Μόλις πέντε μήνες πέρασαν από μια θλιβερή πρωτοβουλία της Ελλάδας, που όλοι θέλουμε να ξεχάσουμε. Η χώρα είχε ζητήσει από το ΔΝΤ να καθυστερήσει την πληρωμή οφειλομένων στον οργανισμό. Είχε προηγηθεί, τριάντα χρόνια νωρίτερα, η Ζάμπια, όταν είχε ζητήσει την ίδια διευκόλυνση που ουσιαστικά δηλώνει αδυναμία πληρωμής δημοσίου χρέους.
Επειδή η Ζάμπια φαίνεται ότι προηγείται της Ελλάδας, ίσως πρέπει να ακολουθήσουμε τις πρωτοβουλίες της αφρικανικής χώρας που συνεχίζει να έχει οικονομικά προβλήματα. Το εθνικό νόμισμα (kwacha) έχει υποτιμηθεί κατά 45% έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους, ακολουθώντας τη ραγδαία πτώση της τιμής του χαλκού που είναι το κύριο εξαγωγικό προϊόν. Οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί, ενώ οι διακοπές ηλεκτροδότησης είναι συχνές κυρίως εξαιτίας πτώσης της στάθμης του νερού στη λίμνη Καρίμπα, όπου βρίσκεται ο υδροηλεκτρικός σταθμός που παράγει το μεγαλύτερο ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ευτυχώς, η ελληνική οικονομία δεν υποφέρει από ανάλογες καταστροφές, καθώς τόσο το νόμισμα όσο και οι εξαγωγές βρίσκονται σε ευνοϊκή θέση, ενώ δεν αμφισβητείται η ενεργειακή επάρκεια. Τα προβλήματα που έρχονται στην επιφάνεια μετά την εκλογική ανάπαυλα των τελευταίων μηνών, είναι ότι δεν έχουν εκπληρωθεί τα προαπαιτούμενα που είχαν επιβληθεί από τους δανειστές και κινδυνεύει να διακοπεί η χρηματοδότηση της χώρας.
Μόλις το ένα τρίτο από τα προαπαιτούμενα έχουν εκπληρωθεί και απομένουν όλα όσα έχουν ιδιαίτερη πολιτική φόρτιση, από τον ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση έως τα «κόκκινα» δάνεια, από τη λειτουργία δημοσιονομικού συμβουλίου που θα εποπτεύει τα δημοσιονομικά και την καθυστέρηση των ιδιωτικοποιήσεων, έως την κατάργηση της επιστροφής φόρου για το πετρέλαιο στους αγρότες. Αντίθετα ικανοποιήθηκαν όσα επιβάρυναν κυρίως τον ιδιωτικό τομέα και κάποιες ανώδυνες ρυθμίσεις: Αλλαξαν τα πρόστιμα και οι ποινές της εφορίας, επεκτάθηκε το claw back σε διαγνωστικά κέντρα, κλινικές, φαρμακοβιομηχανίες για τρία χρόνια.
Αλλά ακόμα κι αν οι εκκρεμότητες που απομένουν θεωρηθούν δευτερεύουσες, ώστε να καταβληθεί η πρώτη δόση, τα πράγματα δεν είναι απλά. Καταρτίζεται νέος πίνακας με εκκρεμότητες που πρέπει να ρυθμιστούν προκειμένου να καταβληθεί η δεύτερη δόση που (επίσης) χρειαζόμαστε. Φαίνεται ότι οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν μελετήσει την εγχώρια κατάσταση και επιβάλλουν την εφαρμογή των προαπαιτουμένων σε δόσεις, ενώ ανάλογα έχουν μοιράσει την καταβολή της χρηματοδότησης…
Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση δυσκολεύεται να κλείσει τα ανοικτά θέματα, ενώ και η εξεύρεση ανώδυνων ισοδυνάμων αποδεικνύεται ανέφικτη. Ισως πρέπει να ακολουθήσουμε –πάλι– το παράδειγμα της Ζάμπιας.
Η Κυριακή που πέρασε, κηρύχθηκε αργία και ημέρα προσευχής στην αφρικανική χώρα. Τα μπαρ και άλλα καταστήματα ήταν κλειστά, οι ποδοσφαιρικοί αγώνες ακυρώθηκαν και στο κεντρικό στάδιο της πρωτεύουσας, Λουσάκα, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση πιστών που προσευχήθηκαν για την οικονομική σωτηρία της χώρας. Σε δηλώσεις του ο τοπικός αρχιεπίσκοπος είπε: «Ο Θεός είναι Θεός των θαυμάτων κι αν τον ικετεύσουμε, θα μας ευλογήσει και το νόμισμα θα αποκατασταθεί στην παλαιότερη δύναμή του και οι τιμές των αγαθών θα μειωθούν και πάλι».
Αν τις επόμενες εβδομάδες αρχίσει η ανατίμηση του kwacha, δεν έχουμε άλλη λύση.