Η χώρα μας «βασανίζεται» επί έξι χρόνια στην προσπάθειά της να βγει από το μνημόνιο. Ετσι χαρακτηρίζει η πλειοψηφία των πολιτικών προσώπων και των media την οδυνηρή περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής και ανταπόκρισης της χώρας μας στις δεσμεύσεις που δημιουργούν ο υψηλός δανεισμός από τα κράτη-μέλη της Ενωσης και η συμμετοχή μας στην Ευρωζώνη. Επί έξι χρόνια, πρωθυπουργοί και αρμόδιοι υπουργοί υπόσχονται ότι θα βγούμε από το μνημόνιο. Τρίτος παρατηρητής θα μπορούσε να υποθέσει ότι η Ελλάδα υποχρεώθηκε να υπογράψει ένα μνημόνιο κατανόησης χωρίς λόγο και αιτία, από το οποίο επιθυμεί να διαφύγει με οποιονδήποτε τρόπο. Συζήτηση ουσίας για τους πραγματικούς λόγους της ελληνικής παρ’ ολίγον χρεοκοπίας δεν έχει γίνει ούτε και πραγματική ανάλυση των αιτίων εξαιτίας των οποίων η Ελλάδα απέκλινε από το ευρωπαϊκό κοινώς αποδεκτό μοντέλο λειτουργίας του κράτους και διακυβέρνησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πολιτικός κόσμος της χώρας δεν γνωρίζει τις κακοδαιμονίες του συστήματος και τις πολιτικές που πρέπει να διορθωθούν ή να αλλάξουν άρδην. Ωστόσο, υπάρχει δισταγμός από τη μεγάλη πλειοψηφία ώστε να χρησιμοποιηθεί η γλώσσα της πραγματικότητας και να δημιουργηθούν οι απαραίτητες συναινέσεις για ένα νέο σχεδιασμό προκειμένου η χώρα να αποκτήσει παραγωγική βάση.
Οι εταίροι μας δίνουν έμφαση στις λεγόμενες μεταρρυθμίσεις και όχι μόνο στη δημοσιονομική προσαρμογή. Οι μεταρρυθμίσεις εμφανίζονται από ορισμένους ως φόβητρο, ως απειλή που θα «ξεβολέψει» ομάδες συμφερόντων και θα δημιουργήσει αναταραχή. Η δημοσιονομική προσαρμογή είναι ασφαλώς αναγκαία σε μια χώρα σε κρίση όπως η Ελλάδα. Χωρίς όμως πραγματικές μεταρρυθμίσεις που θα διατρέχουν το κράτος, το σύστημα διακυβέρνησης, τις σχέσεις κράτους και πολιτών, την κατανομή κέντρων λήψεως αποφάσεων, αλλά και τον ίδιο τον συνταγματικό χάρτη της χώρας, τα αποτελέσματα της δημοσιονομικής προσαρμογής θα είναι πενιχρότατα. Η χώρα χρειάζεται ριζικές αλλαγές, κοινή προσπάθεια, μεθοδική δουλειά και έντιμη διαχείριση. Χρειάζονται άνθρωποι με επίγνωση της σκληρής πραγματικότητας, ότι δηλαδή πρέπει να διατεθεί πολιτικό κεφάλαιο για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της χώρας. Είναι ώρα να υπηρετηθεί το πραγματικό δημόσιο συμφέρον, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προσμετρείται ως άθροισμα των συμφερόντων των διαφόρων ομάδων. Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος οφείλει να διαπνέεται από τις αρχές και τις αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών, της ισοτιμίας των πολιτών και της αλληλεγγύης προς τους πλέον αδύνατους. Να εξασφαλίζει δε, όσο το δυνατόν περισσότερο την ανάδειξη των ατόμων στους τομείς όπου υπερέχουν ποιοτικά. Το να στρέψει η πολιτική τη λειτουργία της χώρας προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η αναγκαία και ικανή πρόκληση για να υπερβούμε την κρίση. Η πραγματοποίηση ενός τέτοιου ποιοτικού άλματος δεν γίνεται με ευχολόγια, αλλά με τολμηρές αποφάσεις, συγκρούσεις και με ανοιχτό και όχι προσχηματικό πόλεμο στην απάτη και τη διαφθορά.
Τώρα, ενόψει εκλογών πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το βάρος της ευθύνης είναι πολύ μεγάλο και δεν αφορά μόνο σ’ ένα πολιτικό κόμμα, αλλά σε όλους ή τουλάχιστον σ’ αυτούς που κινούνται γύρω από τους κανόνες της πολιτικής και της δημοκρατίας χωρίς περιοριστικές αντιλήψεις, χωρίς ιδεοληψίες και με γνώμονα τη σταθεροποίηση της χώρας μας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού και παγκοσμίου γίγνεσθαι. Χρειάζεται, λοιπόν, σοβαρή και επίλεκτη ομάδα, που θα εξασφαλίσει τη συνεργασία και τη συμπόρευση των αναγκαίων πολιτικών δυνάμεων, που όπως φαίνεται θα χρειαστούν μετά τις εκλογές και θα τολμήσουν να απορρίψουν τη μικροπολιτική και τις πελατειακές σχέσεις που έχουν αναδείξει την Ελλάδα σε demi ευρωπαϊκό κράτος και τη λειτουργία της πολιτικής ελίτ ως σύστημα «bon pour l’ Orient» .
Ο άνθρωπος είναι ικανός για το μεγαλύτερο κακό, είναι όμως εξίσου ικανός και για το αντίθετο. Είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε την κατάσταση, να δώσουμε μεταρρυθμιστική πνοή σε ένα έργο του οποίου το σενάριο μας είναι γνωστό, αρκεί να ξεχαστεί το πολιτικό κόστος. Κανένας δεν πρόκειται να μακαρίσει ή να αγαπήσει οποιαδήποτε κυβέρνηση αποφασίσει να αλλάξει τα πράγματα. Ο βίος της θα είναι περιορισμένος, αλλά η υστεροφημία της δεδομένη. Τελικά, χρειάζεται να δουλέψουμε σοβαρά επί πολύ χρόνο για να αλλάξουμε όσα μας φθείρουν και μας υποβιβάζουν. Ακόμη και αν τα αποτελέσματα φανούν στην αρχή πενιχρά, εμείς πρέπει να συνεχίσουμε.
* Η κ. Μαριέττα Γιαννάκου είναι πρώην υπουργός.