Στην οπερέτα «Ba-ta-clan», ο μετρ του είδους Οφενμπαχ έχει συμπεριλάβει μεταξύ των χαρακτήρων δύο συνωμότες. Στον πολυχώρο που πήρε το όνομά του από τότε, το μίσος που σκόρπισε τον θάνατο θα μας θυμίζει την τεράστια διαδρομή που έκανε η Ευρώπη για να φθάσει μέχρι το σημερινό απόγειο.
Η μάλλον χαρούμενη εξωτική περιπέτεια που διαδραματίζεται σε «κινεζικό» περιβάλλον, δηλαδή ακατανόητο στους πολλούς, ανέβηκε το 1855. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1864, έδωσε το όνομά της στον τόπο του μαρτυρίου δεκάδων νέων ανθρώπων. Σε μια βραδιά διασκέδασης, αρμονικά ενταγμένη στον καλά δουλεμένο πολιτισμό των ανοιχτών δικών μας κοινωνιών.
Στον ίδιο χώρο γίνονται και πολιτικές συγκεντρώσεις. Αλλωστε, ύστατη πολιτική πράξη είναι η ελευθερία έκφρασης, την οποία τόσο μισούν όσοι προσκυνούν το δόγμα του μίσους. Επιδιώκοντας, πάντως, πολιτικά οφέλη, στον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο. Αλλά και μια κρατική οντότητα στην καρδιά του αραβικού κόσμου και του πολιτισμού της Μεσογείου. Ενα κράτος που ήδη εισπράττει φόρους, πωλεί πετρέλαιο και εκβιάζει. Είτε για να αποτραπούν δολοφονίες ανθρώπων είτε για να περιοριστεί η καταστροφική τους μανία επί όσων άφησαν οι πολιτισμοί στα χώματα που μολύνει η παρουσία των ακραίων αυτών θρησκόληπτων δολοφόνων.
Η Ευρώπη δεν θα λυγίσει. Δεν θα αποστεί από όσα καθιέρωσε μέσα από αμέτρητες συγκρούσεις. Εμφύλιες, θρησκευτικές, πολιτικές αιματηρές κατά κανόνα, που μετατράπηκαν όμως σε στοιχεία προόδου και καθιέρωσης της περίοπτης θέσης μας μεταξύ των κρατών.
Οι δολοφόνοι τοποθέτησαν τους στόχους τους γύρω από την Place de la République. Η απόδοση ως «πλατεία Δημοκρατίας» δεν είναι λανθασμένη, το νόημα όμως είναι διαφορετικό από αυτό που εμείς καταλαβαίνουμε. Γιατί Res Publica είναι η κυριαρχία του δημόσιου πράγματος κόντρα στη μοναρχία του ενός. Είναι μια κοινωνία που οργανώνεται δημοκρατικά επειδή διοικείται από νόμους που ψηφίζουν οι αντιπρόσωποι του έθνους. Αλλωστε, όλες οι républiques δεν είναι αυτόχρημα δημοκρατικές.
Το δύσκολο είναι ότι οι δολοφόνοι που μας στέλνει το «Ισλαμικό Κράτος» δεν είναι ούτε ιδεολόγοι ούτε ζητούν κάποια πολιτική διαπραγμάτευση. Οι απάτριδες δολοφόνοι δεν αναζητούν έναν τόπο περίκλειστο μέσα στον οποίο θα προσκυνούν χωρίς παρενόχληση τα είδωλα της δικής τους πίστης.
Αντιθέτως, θέλουν μια βάση από την οποία θα εκκινούν για να καταστρέψουν αυτά στα οποία εμείς πιστεύουμε. Δεν συνομιλούν, σκοτώνουν.
Επομένως, η μόνη δημοκρατική απάντηση είναι αυτή που διατύπωσε ο πρόεδρος Ολάντ, αν όχι με αυτά ακριβώς τα λόγια, αλλά χωρίς δισταγμό: à la guerre comme à la guerre.
Που σημαίνει ότι συντομότερα από όσο πιστεύουμε, θα χρειαστεί να πάρουμε τη θέση που μας αναλογεί σ’ αυτό το μέτωπο υπεράσπισης της δημοκρατίας.