Ακόμη και τα διανηθέντα επτά χρόνια κρίσης, από το 2008 έως το 2015, δεν φάνηκαν αρκετά για να ενδιαφερθούμε με πρακτικό όσο και αποκαλυπτικό τρόπο για τα οικονομικά μας. Χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια. Κάποτε, αυτός ο τόπος μετρούσε τα ιστορικά του βήματα σε επταετίες!
Αναφέρομαι κυρίως στην κακή αντίληψη που έχουν οι περισσότεροι μεταξύ των μισθωτών για τον τρόπο με τον οποίο πληρώνονται για την εργασία τους. Πετυχαίνω ελαχίστους, επειδή κάνω την ίδια ερώτηση σχεδόν σε όποιον συναντώ, να γνωρίζουν με ακρίβεια την ακαθάριστη ετήσια αμοιβή τους. Ακόμη και εκείνοι που συμπληρώνουν μόνοι τους τη φορολογική δήλωση, συνήθως δεν το ανακαλούν αμέσως από μνήμης. Είναι όμως αυτό το σπουδαιότερο «νούμερο» για τα προσωπικά οικονομικά μας, ειδικότερα όταν καταρτίζει κανείς ένα στοιχειώδη οικογενειακό προγραμματισμό.
Ακόμη λιγότερο γνωρίζουμε το άλλο στοιχείο, που συνήθως αναφέρεται ως «κόστος εργαζομένου για την επιχείρηση», που προκύπτει εάν στις ακαθάριστες αμοιβές προστεθούν οι κρατήσεις για ασφάλιση και υγεία που πληρώνει η επιχείρηση για λογαριασμό του εργαζομένου.
Στην πράξη και στη θεωρία η πραγματική αμοιβή του μισθωτού για την εργασία που προσφέρει στην επιχείρηση είναι αυτό το τελευταίο ποσό, το κόστος εργασίας. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, όταν θέλουμε να συζητήσουμε τη συμμετοχή της εργασίας στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, χρησιμοποιούμε αυτό το στοιχείο και όχι βεβαίως τα χρήματα που παίρνει ο εργαζόμενος «στο σπίτι», όπως λένε οι Aμερικανοί, ή που «βάζει στην τσέπη», όπως το λέμε στα καθ’ ημάς. Κάθε φορά που βοηθώ ένα συνομιλητή μου να κάνει τον λογαριασμό, το ίδιο συμβαίνει: εξεγείρεται εναντίον των υπερβολικών φόρων. Εχει απόλυτο δίκαιο. Κάντε τον λογαριασμό μόνοι σας. Σε μια καθαρή αμοιβή 1.000 ευρώ μηνιαίως, ήτοι 14 χιλιάδων τον χρόνο, τα μεικτά, μαζί δηλαδή με την ασφάλιση και την προπληρωμή φόρου εισοδήματος, ανέρχονται σε 18.200 ευρώ περίπου. Επ’ αυτών, η επιχείρηση πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές «του εργοδότη», με αποτέλεσμα το «κόστος εργαζομένου» να πηγαίνει περίπου στις 22.600 ευρώ. Με δύο λόγια, το ποσό που διαθέτει ο εργαζόμενος του παραδείγματός μας για κατανάλωση, εξόφληση υποχρεώσεων (π.χ. δόσεις δανείων) και αποταμίευση αναλογεί σε μόλις το 62% της αξίας που αναγνωρίζει η επιχείρηση για την εργασία του. Το υπόλοιπο 38% πηγαίνει στο κράτος!
Στην πράξη, το κόστος της επιχείρησης είναι μεγαλύτερο. Στον εργαζόμενο «του χιλιάρικου», που δεν είναι καθόλου λίγα, η επιχείρηση πληρώνει 22.600 ευρώ, αλλά χρησιμοποιεί την προσφερόμενη εργασία μόνον επί 11 μήνες, επομένως το μηνιαίο κόστος της είναι 2.055 ευρώ. Και όμως, αν ρωτηθεί ο μισθωτός «τι βγάζει;» θα απαντήσει: Ενα χιλιάρικο!