Πρώτη Ιανουαρίου 2016 και τα φαντάσματα του 2015 κυριαρχούν πάνω στην πατροπαράδοτη ανάπαυλα φωτός, καθώς δεν έχει αναδυθεί ακόμη κάτι ικανό να χαράξει τ’ αυριανά σωτήρια μονοπάτια. Οπως και το σφίξιμο μπροστά στην πολυσυζητημένη επιδείνωση των ελληνικών πραγμάτων, σε ενδεχόμενες νέες καταστροφές.
Παλινωδίες, καθυστερήσεις, υπαναχωρήσεις, μετέωρα βήματα, δύσκολη μείξη προοδευτισμού και οικονομικού ρεαλισμού. Κανένα αναπτυξιακό βήμα, νέες περικοπές, νέοι φόροι – 4,2 δισ. ευρώ θα πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι το 2016…
Και αυτό πάνω σε ένα βεβαρημένο χθες: στα 85,5 δισ. ευρώ οι απλήρωτες υποχρεώσεις των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Εξήντα χιλιάδες επιχειρήσεις στη Βουλγαρία (προϋπήρχαν 11.500) και άλλες 10.000 στην Κύπρο – και το κύμα φυγής συνεχίζεται. Στο 1,24 εκατ. οι άνεργοι· κανένα εργαζόμενο μέλος σε 350.000 οικογένειες, οι 9 άνεργοι στους 10 χωρίς καμία στήριξη. Ενα εκατομμύριο εργαζόμενοι (στα 3,5 εκατ. απασχολουμένων), απλήρωτοι από 1 έως 5 μήνες, οι 7 στις 10 νέες θέσεις εργασίας προσωρινής απασχόλησης…
Πρώτη Ιανουαρίου 2016. Λίγες ημέρες πριν, το 83% των Ελλήνων (ευρωβαρόμετρο) δεν είχε εμπιστοσύνη στο μέλλον, το 92% θεωρούσε πως ήταν σε καλύτερη κατάσταση παλιότερα, το 99% έκρινε πως η κατάσταση της εργασίας στη χώρα είναι «κακή», το 97% χαρακτήριζε «άσχημη» την κατάσταση της οικονομίας και το 70% πίστευε πως θα χειροτερέψει μέσα στους επόμενους 12 μήνες.
Σήμερα; Σήμερα είναι ένας άλλος χρόνος, άτρωτος στις αντιξοότητες και στα θνητά ανθρώπινα προβλήματα, μια ημέρα χάριτος. Ή μάλλον ήταν. Η χαρά της προσμονής χαρμόσυνων νέων σβήνει γρήγορα. Ο κόσμος μας –θεμελιωμένος σε μια λάθος αρχή– είναι ανοιχτός σε ένα χρόνο που έπαψε να είναι αντιληπτός ως γραμμή προόδου. Το μέλλον τελματωμένο. Το κοινωνικό αύριο ρηχό, χωρίς θεμέλια, με θολά νοήματα, σκοπούς και αλήθειες. Που ακυρώνουν την ανακουφιστική πεπατημένη της μετάβασης από το παρόν των βασάνων σε ένα μέλλον, το οποίο προοικονομείται –σχεδόν πάντα– καλύτερο. Δεν υπάρχει η πρόκληση του χειροπιαστού άμεσου στόχου, που έκανε το σήμερα να έχει διάρκεια και το αύριο να φεγγοβολεί.
Γι’ αυτό, πριν από τους αριθμούς θα έπρεπε οι ηγέτες της χώρας να προσπαθήσουν να ανατρέψουν την αίσθηση «κατάργησης» του συλλογικού μέλλοντος (της κοινωνικής προοπτικής) που παγιώνει όχι μόνο το δεδομένο κλίμα απαισιοδοξίας, αλλά και μονιμοποιεί μια καταστροφική ιδεολογική στάση: πλήρης αποστασιοποίηση από την ατελέσφορη και ασυνεπή πολιτική.
Θα είναι δύσκολο το 2016. Και όμως. Ο καινούργιος χρόνος, ακόμη κι αν δεν είναι μια αρχή ευφροσύνης, θα μπορούσε να είναι για τους ιθύνοντες μια αρχή συνειδητοποίησης και ευθύνης. Δεν γίνεται, το κοινό πεπρωμένο, όταν γυμνώνεται από τα ωραία λόγια, να αποκαλύπτεται ασάλευτο και γυμνό. Δεν μπορεί όλα να είναι τα ευμετάβολα επιφαινόμενα του ίδιου κακού – της ύφεσης. Ο χρόνος να είναι καμωμένος μόνο από «θανάτους». Η ζωή έχει και «αναστάσεις» και επιθυμία για διάρκεια.