Με το χθεσινό σημείωμα, υπoστήριξα ότι οι τελευταίες ρυθμίσεις για τα «κόκκινα» δάνεια συμπληρώνουν σωστά το πλαίσιο που προσδιορίστηκε με το τρίτο μνημόνιο. Επ’ αυτού, ο κ. Τσίπρας τελειώνει όσα άφησε στη μέση η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Για τον λόγο αυτό, τουλάχιστον, η κυβέρνηση αξίζει της υποστήριξης όσων συνεχίζουν να πληρώνουν βαρύτατο τίμημα για την αντιμετώπιση των πολλαπλών περιπλοκών από τη μεγάλη κρίση.
Πριν από λίγες εβδομάδες έγινε η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και, κυριολεκτικώς την τελευταία στιγμή, αποφύγαμε την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, τη δέσμευση καταθέσεων και τελικώς την υποχρεωτική μεταπώληση ολόκληρου του ενεργητικού των τραπεζών λίγους μήνες αργότερα σε όποιον έδινε «δύο δεκάρες», κυριολεκτικώς.
Δυστυχώς, η μετακύλιση της πολιτικής κρίσης και στις τράπεζες πολλαπλασίασε τα αρχικά προβλήματα από τη φούσκα δανείων των ετών 2003-2008. Τελικά, μόλις πρόσφατα η Βουλή ψήφισε το περίγραμμα του πλαισίου εντός του οποίου θα τυγχάνουν προστασίας όσοι οφειλέτες ζητήσουν ειδική συμφωνία για την εξόφληση του στεγαστικού δανείου τους.
Το κυριότερο κριτήριο, σημείωνα χθες, είναι ότι το εισόδημα του οφειλέτη-δανειολήπτη «δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης», κυρίως επειδή θα φανεί ότι αυτός είναι ο πλέον περιοριστικός παράγοντας σε πάμπολλες περιπτώσεις οφειλετών. Ποιες είναι λοιπόν αυτές και πώς ορίζονται;
«Εύλογο» είναι το ποσό των δαπανών που απαιτούνται για την εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού επιπέδου διαβίωσης αφότου πληρωθούν οι φόροι και η δόση του δανείου ή του ενοικίου για τους ενοικιαστές.
Ο πλέον πρόσφατος υπολογισμός έχει γίνει για το επίπεδο εισοδήματος 2013 αλλά και όταν γίνει ο νεότερος δεν θα διαφέρει πολύ. Ετσι, οφειλέτης με τετραμελή οικογένεια θα μπορεί να ζητήσει νέα και ευνοϊκή ρύθμιση δανείου εφόσον το μηνιαίο καθαρό, με την παραπάνω έννοια, εισόδημα, δεν ξεπερνά τα 1.400 ευρώ ή, περίπου, 17.000 ευρώ ετησίως.
Το «εύλογο» αυτό επίπεδο εισοδήματος είναι αισθητά υψηλότερο, κατά 40%, από το όριο φτώχειας το οποίο, για την ίδια οικογένεια, βρίσκεται στο χιλιάρικο. Είναι μάλιστα σχεδόν το ίδιο με το «διάμεσο καθαρό εισόδημα», που δεν είναι ο μέσος όρος των εισοδημάτων, αλλά εκείνο που βρίσκεται «στη μέση», όπου υπάρχει ίδιο πλήθος εισοδημάτων που ξεπερνούν ή υστερούν από το «διάμεσο». Τέλος, το «εύλογο εισόδημα» θα επανυπολογίζεται εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι.
Λήγει επομένως η ατελείωτη συζήτηση για το είδος και το εύρος της προστασίας που θα διαθέτουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Αν όλα τρέξουν γρήγορα και χωρίς νέες και περιττές παρεμβάσεις, μέχρι την άνοιξη, το τοπίο με τα «κόκκινα» δάνεια θα έχει γίνει απροσπέλαστο στους κάθε είδους λαϊκιστές.