Η λύση του ασφαλιστικού δεν θα μπορούσε να είναι εύκολη. Είναι ένα παλαιό ζήτημα που επιδεινώνεται με τη δυσχερή δημογραφική κατάσταση, αλλά και τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Η γήρανση του πληθυσμού και η ύφεση περιορίζουν ακόμα περισσότερο τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος, που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί με ρουσφετολογικές ρυθμίσεις πολλών δεκαετιών. Προφανώς το λογικό είναι να μειωθούν όλες οι συντάξεις και να επιμηκυνθεί ο απαιτούμενος χρόνος εργασίας πριν από τη συνταξιοδότηση… Το πρόβλημα μόνον με μια ευρύτερη συναίνεση και δυσάρεστα μέτρα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, και μάλιστα σε βάθος χρόνου.
Αντί όμως για μια ρεαλιστική αντιμετώπιση του θέματος, βιώνουμε μια σουρεαλιστική παράσταση. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει την κοινωνία ότι οι συντάξεις δεν μειώνονται και όσες μειώνονται θα αυξηθούν από το 2018 επειδή θεωρεί δεδομένο ότι έπειτα από δύο χρόνια θα αυξηθεί το ΑΕΠ!
Το ουσιαστικό πρόβλημα δεν είναι ότι το επικοινωνιακό επιτελείο της κυβέρνησης αισθάνεται την ανάγκη να ονομάσει αύξηση τη μείωση των απολαβών των συνταξιούχων. Αυτό είναι πρόβλημα των κυβερνητικών αξιωματούχων. Ούτε αποτελεί «πραγματικό» πρόβλημα ότι έχουν εξαπατηθεί οι ψηφοφόροι που πίστεψαν ότι θα πάρουν τη 13η σύνταξη. Αυτό είναι πρόβλημα των ψηφοφόρων.
Το ουσιαστικό πρόβλημα, που θα έχει σημαντικές επιπτώσεις, προκύπτει από την «ιδεολογική» αντιμετώπιση του πραγματικού προβλήματος της ανεπάρκειας πόρων στο ασφαλιστικό σύστημα. Η κυβέρνηση, επειδή ακριβώς βάλλεται για την ασυνέπεια των έργων σε σχέση με τις υποσχέσεις της, εφαρμόζει την ισοπέδωση προς τα κάτω, μια σοσιαλιστική –όπως νομίζει– εμμονή. Από τα μέτρα διασώζονται όσοι έχουν πολύ χαμηλές συντάξεις και ευνοούνται όσοι έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα. Οι υπόλοιποι, που έχουν μεγαλύτερο εισόδημα κι όσοι έχουν πληρώσει πολύ υψηλές εισφορές ή έχουν εργαστεί πολλά χρόνια καταβάλλοντας τις ανάλογες εισφορές, θα δουν τις συντάξεις τους να περιορίζονται. Θα διαπιστώσουν ότι δεν άξιζαν οι θυσίες τους, δηλαδή να καταβάλλουν υψηλές εισφορές περιορίζοντας το εισόδημα που έφερναν σπίτι.
Η απογοήτευση αυτή δεν σημαίνει εμπέδωση αισθήματος δικαιοσύνης, επειδή όλοι θα εισπράττουν περίπου την ίδια χαμηλή σύνταξη. Αντίθετα, θα οδηγήσει πολλούς να αναζητήσουν τρόπο βελτίωσης του εισοδήματος, χωρίς να χάνονται τα χρήματά τους στη μαύρη τρύπα του συστήματος, που δεν είναι ανταποδοτικό και δίκαιο. Ετσι όπως διαμορφώνεται η κατάσταση για τα εισοδήματα μεσαίου επιπέδου και πάνω, σχεδόν 55% των εσόδων θα είναι φόροι και ασφαλιστικές εισφορές.
Οσοι είναι επαγγελματίες θα φροντίσουν να έχουν έσοδα σε επιχείρησή τους που βρίσκεται σε κάποια γειτονική ή μακρινή χώρα με μικρή φορολογική επιβάρυνση. Οι μισθωτοί θα φροντίζουν να προσφέρουν αδήλωτη εργασία. Εργοδότες και εργαζόμενοι, επαγγελματίες και πελάτες, όλοι θα έχουν ισχυρό κίνητρο να φοροδιαφεύγουν…
Στην επίσημη σοσιαλιστική οικονομία, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, θα επικρατούν χαμηλές αποδοχές και υψηλή φορολογία. Στη «μαύρη» οικονομία οι αποδοχές θα είναι υψηλότερες και αφορολόγητες. Σε καμιά από τις δύο δεν θα γίνονται σοβαρές επενδύσεις. Στη βιβλιογραφία θα ασκείται κριτική στο υπόδειγμα του ισοπεδωτικού σοσιαλισμού, που εξισώνει τους φτωχούς, αλλά δεν είναι δίκαιο.