Η μετάθεση της πρωτοβουλίας κινήσεων από τον καθεστωτικά σηπτικό ΣΥΡΙΖΑ στην εν δυνάμει μεταρρυθμιστική Νέα Δημοκρατία είναι η σπουδαιότερη μεταβολή από τον Ιανουάριο 2015. Σε μια άλλη ανάγνωση της επικράτησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, η μεταβολή αυτή υπερβαίνει την τρέχουσα πολιτική συγκυρία και τείνει να μεταφραστεί ως κορωνίδα σε μια διαδικασία αργής μεν, αλλά σταθερής κίνησης της κοινωνίας προς την πολιτική και ιδεολογική χειραφέτηση.
Ωστόσο, είναι παράτολμο και ενδεχομένως επίφοβο να μιλήσει κανείς για μείωση του βαθμού διείσδυσης των δυνάμεων του λαϊκισμού, της δημαγωγίας και της οπισθοδρόμησης. Κατά τρόπο αντίστοιχο, είναι εξίσου παρακινδυνευμένο, και εν τέλει ανακριβές, να μιλήσει κανείς για αύξηση επιρροής των ιδεών του φιλελευθερισμού έξω από τη συνήθη ακτίνα της δυνητικής επιρροής τους.
Είναι, όμως, εξίσου αδύναμη η ανάγνωση της σημερινής συνθήκης αν δεν συνυπολογιστούν τα αίτια αυτής της καταιονιστικής μεταβολής. Δημιουργούνται, σαφώς, ερωτήματα. Μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης και εν γένει η αξιωματική αντιπολίτευση (με τις υπάρχουσες δομές και αντιφάσεις) να εκπροσωπήσουν το φιλευρωπαϊκό ρεύμα που γεννήθηκε το περασμένο καλοκαίρι; Και επίσης, μπορεί η Νέα Δημοκρατία, με τη νέα ηγεσία της, να επιτύχει το εξαιρετικά δύσκολο στόχο της εσωτερικής, ειρηνικής ανανέωσης και της πολυσυλλεκτικής εκπροσώπησης με στόχο να ανέλθει στην εξουσία;
Ενδέχεται, η πρόχειρη ταύτιση του άμεσου μέλλοντος της «νέας» Νέας Δημοκρατίας με το ρομαντικό, αυθόρμητο και λαϊκό κίνημα του «Μένουμε Ευρώπη», ως μείζονος συσπειρωτικού πόλου, να μην είναι απολύτως ακριβής. Ενδέχεται, δηλαδή, το μέλλον μιας Νέας Δημοκρατίας, ως κόμματος εξουσίας, να συμπεριλαμβάνει τις αρχές του «Μένουμε Ευρώπη», να τις εσωτερικεύει, αλλά εν τέλει να τις υπερβαίνει.
Η ενδεχομένως υπεραισιόδοξη αυτή εικασία μοιάζει να αγνοεί τη φύση του κατακερματισμένου χώρου από τη λαϊκή Δεξιά ώς τη σοσιαλδημοκρατία και να υποτιμά τον αστάθμητο παράγοντα της ανθρώπινης φύσης και των αντικειμενικών συνθηκών. Ομως, η επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη γίνεται κομιστής νέων εργαλείων για τις κοινωνικές μετατοπίσεις.
Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ τα τελευταία έξι χρόνια, διαπιστώνεται ένα κοινωνικό ρεύμα γύρω από έναν πολιτικό και γύρω από τις ιδέες που αυτός εκπροσωπεί, χωρίς να υπάρχουν οι ωστικές και συγκολλητικές δυνάμεις του λαϊκισμού. Διαφαίνεται η ανάγκη αλλά και η βαθύτερη επιθυμία συγκρότησης ενός νέου πολιτικού πόλου, που χρησιμοποιεί, βασίζεται και εμπνέεται από τη φαντασιακή αλλά ρεαλιστικά δυνατή μετεξέλιξη της Νέας Δημοκρατίας. Ο νέος αυτός πόλος έχει κινηματικό χαρακτήρα, είναι, δηλαδή, θεωρητικά ευρύτερος από το άθροισμα των ψήφων υπέρ των φιλευρωπαϊκών κομμάτων. Και το εύρος του μέσα στην κοινωνία ενδέχεται να προσλάβει πρόσκαιρα τη δυναμική ενός καταιγιστικού κινήματος με θετικό αίτημα.
Η μεγάλη διαφορά σήμερα είναι ότι η κοινωνία παρέδωσε ένα αίτημα για ανοικοδόμηση. Εμπιστεύεται στον Κυριάκο Μητσοτάκη και στην ανανέωση προσώπων που εκείνος μπορεί να φέρει το εκρηκτικό αίτημα για σύνθεση, ανάταξη και απόταξη κάθε σχέσης με το παρελθόν. Είναι βαρύ το φορτίο, αλλά πλέον η ψήφος δεν θα είναι αρνητική. Θα είναι ψήφος ανόδου.