Κυρίαρχο βέβαια είναι το ερώτημα του αποτελέσματος των αυριανών εκλογών, αλλά ταυτόχρονα απολύτως αλληλένδετο και κυρίαρχο είναι το ερώτημα για τις εξελίξεις την επόμενη μέρα. Ολοι οι πολιτικοί αρχηγοί συμφωνούν ότι θα σχηματισθεί οπωσδήποτε κυβέρνηση, γιατί κανείς δεν διανοείται ότι η χώρα μπορεί να πάει σε νέες εκλογές αμέσως. Από την άλλη πλευρά, όμως, κανείς δεν είναι σε θέση να διαβεβαιώσει πειστικά ότι κάτι τέτοιο δεν θα γίνει σε μερικούς μήνες. Που σημαίνει ότι η τόσο απαραίτητη και πολυπόθητη πολιτική σταθερότητα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη από τη Δευτέρα. Δυστυχώς, αλλά έτσι είναι!
Προϋπόθεση για την πολιτική σταθερότητα είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης από όλα τα κόμματα που ψήφισαν με τη μία ή την άλλη επιχειρηματολογία το λεγόμενο «τρίτο» μνημόνιο. Κυβέρνησης, η οποία θα συσταθεί στη βάση συμφωνίας για να παραμείνει στην εξουσία τουλάχιστον τρία ή τέσσερα χρόνια, προκειμένου να το διεκπεραιώσει κατά το δυνατόν και να οδηγήσει σταδιακά τη χώρα στην έξοδο από την κρίση.
Αυτό λέει η λογική, αφού το εγχείρημα είναι αντικειμενικά εξαιρετικά δύσκολο, και πέντε κόμματα στην προηγούμενη Βουλή, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Δημοκρατία, το Ποτάμι, το ΠΑΣΟΚ και οι ΑΝΕΛ αναγνώρισαν με την ψήφο τους την αναγκαιότητα της εφαρμογής του, ακόμη και την ιδιοκτησία του. Η σχετική διατύπωση που υπάρχει στη συμφωνία είναι ξεκάθαρη.
Ωστόσο, είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο έλλειμμα λογικής. Πάντα υπήρχε, αλλά στα χρόνια της κρίσης έγινε τόσο φανερό, που δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Για πολλούς και διάφορους λόγους, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Επομένως παραμένει ζητούμενο ποιοι και πώς θα συνεργαστούν για να φέρουν σε πέρας το δύσκολο έργο, που μάλιστα περιλαμβάνει εκατοντάδες «προαπαιτούμενες πράξεις».
Με την επισήμανση ότι κυβέρνηση δεν μπορεί να σχηματισθεί δίχως τη συμμετοχή του πρώτου κόμματος, λόγω του μπόνους των 50 εδρών που παίρνει σύμφωνα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, και αφού αφαιρεθούν από την επιδιωκόμενη εξίσωση το ΚΚΕ, η ΛΑΕ και η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή, το αβίαστο συμπέρασμα είναι προφανές. Η επόμενη κυβέρνηση αναγκαστικά θα προέλθει από συνδυασμό «φιλοευρωπαϊκών» κομμάτων, εφόσον βρίσκονται στη νέα Βουλή, αν το επιθυμούν και ανάλογα με την κοινοβουλευτική δύναμή τους.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν σοβαρά την προεκλογική ρητορική των κομμάτων, πολύ δύσκολα θα δούμε κυβέρνηση «μεγάλου συνασπισμού», δηλαδή ΣΥΡΙΖΑ – Νέας Δημοκρατίας, άρα πολύ δύσκολα θα δούμε οποιαδήποτε διευρυμένη κυβέρνηση με κοινή συμμετοχή αυτών των δύο. Ο Αλ. Τσίπρας το έχει αποκλείσει επανειλημμένα και με έμφαση. Αρα απομένει ο σχηματισμός κυβέρνησης από το πρώτο κόμμα και κάποια άλλα. Το όραμα του Αλ. Τσίπρα είναι να σχηματίσει κυβέρνηση πάλι με τον Π. Καμμένο, αν νικήσει στις εκλογές. Δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι οι ΑΝΕΛ θα βρίσκονται στην επόμενη Βουλή και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το Ποτάμι ή το ΠΑΣΟΚ θα δεχθούν κυβερνητική συμβίωση με τον «εκλεκτό» του τέως πρωθυπουργού. Αν πάλι οι ΑΝΕΛ είναι εκτός Βουλής, θα είναι αρκετές οι κοινοβουλευτικές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ, εφόσον θα το θέλουν τα δύο τελευταία κόμματα, να στηρίξουν κυβέρνηση; Θα θέσουν όρους και θα είναι μια τέτοια κυβέρνηση βιώσιμη; Εκτός και αν ο ΣΥΡΙΖΑ στραφεί και προς τη ΛΑΕ σε μια προσπάθεια επανένωσης δυνάμεων, κάτι που δεν πρέπει να αποκλειστεί εντελώς, ιδιαίτερα εάν οι ΑΝΕΛ κατορθώσουν να μπουν στη Βουλή…
Στην περίπτωση που η Ν.Δ. έλθει πρώτη στις εκλογές, τα πράγματα ίσως απλοποιούνται κάπως ως προς τον σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά περιπλέκονται όσον αφορά το πολιτικό κλίμα. Ο Ευ. Μεϊμαράκης θα απευθύνει πρόσκληση, αλλά αυτή θα απορριφθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ και θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση με το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. Και σε αυτή την περίπτωση, όμως, δεν ξέρουμε αν θα φτάνουν οι δυνάμεις των τριών για τον σχηματισμό της, αλλά και για να είναι βιώσιμη. Γιατί δεν ξέρουμε πώς θα συμπεριφερθεί στην αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ, παρόλο που αρκετοί πιστεύουν ότι δεν έχει πια τη δυνατότητα να είναι ακραίος μετά την υπογραφή που έβαλε ο Αλ. Τσίπρας, αλλά και γιατί θα έχει να αντιμετωπίσει εσωκομματικά θέματα. Πάντως, είτε έτσι είτε αλλιώς, ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας την επόμενη ημέρα δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.