Από την Τετάρτη διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και του Γαλλικού Ινστιτούτου, υπό την αιγίδα του Δήμου, διεθνές συνέδριο με θέμα τον ρόλο της πόλης στις επιχειρήσεις των συμμάχων στο πλαίσιο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι και η μόνη αξιοσημείωτη συμβολή της σύγχρονης Θεσσαλονίκης στους εορτασμούς διεθνώς για τα εκατό χρόνια από τον φοβερό αυτό πόλεμο, όταν άλλες χώρες, με πρώτη τη γειτονική μας Τουρκία, μετέτρεψαν την επέτειο σε τουριστικό προϊόν προσελκύοντας πλήθη επισκεπτών (Καλλίπολη στα Δαρδανέλλια) και βάζοντας στα ταμεία τους πολλά εκατομμύρια, χώρια τη διεθνή τους προβολή. Η πόλη πέρασε στο «ντούκου» το τεράστιο αυτό για την ιστορία, αλλά και την εξέλιξή της, γεγονός. Δεν εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να αναδείξει τη γεωστρατηγική της σημασία, τότε αλλά και τώρα, και να προβάλει τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της σε ένα διαρκώς και επικίνδυνα μεταβαλλόμενο περιφερειακό περιβάλλον.
Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και αυτό το επιστημονικό συνέδριο παρέμεινε, δυστυχώς, υπόθεση των Ελλήνων και ξένων ιστορικών, του Μπουτάρη, άντε και μερικών άλλων Θεσσαλονικέων. Δεν κατέστη γεγονός, δεν μπήκε στη δημόσια συζήτηση, σε μια πόλη που δίνει την εντύπωση ότι φοβάται να μιλήσει με την ιστορία της. Αδικεί τον εαυτό της η Θεσσαλονίκη με τέτοιες συμπεριφορές. Γιατί, όπως φάνηκε και από τη συζήτηση στο συμπόσιο, η πόλη καθόρισε σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη του πολέμου αλλά και ο πόλεμος διαμόρφωσε εν πολλοίς τη μελλοντική της διαδρομή. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ένας εκ των ομιλητών, ο καθηγητής της Ιστορίας στο ΑΠΘ Γιάννης Μουρέλος: «Δεν ήταν η Θεσσαλονίκη εκείνη που κέρδισε τον πόλεμο, ωστόσο ο πόλεμος κερδήθηκε χάρη στη Θεσσαλονίκη». Ηταν το λιμάνι της, αυτό που σήμερα «αναπαύεται» περιθωριοποιημένο, αλλά πάντως με ανέγγιχτο τον δημόσιο χαρακτήρα του, όταν στη Μεσόγειο κορυφώνεται ο «πόλεμος των λιμανιών» για τη διακίνηση των προϊόντων της Κίνας και της Απω Ανατολής γενικότερα, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη διέλευση των συμμαχικών δυνάμεων. Ηταν η Θεσσαλονίκη που λειτούργησε ως ορμητήριο στις καθοριστικές μάχες του Μακεδονικού Μετώπου, το οποίο μπήκε «σφήνα» ανάμεσα στο Ανατολικό και το Δυτικό μέτωπο και έκρινε εν πολλοίς την έκβαση του πολέμου.
Ηταν ο Γάλλος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος Ερνεστ Εμπραρ, που «η τύχη ηθέλησεν να ευρεθεί εκεί ως απλούς στρατιώτης εις την Γαλλικήν Στρατιάν» (Αλέξανδρος Παπαναστασίου), ο άνθρωπος που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στον ανασχεδιασμό της Θεσσαλονίκης μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 1917 και τον οποίο η πόλη «τιμά» δίνοντας το όνομά του σ’ ένα παραχωμένο και σκοτεινό δρομάκι λίγων μέτρων κάπου στο παλιό εμπορικό κέντρο. Τι ξέρουν οι Θεσσαλονικείς για όλα αυτά και πώς οι κατά καιρούς ηγεσίες τους αξιοποιούν την ιστορική προίκα της πόλης προς όφελος των ανθρώπων της; Ας το αφήσουμε καλύτερα.