Την Κυριακή 3/1/2016 δημοσιεύτηκαν δύο άρθρα που υποστηρίζουν ριζική αναθεώρηση του Συντάγματος. Το ένα του Κυριάκου Μητσοτάκη στην «Καθημερινή» περιγράφει διαδικασία αλλαγής και περιλαμβάνει μια κάπως πρωτότυπη πρόταση προς τον κ. Τσίπρα.
Το άλλο, στο «Βήμα», είναι του Αλέκου Παπαδόπουλου με κατάλογο 19 συγκεκριμένων τροποποιήσεων που κρίνει απαραίτητες, αφήνοντας χώρο και για άλλες. Και οι δύο πολιτικοί θεωρούν αλλαγές στο Σύνταγμα προϋπόθεση για μια πραγματική ανόρθωση της χώρας. Οπως ήταν επόμενο, τα άρθρα σχολιάστηκαν πολύ και μου έκανε ξανά εντύπωση ένα από τα επιχειρήματα εναντίον της αναθεώρησης που επανέρχεται κάθε φορά που το θέμα φτάνει στο προσκήνιο. Η λογική του επιχειρήματος είναι κάπως έτσι: «…ναι, το Σύνταγμα έχει εξευτελιστεί και οι αδυναμίες του ευθύνονται για πολλά από τα κακά που έχουν πέσει πάνω μας, αλλά προς Θεού, δεν πρέπει να το πειράξουμε γιατί μπορεί να γίνει χειρότερο, ιδίως αν στην εξουσία είναι η τάδε ή η δείνα παράταξη – ανάλογα με τον σχολιαστή».
Με άλλα λόγια, να συνεχίσει από φόβο η Ελλάδα να διατηρεί ανέγγιχτο έναν καταστατικό χάρτη αποδεδειγμένα βλαβερό. Δείχνει μια τέτοια τοποθέτηση όλη την ατολμία και υποκρισία μιας μερίδας του πολιτικού συστήματος που κάτω από τον μανδύα της δήθεν σύνεσης θέλει τα πράγματα να μείνουν ακίνητα γιατί τη βολεύει, και ας πηγαίνει η χώρα στο διάβολο. Μέχρι πού πρέπει να πέσουμε ακόμα για να καταλάβουν μερικοί ποια είναι η ρίζα του προβλήματος;
Δεν θα σχολιάσω εδώ το περιεχόμενο των άρθρων, αλλά είναι θετικό ότι δύο πολιτικοί της πρώτης σειράς ασχολούνται δημόσια με το θέμα, και μάλιστα το προτάσσουν. Μακάρι το ζήτημα της αναθεώρησης να παραμείνει ανοιχτό και να γενικευτεί η συζήτηση και να πάρουν δημόσια θέση τα κόμματα επάνω σε συγκεκριμένες προτάσεις αλλαγής. Μόνον έτσι θα υπάρξει ελπίδα για βελτίωση του τρόπου διακυβέρνησης που είναι προϋπόθεση για μόνιμη ανάκαμψη.
Μεταξύ πολλών άλλων το παρόν Σύνταγμα πάσχει από δύο βασικά ελαττώματα. Το ένα είναι ότι επιτρέπει και μάλιστα ενθαρρύνει τη συχνή προσφυγή στις κάλπες. Ετσι σπάει κάθε λίγο και λιγάκι η συνέχεια που είναι απαραίτητη για τη δημιουργία κυβερνητικού έργου, την ολοκλήρωση προγραμμάτων, ακόμη και τον σωστό σχεδιασμό. Η άλλη είναι ότι δεν προστατεύει τη διοίκηση από κομματικές παρεμβάσεις, εντείνοντας έτσι την προσωρινότητα και το χάος στη διαχείριση της χώρας. Περιορίζομαι στις δύο αυτές αδυναμίες του Συντάγματός μας γιατί η θεραπεία τους θα ήταν πολιτικά ουδέτερη. Δεν θα έβλαπτε ή ευνοούσε κάποια συγκεκριμένη παράταξη αλλά θα βοηθούσε στη δημιουργία συγκροτημένου κράτους, άσχετα από το χρώμα της κυβέρνησης. Ο μόνος ζημιωμένος θα ήταν το πελατειακό σύστημα.