Τα τελευταία πέντε χρόνια το εγχώριο πολιτικό σύστημα, τα ΜΜΕ, οι ίδιοι οι πολίτες, είχαν στρέψει την πλάτη τους προς το εσωτερικό και με έναν πρωτοφανή τρόπο, ο οποίος υπέκρυπτε μια ιδιότυπη μονομανία, ασχολούνταν με τα δημοσιονομικά, τις μεταρρυθμίσεις, τις περικοπές. Πολιτικές καριέρες εκτοξεύθηκαν και άλλες κατεδαφίστηκαν εντός ενός συγκρουσιακού πλαισίου, το οποίο εν πολλοίς ήταν τεχνητό και σήμερα ήδη μοιάζει προ πολλού ξεπερασμένο. Την ιδιότυπη αυτή ομφαλοσκόπηση κατέστησε γελοία στην πράξη η «βόμβα» του προσφυγικού και ο αναγκαστικός αιφνιδιασμός, που επέφερε αρχικά στο πολιτικό σύστημα και μετέπειτα στην κοινή γνώμη.
Η στάση που τηρούν οι βασικές ευρωπαϊκές δυνάμεις αλλά και οι μικρότερες χώρες, ιδίως εκείνες της Ανατολικής Ευρώπης, επί του ζητήματος της αντιμετώπισης του (πρόσκαιρου) προσφυγικού και του (μόνιμου) μεταναστευτικού φαινομένου συνιστά μια ωμή στροφή προς τη Realpolitik. Το «έθνος-κράτος», ο θάνατος του οποίου είχε πρώιμα προεξοφληθεί κατά την παρελθούσα εικοσαετία, παραμένει ο βασικός πυλώνας διαμόρφωσης και χάραξης πολιτικής και υποτάσσει στη βούλησή του τις υπερεθνικές δομές, όπως τα όργανα της Ε.Ε. και η Κομισιόν, που μοιάζει πάντα να ακολουθεί ασθμαίνοντας τις δύο ή τρεις ισχυρότερες χώρες της ηπείρου. Περιττεύει να αναλυθεί περαιτέρω η γεωπολιτική κατάσταση στον νότιο και ανατολικό περίγυρο της Ελλάδας, όπου τα άλλοτε κυρίαρχα κράτη διαδέχονται απροσδιόριστες «no man’s lands», όπου οι ασύμμετροι κίνδυνοι αυξάνονται σε πλήθος με γεωμετρικό τρόπο.
Σε αυτό τον διαρκώς μεταβαλλόμενο και ακραία αφιλόξενο κόσμο, θα ήταν λάθος για την Ελλάδα να μπει σε μια διαδικασία «ζυγίσματος» των αλλαγών που πρέπει να γίνουν στο εσωτερικό με την αδιαμφισβήτητη γεωπολιτική αξία της θέσης της χώρας. Αν η Ελλάδα ξεκινήσει ένα τέτοιο «παζάρι» θα αποτύχει εκ των πραγμάτων στην προσπάθεια για τη δόμηση των κρίσιμων τομέων του κράτους σε αξιοκρατική και αποτελεσματική βάση. Τα δύσκολα χρόνια που ακολουθούν ένα αμιγώς κομματικό κράτος δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει. Το δίλημμα είναι υπαρκτό και σοβαρό: είτε η Ελλάδα θα μετατραπεί σε σοβαρό «παίκτη» στην περιοχή με δομημένο και στιβαρό σχέδιο για το μέλλον είτε θα υποπέσει στην κατηγορία ενός οιονεί «failed state», που θα άγεται και θα φέρεται από άλλους.