Αν στο θέμα των «κόκκινων» δανείων η κυβέρνηση εννοεί να εφαρμόσει όσα διοχετεύει στα ώτα της κοινής γνώμης, να περιμένετε την επιστροφή της χώρας στην εποχή των δανειακών… παγετώνων. Πολύ πριν από το 1998, όταν η «τυχερή» οικογένεια έριχνε τα μπετά, μάζευε κάτι ακόμη για τον πρώτο όροφο και άφηνε τα σίδερα για πανωσηκώματα!
Μόνον όταν σταθεροποιήθηκε το νόμισμα και φάνηκε να πετυχαίνουμε την απένταξή μας από την ευτελισμένη δραχμή, άρχισαν τα νοικοκυριά να ονειρεύονται ότι με τα δάνεια των τραπεζών θα γίνουν νοικοκύρηδες. Ηταν τότε που ο Θόδωρος Καρατζάς απορροφούσε στην Εθνική Τράπεζα την Κτηματική Τράπεζα, διαβλέποντας την εκλαΐκευση της στεγαστικής πίστης.
Τα δάνεια για κατοικία αυξήθηκαν με ταχύτητα φωτός: +30% ετησίως. Ομως, η παραγωγή του προϊόντος «Κατοικία» έμεινε στην εποχή της αντιπαροχής και του μικρού εργολάβου. Δεν έγινε καμία προσαρμογή στο νομικό καθεστώς. Η πολιτεία αδιαφόρησε για τη διασφάλιση των τίτλων ιδιοκτησίας. Το Κτηματολόγιο συνέχισε με ρυθμούς χειρότερους και από το γιοφύρι της Αρτας.
Το δυστύχημα, όμως, ήταν ότι οι πολιτικοί έμειναν στο παρελθόν. Οταν για να πάρεις ένα δανειάκι και «να τελειώσει το ρημάδι», έπρεπε να σε συνοδεύσει ο κομματάρχης στον διευθυντή του τραπεζικού καταστήματος και μετά, αν χρειαζόταν, στον γνωστό που δάνειζε με τοκογλυφικά γραμμάτια.
Τον Αύγουστο του 2010, τα στεγαστικά δάνεια έφτασαν στο υψηλότερο σημείο τους: οι τράπεζες είχαν δώσει 81,1 δισ. ευρώ. Τον Σεπτέμβριο 2015, το υπόλοιπο αυτού του δανεισμού μειώθηκε σε 67,6 δισ. ευρώ.
Το 35% αυτών των δανείων, περίπου 24 δισ. ευρώ, είναι προβληματικό. Οι δανειολήπτες είναι, κατά το πλείστον, υπερχρεωμένοι επειδή αποπληρώνουν ένα δάνειο που δεν ανταποκρίνεται στο σημερινό οικονομικό τους «προφίλ». Κυρίως επειδή μειώθηκαν τα εισοδήματά τους και, πολύ συχνά, επειδή, με τη βοήθεια των τραπεζών, «το παράκαναν» στο μέγεθος του δανείου.
Τα περίπου 140 χιλιάδες νοικοκυριά που έχουν μπλοκαριστεί ζητούν επειγόντως μια λύση. Οι «φωνακλάδες» μεταξύ τους ζητούν τη διαγραφή του δανείου, την απαλλαγή τους από το χρέος, χωρίς, βεβαίως, να υποστεί οιαδήποτε απομείωση το περιουσιακό τους στοιχείο. Ζητούν, εν ολίγοις, να τους χαρίσουν το σπίτι κι ας έχουν πληρώσει μικρό μόνον μέρος της αξίας του.
Οι τράπεζες υπολογίζουν ότι οι «στρατηγικοί κακοπληρωτές», αυτοί που εκμεταλλεύονται τον λαϊκισμό των πολιτικών που υπόσχονται πράγματα που δεν μπορούν να κάνουν, δεν είναι περισσότεροι από 1 στους 5 δανειολήπτες στο «κόκκινο».
Αν η κυβέρνηση ήταν αρκούντως σοβαρή, θα είχε ήδη δώσει τη διαβεβαίωση ότι πρώτη αυτή ξεχωρίζει τους «μπαταχτσήδες» από εκείνους που έχουν πραγματικό πρόβλημα εξυπηρέτησης του δανεισμού τους. Αυτό θα είναι το πρώτο πραγματικό και ειλικρινές κριτήριο κοινωνικής δικαιοσύνης. Αύριο η συνέχεια…