Ποιος ο λόγος, αλήθεια, που επέλεξε να δώσει στην έκθεσή της η Χρύσα Βέργη την ονομασία «Η Ψυχή του Τοπίου»; Εκ πρώτης όψεως μοιάζει σαν εξομολόγηση, ότι «τα έργα μου δεν είναι παραστάσεις με χρώματα της φύσης. Δεν είναι αυτό που είδα και στάθηκα να το ζωγραφίσω, αλλά αυτό που αισθανόμουν…».
Η Ψυχή, το Τοπίο, δύο παράλληλα και όμως άρρηκτα συνδεδεμένα σύμπαντα κυριαρχούν στην έκθεσή της, σε διαδρομή χρόνου από το 1989 ώς το 2015. Εργα παλαιά, που τα περισσότερα βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές, και εκτίθενται μαζί με νέα που συνεχίζουν και εδραιώνουν το αποτέλεσμα μιας δουλειάς εμπνευσμένης, όσο και έντιμης, έργο της φύσης κι αυτή…
Στις πρώτες εντυπώσεις με την αναγγελία της έκθεσης, που επιμελείται και αναλύει ο ιστορικός τέχνης και σημειολόγος Χάρης Καμπουρίδης, μια ματιά στις σημειώσεις της ζωγράφου έρχεται να δικαιώσει το αισθητικό αποτέλεσμα που ενώνει τον απλό θεατή με τον φιλότεχνο και με τον κριτικό τέχνης. Οπως γράφει η ίδια «…δουλεύοντας στη φύση, προσπαθώντας να προλάβω, να αιχμαλωτίσω το φως που διαρκώς αλλάζει, πολλές φορές, η ζωγραφική περνάει απευθείας από τα μάτια στο χέρι, αποφεύγοντας την εγκεφαλική διαδικασία. Πόσο πιο άμεσο το αποτέλεσμα… Ζωγραφίζω, τότε, ακουμπώντας κυρίως στο συναίσθημα».
Προχωρώντας στο δεύτερο συνθετικό του τίτλου της έκθεσής της «Αναδρομή 1989-2015» δεν μπορείς παρά να συμφωνήσεις με τον Χάρη Καμπουρίδη που αναφέρεται στο σύνολο του έργου της καταξιωμένης τοπιογράφου ως «μια αληθινή κατάδυση στον εσώτερο κόσμο του ελληνικού τοπίου, στην οποία βάζει τη δική της σφραγίδα». Ή με τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, καθηγήτριά της στην ΑΣΚΤ που μιλώντας για «τη μεγάλη εικαστική επιδεξιότητα στους πίνακες της Χρύσας Βέργη, ο θεατής θα μπορούσε να αρκεστεί στην απόλαυση της μαστοριάς τους, ωστόσο οι ζωγραφιές αναδεικνύουν έναν δυναμικό προβληματισμό ανάμεσα στο αναγνωρίσιμο και στο αφαιρετικό, την “τάξη” και το “χάος”, με πινελιές αυτοδύναμες αλλά, και την ίδια στιγμή, μεταδοτικές. Η Χρύσα Βέργη είναι ζωγράφος της φύσης. Είναι παθιασμένη με τη φύση, με μια φύση λεοναρδική, γεμάτη ενέργεια, κίνηση, ζωντάνια, μια φύση που μεταμορφώνεται αδιάκοπα»…
«Μαθήτρια του Δημήτρη Μυταρά αλλά και του Νίκου Κεσσανλή, η Χρύσα Βέργη στοχάζεται πολύ σε ιστορικών διαστάσεων καλλιτεχνικά ερωτήματα και δίνει πρωτεύοντα ρόλο στην τελετουργία της ζωγραφικής πράξης», σημειώνει ο Χάρης Καμπουρίδης στην κριτική ανάλυσή του «Η ψυχή του τοπίου στη ζωγραφική της Χρύσας Βέργη». Αυτό με κάνει να πάω πίσω, στην πρώτη φορά που γνώρισα τη Χρύσα Βέργη, τον Σεπτέμβρη του 2008, σε έκθεση στο Ζάππειο Μέγαρο στο πλαίσιο του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και του ραδιοσταθμού ΣΚΑΪ. Μπαίνοντας μέσα, στον τοίχο απέναντι, μία «Ελιά» κυριολεκτικά με μαγνήτισε να την πλησιάσω και να σταθώ μπροστά της, με δέος μπροστά στην ταύτιση του συμβολισμού της Ελιάς με τα θέματα που αφορούν το περιβάλλον. Αισθάνθηκα ότι «τίποτα δεν θα χαθεί, αρκεί να είναι εκεί, και να μας στηρίζει, η Ελιά. Κι όταν ήρθε η πρόεδρος του ΜΓΦΙ κ. Νίκη Γουλανδρή και μου σύστησε τη νέα σε ηλικία ζωγράφο Χρύσα Βέργη, είπα «Και τίποτα άλλο να μη δω στην έκθεση, η “Ελιά” αυτή έδωσε το μήνυμα».
Η συνέχεια απέδειξε ότι το μήνυμα είχε φθάσει. «Η Ελιά», προσφορά της εικαστικής καλλιτέχνιδος, δημοπρατήθηκε και τα έσοδα προσφέρθηκαν στο Ταμείο των Δασών. Το δε έργο της Βέργη κατακυρώθηκε στη Βουλή των Ελλήνων, όπου και βρίσκεται στο γραφείο του πρώην πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά. Εργα της Χρύσας Βέργη βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Μέγαρο Μαξίμου – «οι ένοικοι» μπορεί να αλλάζουν, τα έργα, ευτυχώς, μένουν. Ακόμη, στο Μουσείο Μπενάκη, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας, στο Μουσείο Φρυσίρα, στις ιδιωτικές συλλογές της ΑΓΕΤ Ηρακλής, στην Αγροτική Τράπεζα, Παπαστράτος και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Και να που τώρα η γελαστή και ευγενική ζωγράφος Χρύσα μάς καλεί στην Πινακοθήκη Κυκλάδων, στην Ερμούπολη της Σύρου, για να μας δείξει έργα της σε διαδρομή χρόνου από το 1989-2015. Τα περισσότερα είναι έργα μεγάλων διαστάσεων και, όπως λέει η Χρύσα Βέργη «ζούμε και δουλεύουμε σε εποχές δύσκολες, εποχές που σε ακυρώνουν! Οταν στη δουλειά μου στρέφουν το βλέμμα τους άνθρωποι που πιστεύουν σε αξίες και συνέπεια, αυτό είναι η ισορροπία μου, η ψυχοθεραπεία μου». Και, μάλιστα, το πλαίσιο της Ερμούπολης στη Σύρο που είναι η ίδια ένα πανέμορφο σκηνικό για έργα ποιότητος και ευαισθησίας, ο δε χώρος της ανακαινισμένης Πινακοθήκης Κυκλάδων κάτω στο λιμάνι ταιριαστός με τη διαδρομή του στον χρόνο έως σήμερα, με νέο ρόλο πολιτισμού και εικαστικής τέχνης!
Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 22 Αυγούστου, ώρα 8 μ.μ., και θα διαρκέσει ώς τις 13 Σεπτεμβρίου. Γίνεται με την υποστήριξη της «Γκαλερί Ευριπίδη» και την ευγενική χορηγία των Genesis Pharma και Move Art. Η Χρύσα Βέργη θα είναι εκεί, πλαισιωμένη από τον Χάρη Καμπουρίδη, τον συλλέκτη Κώστα Ιωαννίδη, φιλότεχνους και φίλους από την κοινωνία της Σύρου αλλά και της Αθήνας. Τα έργα της Χρύσας Βέργη στο «Σημειωματάριο» είναι ένα ξέφωτο εικαστικής δημιουργίας, και όπως μας είπε η ζωγράφος έγιναν στη φύση, μερικά στις Πηγές του Λούρου στην Ηπειρο, όπως η «Γλώσσα της Γης», «Η Λίμνη», ενώ το έργο «Beyond my means», παλαιός τίτλος «Επέκεινα», παρουσιάζει τον ποταμό Αχέροντα με τα ορμητικά νερά του σε στροβιλισμό. Πολλά από τα έργα που εκτίθενται, ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές, όπως το τρίπτυχο «Νηρηίδες-Nereides» που ανήκουν στη συλλογή Ευριπίδη.
Και τώρα –Αύγουστε, καλέ μου μήνα!– σε τοπίο δύσκολων καιρών: είναι καιρός για θερινή άδεια! Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αχινούς βγαλμένους με βουτιά, κι όχι με καμάκι, στη Σαρωνίδα με τα βράχια και τα τέσσερα σινεμά. Προβλέπεται κι ένας γύρος στα νησιά με φίλους καλούς απ’ τα παλιά, αλλά και νέους! Και ποιος ξέρει! Μπορεί να δούμε τον Τζόνι Ντεπ να βοσκά κατσίκια στο ακατοίκητο νησάκι που αγόρασε πρόσφατα, τη Στρογγύλη κοντά στο Μαράθι και την Πάτμο! Αλλοτε γράφαμε για τον Σκορπιό και τον Ωνάση με τη Χριστίνα, κόρη και γιοτ, και ακούγαμε στην Επίδαυρο τη Μαρία Κάλλας να τραγουδά «Νόρμα» του Μπελίνι. Τα πάντα είναι θέμα συγκρίσεως. Αρχή Σεπτέμβρη, αγαπητοί αναγνώστες, ας ανταλλάξουμε εντυπώσεις και φωτογραφίες. Μεταξύ μας, όλοι χρωστάμε στο ελληνικό καλοκαίρι καλές ημέρες της ζωής μας…
«Τόπος, Φύση, Ελευθερία/Ισορροπία»
«…Εχω την αίσθηση ότι ανήκω, δεν είμαι περαστική, ούτε επισκέπτρια… αίσθηση ότι συνδέομαι με την Αρχή, την κατανόηση της ζωής, της ύπαρξης, την αποδοχή του φόβου, του θανάτου – άλλωστε, η τέχνη εμπεριέχει την αγωνία του ανθρώπου να κατανοήσει τον Λόγο της ύπαρξής του…»
(από τις σημειώσεις της ζωγράφου)
ΤΗΛΕΦΟΣ