενα κομμάτι της κοινής γνώμης έχει ήδη αρχίσει να αμφισβητεί την επάρκειά του ως κυβερνήτη. Ο ανασχηματισμός επέτεινε την εικόνα ενός αναποφάσιστου, ισορροπιστή ηγέτη και φώτισε με πολύ σκληρό τρόπο την ανυπαρξία στοιχειωδώς ικανών κυβερνητικών στελεχών. Ταυτόχρονα όμως ο κ. Τσίπρας θα κινδυνεύει και από την άλλη μεριά… Εχοντας ψηφίσει δύο μνημονιακούς νόμους χάνει το καθαρό αντιμνημονιακό του στίγμα. Και ακόμη, βεβαίως, δεν έχουν έλθει τα ειδοποιητήρια του ΕΝΦΙΑ ούτε και έχει καταλάβει ο κόσμος τι έχει ψηφισθεί. Το πιθανότερο είναι ότι θα σχηματισθεί ένας ετερόκλητος αντιμνημονιακός πόλος, που θα εκφράζεται από τη μεταμοντέρνα παραδοξολογία του κ. Βαρουφάκη, τον καταγγελτικό λόγο της κ. Κωνσταντοπούλου και τη ρετρό επαναστατική φαντασίωση του κ. Λαφαζάνη. Είναι δύσκολο, λόγω ιδιόμορφων χαρακτήρων, να τους δει κανείς όλους μαζί στο ίδιο κόμμα. Σίγουρα, πάντως, θα εκπροσωπήσουν ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνικής και ιδεολογικής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ.
Τι μπορεί, λοιπόν, να κάνει ο κ. Τσίπρας στον λίγο χρόνο που θα έχει στη διάθεσή του έως τις επόμενες εκλογές; Θα μπορούσε να μην κάνει τίποτα. Να διατηρεί δηλαδή ισορροπίες με την αριστερά της αριστεράς του και να αφήσει τα πράγματα να εξελιχθούν. Ακολουθώντας αυτό το σενάριο είναι σίγουρο ότι θα συνθλιβεί, ούτε «επαναστάτης» θα μπορεί να το παίξει ούτε και κυβερνήτης-διαχειριστής.
Υπάρχει και ο δρόμος της νέας, ελαφρώς πιο ριζοσπαστικοποιημένης, κεντροαριστεράς. Στην ουσία μιλάμε για ένα νέο «τσιπρικό» κόμμα που θα ένωνε τον μετριοπαθή ΣΥΡΙΖΑ με τα αριστερά και κεντροαριστερά στοιχεία του αστικού πολιτικού κόσμου. Στις επόμενες εκλογές ο κ. Τσίπρας θα έχανε ένα ποσοστό αμιγώς αντιμνημονιακών ψήφων, αλλά θα τις ισοφάριζε με ψήφους του λεγόμενου μεσαίου χώρου. Θα αποκαθιστούσε τη σχέση εμπιστοσύνης με τους Ευρωπαίους και θα μπορούσε να κυβερνήσει με νέες προσωπικές και κομματικές συμμαχίες, αλλά και με στελέχη που θα είναι ικανά να φέρουν σε πέρας -και από τεχνοκρατική άποψη- τα δύσκολα καθήκοντά τους με αποτελέσματα απτά.
Ο κ. Τσίπρας έχει μπροστά του εφιαλτικά μέτωπα: τη διαπραγμάτευση ενός νέου μνημονίου, τη συνεχή απειλή της κατάρρευσης και της εξόδου από το ευρώ, μία προϊούσα διάλυση του κράτους και ένα τεράστιο εσωκομματικό πρόβλημα. Και όλα αυτά σε συνθήκες εξάντλησης και χωρίς να διαθέτει στοιχειωδώς επαρκές επιτελείο. Τις επόμενες ημέρες θα φανεί αν θα συνθλιβεί από τις απίστευτες πιέσεις ή αν θα μπορέσει να μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο. Αν δεν τα καταφέρει, δεν θα δικαιούται να πάρει τη χώρα μαζί του, όμηρο των αντιφάσεών του και της αναποφασιστικότητάς του. Γιατί πέρα από την πολιτική επιβίωση του καθενός μας υπάρχει πρωτίστως το συμφέρον του τόπου…