Μια φράση του ιστορικού Βασίλη Παναγιωτόπουλου από μια συνέντευξή του («Γεύμα» με την «Κ»), που είχε δημοσιευτεί πριν από τρία χρόνια (24/03/2012), την έχω διαρκώς μπροστά μου. Η ερώτηση προς τον διακεκριμένο ιστορικό ήταν αν πιστεύει ότι «το πολιτικό προσωπικό που έχει προκαλέσει την κρίση μπορεί να συμβάλει και στη θεραπεία». Και η απάντησή του: «Τα πράγματα είναι χειρότερα… Μόνον τα ίδια πρόσωπα θα οδηγήσουν στη θεραπεία, γιατί αυτά είναι τα μόνα που μπορούν να το κάνουν. Δεν υπάρχει περίπτωση να έρθουν από το υπερπέραν δυνάμεις πολιτικές στη χώρα για να τη σώσουν». «Από το υπερπέραν όχι», αντιτείναμε, «αλλά νέα πρόσωπα στην πολιτική σκηνή δεν μπορούν να αναδυθούν;». Απάντησε: «Α, αυτό έχει πάρει ήδη όνομα: τα ζόμπι στη Βουλή. Η επόμενη Βουλή υπάρχει κίνδυνος να είναι μια Βουλή των ζόμπι. Δηλαδή να είναι όλοι άσχετοι, αφελείς, καλοπροαίρετοι άνθρωποι αλλά εμφανώς ανεπαρκείς για να διαχειριστούν την περιπλοκότητα της κρίσης».
Δεν ξέρω αν ο κ. Παναγιωτόπουλος επιβεβαιώνεται ή όχι από τον χρόνο που έχει μεσολαβήσει, το βέβαιο είναι πάντως ότι δύσκολα μπορεί να αμφισβητήσει κανείς τη διεισδυτικότητα και την καθαρότητα του βλέμματός του στην ελληνική πραγματικότητα.
Στις λίστες των υποψήφιων κομμάτων για την αυριανή εκλογική αναμέτρηση, δεν αιφνιδιάζει το νέο. Δεν είναι «άγνωστα» τα πρόσωπα που κυριαρχούν στις λίστες, ακόμη κι αν σε κάποια κόμματα πλειοψηφούν οι πιο «εναλλακτικές» προτάσεις. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, άρα, «τα ίδια πρόσωπα θα οδηγήσουν στη θεραπεία».
Χρειάστηκε, για να πειστούμε γι’ αυτό, μια οδυνηρή διαδρομή, με δοκιμαστικές πτήσεις ανθρώπων «εμφανώς ανεπαρκών», που έφεραν τη χώρα, οικονομικά επιβαρυμένη κατά μερικές δεκάδες δισ. ευρώ, σε… ένα τρίτο μνημόνιο και μία ακόμη εκλογική αναμέτρηση.
Κάθε αποτυχία της πολιτικής να εφαρμόσει λύσεις, δεδομένες και προαποφασισμένες, ώστε να αναπνεύσει κάπως η χώρα, παρήγαγε εκτός από θυμό, απογοήτευση, κόπωση, ματαίωση και διάψευση, πολλαπλασιάζοντας τους αναποφάσιστους και τους μηδενιστές, εκτρέφοντας κυνισμό και απαξίωση.
Ετσι, σε αυτές τις εκλογές –«εξαιρετικά κρίσιμες», συναινούν οι περισσότεροι, αλλά πια θυμίζει την ιστορία του ψεύτη βοσκού με τον λύκο– είναι πολλοί όσοι δηλώνουν ότι δεν θα ψηφίσουν. Τι κι αν όλες οι ενδείξεις κατατείνουν ότι βρισκόμαστε, όχι στο κενό όπως πριν, αλλά στο καθοριστικό επόμενο βήμα. Οι απανωτές κρίσεις δεν πείθουν τους «απέχοντες» ότι αυτή τη φορά, πραγματικά, εμφανίστηκε ο λύκος στο κοπάδι και δεν πρόκειται για τέχνασμα του πολιτικού συστήματος. Τα ψέματα έχουν αυξήσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις. Κυρίως ανάμεσα στους νέους· σε όσους ήλπιζαν ή σε όσους ήταν «αγανακτισμένοι» πυκνώνοντας τις γραμμές των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτοί, τώρα, δηλώνουν «απόντες». Ορφανοί, πανικόβλητοι, καταθλιμμένοι –και το χειρότερο– χωρίς προσδοκίες. Το κενό αναπληρώνεται με περίσσεια κυνισμού. Το παρακολουθεί κανείς στα σχόλια των social media. Δεν περιμένουν κάτι· αισθάνονται διαψευσμένοι, γίνονται αμείλικτοι. Χρεώνουν, συνολικά και αδιακρίτως, το «σύστημα». Στη λέξη αυτή στοιβάζουν, συλλήβδην, πολιτικούς, δημοσιογράφους, οποιονδήποτε είναι φορέας εξουσίας ή δημόσιου λόγου.
Αρα, από πού μπορούν να αντλήσουν ελπίδα, να ανεφοδιάσουν τα ψυχικά αποθέματά τους; Οταν η «αλήθεια» και τα «επιτέλους» απλώς επαναλαμβάνονται αδιέξοδα χωρίς να έχουν δύναμη να πείσουν ή να μεταπείσουν. Ο θόρυβος για τους νέους που φεύγουν στο εξωτερικό είναι πολιτικά χρήσιμος, μεταφράζεται, εύκολα, σε ψήφους. Τι γίνεται όμως με τους νέους που επιλέγουν να μείνουν; Ποιους άλλους ενδιαφέρει, εκτός από τους ίδιους και τους οικείους τους;