Σε σημείο αναφοράς της εγχώριας αγοράς ακινήτων και ιδίως των πραγματοποιούμενων επενδύσεων τείνουν να αναδειχθούν οι εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ), καθώς, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αποτελούν πλέον τη μοναδική εστία «κινητικότητας» στον κλάδο, πλην ίσως ορισμένων ξένων επενδυτικών κεφαλαίων που εξετάζουν ευκαιρίες στην ελληνική αγορά. Η διαφάνεια που προσφέρουν οι ΑΕΕΑΠ, η πληθώρα των επενδυτικών επιλογών που έχουν, η ευκολία προσέλκυσης στρατηγικών επενδυτών και άντλησης κεφαλαίων, αλλά και τα προφανή φορολογικά πλεονεκτήματα που διαθέτουν έναντι άλλου είδους σχημάτων κατοχής, εκμετάλλευσης και ανάπτυξης ακινήτων, έχουν καταστήσει τις εταιρείες του κλάδου σε πρωταγωνίστριες.
Νέα εταιρεία
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο όμιλος πληροφορικής Quest, που σε συνεργασία με τη θυγατρική του εταιρεία Unisystems αποφάσισαν την εκκίνηση της διαδικασίας για σύσταση νέας εταιρείας ΑΕΕΑΠ. Σε αυτήν θα εισφερθούν συνολικά εννέα ακίνητα ιδιοκτησίας του ομίλου, κυρίως γραφεία και αποθήκες. Οπως ανακοινώθηκε, η ίδρυση της εταιρείας αποσκοπεί, αφενός, στη βελτιστοποίηση των επενδύσεων και της διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας που θα προκύψει από τις ανωτέρω εισφορές ακινήτων, αφετέρου, στην ανάδειξη και ενίσχυση της αξίας των ακινήτων που θα εισφερθούν. Βάσει του σχετικού νομοθετικού πλαισίου, η εταιρεία έχει προθεσμία δύο ετών, προκειμένου να εγγράψει τις μετοχές της στο Χ.Α., η οποία μάλιστα μπορεί να παραταθεί για άλλα δύο χρόνια, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.
Πάντως, οι ΑΕΕΑΠ μικρής κλίμακας δύσκολα θα μπορέσουν, τουλάχιστον υπό τις παρούσες συνθήκες, να προσελκύσουν σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια. Αυτό αποδεικνύεται και από τις ελάχιστες νέες επενδύσεις που έχουν πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια οι μικρότερες εταιρείες του κλάδου, όπως η Trastor ΑΕΕΑΠ ή η MIG Real Estate, η οποία εν τέλει εξαγοράστηκε πριν από ένα χρόνο από την Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ. Πλέον, η διοίκηση της Trastor AΕΕΑΠ συνεχίζει την προσπάθεια εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή, είτε από την Ελλάδα είτε από το εξωτερικό. Μάλιστα, όπως ανακοίνωσε πριν από λίγες εβδομάδες, για τον σκοπό αυτό έχει προσλάβει ως σύμβουλο την εταιρεία Deloitte. Υπενθυμίζεται πως μεγαλομέτοχος της εταιρείας είναι πλέον μόνο η Τράπεζα Πειραιώς. Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης η συντριπτική πλειονότητα των επενδύσεων στην αγορά ακινήτων έχει πραγματοποιηθεί από τις επενδυτικές εταιρείες ακινήτων. Πλέον, οι εταιρείες του κλάδου που διαθέτουν τα απαιτούμενα κεφάλαια στρέφονται σε νέες αγορές και κατηγορίες ακινήτων, μετά και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, που επιτρέπει την πραγματοποίηση επενδύσεων και σε κατοικίες, ξενοδοχεία, οικόπεδα, όπως επίσης και τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς για την απόκτηση ακινήτων. Στο πλαίσιο αυτό, η Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ δρομολογεί επενδύσεις της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ σε ξενοδοχειακά ακίνητα και γενικότερα ακίνητα με τουριστική χρήση. Για τον σκοπό αυτό ιδρύθηκε σχετική θυγατρική, η Grivalia Hospitality Α.Ε., η οποία πρόκειται να μετεξελιχθεί σύντομα σε κοινοπρακτικό σχήμα, στο οποίο θα συμμετάσχει η ίδια η Grivalia, συνεισφέροντας κεφάλαια 25 εκατ. ευρώ, αλλά και ξένοι επενδυτές, που θα συνεισφέρουν επιπλέον 75 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος αυτών των επενδυτών θα προέλθει από τους υφιστάμενους μετόχους της Grivalia, ήτοι τον όμιλο Fairfax, αλλά και τα επενδυτικά funds Wellington και Fidelity.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόθεση της εταιρείας είναι όχι μόνο να αποκτήσει τα ακίνητα μέσω μιας απλής πράξης αγοραπωλησίας, που ούτως ή άλλως δεν έχει ιδιαίτερο αντίκτυπο στην οικονομία, αλλά να προβεί και σε περαιτέρω επενδύσεις αναβάθμισης/ανακατασκευής, ή ακόμα και ανάπτυξης ακινήτων, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και υψηλή προστιθέμενη αξία στις τοπικές οικονομίες. Ως εκ τούτου, στο στόχαστρο θα βρεθούν ακόμα και οικόπεδα που ενδείκνυνται για τουριστική ανάπτυξη, δεδομένου ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις ΑΕΕΑΠ επιτρέπει τέτοιες κινήσεις. Επίσης, υψηλά στις προτεραιότητες των επενδυτών θα βρεθούν και πολυτελή ξενοδοχειακά ακίνητα.
Εν αναμονή της αξιολόγησης
Οι πρώτες κινήσεις θα πρέπει να αναμένονται εντός του μήνα, καθώς η διοίκηση της εταιρείας παρακολουθεί στενά και τις εξελίξεις στο μακροοικονομικό και δημοσιονομικό σκηνικό. Είναι προφανές λοιπόν ότι η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, αναφορικά με την εκταμίευση της δόσης των 2 δισ. ευρώ (και επιπλέον 10 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών), θα ανάψει και το πράσινο φως για την υλοποίηση των πρώτων κινήσεων. Υπενθυμίζεται πως η Grivalia είναι η μοναδική ενεργός εταιρεία του κλάδου των ΑΕΕΑΠ φέτος, καθώς έχει προβεί σε δύο κινήσεις. Η πρώτη αφορά την απόκτηση δύο ακινήτων της αλυσίδας Praktiker και η δεύτερη, και σαφώς μεγαλύτερη, αφορά την ολοκλήρωση της απόκτησης, αντί τιμήματος 60 εκατ. ευρώ, χαρτοφυλακίου αποτελούμενου από εννέα καταστήματα της αλυσίδας Μakro Cash & Carry, στο πλαίσιο της πρόσφατης εξαγοράς τής εν λόγω αλυσίδας από τον όμιλο Σκλαβενίτη. Συνολικά πρόκειται για ακίνητα 99.300 τ.μ., εκ των οποίων δύο βρίσκονται στην Αθήνα, δύο στη Θεσσαλονίκη και από ένα στο Ηράκλειο Κρήτης, στην Πάτρα, στη Λάρισα, στον Βόλο και στην Ξάνθη. Τα ακίνητα έχουν μισθωθεί στη Μakro αντί αρχικού ετήσιου μισθώματος 5,7 εκατ. ευρώ.