Χωρίς διακοπή

2' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Είμαστε όμηροι του εαυτού μας», είπε ο Γιώργος Ζώης στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που έδωσε στη βενετσιάνικη Μόστρα με αφορμή την προβολή της ταινίας του «Interruption» (Διακοπή) στο διαγωνιστικό τμήμα των Οριζόντων. Η φράση ταιριάζει στο μικρό σε αριθμό αλλά χαρακτηριστικό σε περιεχόμενο έργο του σκηνοθέτη. Στη δεκάλεπτη μικρού μήκους «Τίτλοι τέλους» (Φεστιβάλ Βενετίας 2012), θέμα του ήταν οι άδειες διαφημιστικές πινακίδες. Αυτό. Τίποτα περισσότερο. Εκατοντάδες άδεια πλαίσια χωρίς κανένα μήνυμα. Στην πρώτη μικρού μήκους του «Casus Belli» (Φεστιβάλ Βενετίας 2010), το θέμα του ήταν διαφορετικές ουρές αναμονής σε διαδοχικά πλάνα, που φαντάζουν, στο τέλος, σαν μια ενιαία μεγάλη ουρά. Ενα υπερχειλισμένο καρότσι σούπερ μάρκετ κυλάει ανεξέλεγκτο, σε ρυθμό επιταχυνόμενο. Αυτά. Τίποτα περισσότερο.

Αν και το «Interruption» είναι μεγάλου μήκους και το θέμα σύνθετο, με πολλές σκέψεις -σαν νευρώνες- να αλληλοδιαπλέκονται, το βλέμμα παραμένει καθαρό και στέρεο. Δεν είναι φορτωμένο, είναι φορτισμένο.

Η υπόθεση περιγράφεται ως εξής: μια παράσταση με την «Ορέστεια» του Αισχύλου, και σύγχρονη σκηνοθετική ματιά, ξεκινάει. Ξαφνικά, μια ομάδα αγοριών και κοριτσιών, με όπλα στα χέρια, διασχίζει την πλατεία και ανεβαίνει στη σκηνή. Ζητούν συγγνώμη για τη διακοπή και προσκαλούν όσους θεατές επιθυμούν να ανεβούν στη σκηνή μαζί τους. Η παράσταση θα συνεχιστεί, με μια διαφορά: η ζωή μιμείται την τέχνη και όχι το αντίστροφο.

Ενα σχόλιο πάνω στη θέαση; Πάνω στην ύβριν, στον φόνο και στην ενοχή; Η κατάσταση περιπλέκεται. Οι άκοντες ηθοποιοί ακούν τις οδηγίες ενός εκ των εισβολέων, από μικροφώνου. Καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα «τι θα έκανε ο Ορέστης σήμερα;». Μήπως να έβρισκε έναν καλό δικηγόρο να τον υπερασπιστεί για τον φόνο της Κλυταιμνήστρας; Ολοι οι ήρωες έχουν το δίκιο τους μέσα στον μύθο, λέει κάποιος άλλος. Η αλήθεια είναι ότι, για να απαντήσετε, θα πρέπει «να απεγκλωβιστείτε από το τι περιμένουν οι άλλοι από εσάς», αντιτείνει κάποιος τρίτος.

Οι ρόλοι του θεατή και του θεώμενου αλλάζουν διαρκώς και σ’ αυτό βοηθάει ο ευφυής χειρισμός της κάμερας.  Οι ήρωες, θεατές και θεώμενοι,  σε συνθήκες πειράματος. Πόση  πραγματικότητα μπορούν να αντέξουν; Υπάρχει ο από μηχανής θεός;  Η Κάθαρση; Μια καταρρακτώδης  βροχή πάνω σε γυμνά  σώματα «ξεπλένει», εκτονώνει, ανακουφίζει από τις Ερινύες ή αυτές είναι πανταχού παρούσες;

Δεν είναι το «σήμερα» και η «κρίση» που απασχολούν τον Γ. Ζώη. Είναι ο πάσχων άνθρωπος, για πράξεις ή παραλείψεις που έκανε ή νομίζει ότι έκανε. Η ανεκπλήρωτη επιθυμία επιστρέφει καμιά φορά σαν τιμωρία· η φαντασίωση υποκαθιστά την πραγματικότητα εύκολα αλλά όχι χωρίς κόστος. Το ταμείο ακολουθεί σχεδόν πάντα. Το τίμημα πληρώνεται είτε εμπρόθεσμα είτε με τόκους.

Ο φόβος και η απειλή, για κάτι που ενδέχεται να συμβεί από στιγμή σε στιγμή, είναι η μαγιά για το απροσδόκητο. Ο Ορέστης, ο Πυλάδης, η Κλυταιμνήστρα-μάνα, ο χορός, ένας σκηνοθέτης, μια δικηγόρος με το παιδί της, μια εκπαιδευτικός, μια άνεργη, όλοι μαζί, μια ανθρώπινη αλυσίδα, που διασχίζει τις εποχές, τους αιώνες, τον χρόνο.

Πόσο ανεξιχνίαστη και απρόβλεπτη είναι η ανθρώπινη φύση; Το κλάμα, ο πόνος, η χαρά, το γέλιο, η φυγή; Οταν τα συναισθήματα εκβιάζονται και μεγεθύνονται, όπως στο θέατρο, ο συγγραφέας του έργου είναι, επί της ουσίας, όμηρος του θεατή. Τον ερμηνεύει, κατασκευάζοντας με κάθε αφήγηση μια άλλη (ακόμη κι αν είναι η ίδια) εκδοχή. Κάτι αλλάζει· μια κίνηση, ο τονισμός, το νεύμα, το βήμα που μένει μετέωρο ή σκοντάφτει, η ανάσα που επιταχύνεται. Την «ομηρία» στην ταινία του Γ. Ζώη δεν προκαλεί το ίδιο το θέαμα αλλά ο κάθε άλλος που μας κοιτά, περιμένοντας ή όχι την επόμενη κίνησή μας. Η κοινωνία στη «Διακοπή» είναι σαν ωρολογιακός μηχανισμός· άλλοτε αδρανής άλλοτε ενεργοποιημένος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή