διωτικά εκπαιδευτήρια που θέλησαν να εφαρμόσουν ένα καινοτόμο σύστημα αξιολόγησης, διαμορφωτικό, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση του εκπαιδευτικού αποτελέσματος και των εργαζόμενων εκπαιδευτικών, βρέθηκαν μπροστά σε τοίχο. Επίσημο έγγραφο, που διαβιβάστηκε στη διεύθυνση (και) με την υπογραφή του υπουργού Παιδείας, ζητεί «να ακυρωθεί άμεσα οποιαδήποτε διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών του σχολείου, που τυχόν εφαρμόζεται». Ανάμεσα στους νόμους και στα προεδρικά διατάγματα που επικαλείται ο συντάκτης του εγγράφου, περιλαμβάνεται και το άρθρο 18 παρ. 6 του Συντάγματος το οποίο, σύμφωνα πάντα με τον συντάκτη, ορίζει ότι «η υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της Πολιτείας».
Μόνο που, αν έμπαινε κανείς στον κόπο να επαληθεύσει το περιεχόμενο του άρθρου, θα διαπίστωνε ότι αναφέρεται στη ρύθμιση των σχετικών «με τη διάθεση εγκαταλελειμμένων εκτάσεων για την αξιοποίησή τους υπέρ της εθνικής οικονομίας και αποκατάσταση ακτημόνων». Ασχετο θέμα, δηλαδή. Αντιθέτως, το υπουργείο ήθελε να παραπέμψει στο άρθρο 16 παρ. 8. Και επειδή το άρθρο 16 το οποίο αναφέρεται στην εκπαίδευση, και δη στην τριτοβάθμια, δεν είναι και τυχαίο –έχει χυθεί αίμα για την (μη) αναθεώρησή του– δεν μπορούμε να επικαλεστούμε το γνωστό «εκ παραδρομής».
Δεν θα σχολιάσουμε το αν και κατά πόσον ο υπουργός έχει δικαίωμα να ακυρώνει τη διαδικασία αξιολόγησης ενός ιδιωτικού σχολείου, θα περιοριστούμε στην τυπική «αβλεψία». Στη διακίνηση, δηλαδή, ενός επίσημου εγγράφου με λάθος αναφορά στο Σύνταγμα. Πρόκειται ή όχι για προχειρότητα που πλήττει την αξιοπιστία των υπηρεσιών του υπουργείου; Σιγά το θέμα, θα πείτε. Ησσονος σημασίας, παρωνυχίδα.
Ας το δούμε λιγότερο βιαστικά, πιο προσεκτικά. Καθώς, προφανώς, ο υπουργός δεν μπορεί να ελέγχει (διασταυρώνοντας άρθρα και διατάγματα) οτιδήποτε υπογράφει, κάποιος άλλος οφείλει να κάνει αυτήν τη δουλειά. Από αυτήν τη «λεπτομέρεια» ο καθένας μπορεί να υποθέσει ότι ενδέχεται να περάσει κάτω από τη μύτη του υπουργού όχι μόνο ο κώνωπας αλλά και η κάμηλος.
Ας απομακρυνθούμε τώρα από την επιμέρους εικόνα, για να αξιολογήσουμε τη συνολική. Η άγνοια, η προχειρότητα και οι βεβιασμένες αποφάσεις χαρακτηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος του κυβερνητικού έργου. Και μόνο στα θέματα του πολιτισμού να περιοριστούμε, οι σπασμωδικές κινήσεις, χωρίς κανένα σχεδιασμό, με μόνο γνώμονα εμμονές και προκαταλήψεις, υπαγορεύουν τις περισσότερες αποφάσεις.
Τις εύθραυστες, ούτως ή άλλως, θεσμικές ισορροπίες (σε μια χώρα όπου η ομαλή λειτουργία των θεσμών ήταν το διαρκώς αιτούμενο) έχουν αναλάβει άνθρωποι, στην πλειονότητά τους, άμαθοι. Οι χειρισμοί της εξουσίας, όμως, δεν επηρεάζουν «αριθμούς αλλά ανθρώπους» (για να χρησιμοποιήσουμε και μια προσφιλή έκφραση του ΣΥΡΙΖΑ). Ετσι, αν οι σαρώσεις γίνονται προς μία μόνο κατεύθυνση (των μη ημετέρων), η κοινωνία εισπράττει την αδικία πολλαπλασιαστικά.
Οι συνέπειες αυτής της πάγιας τακτικής είναι πλέον ορατές. Κάποιοι, που θεωρούσαν εαυτούς «αποκλεισμένους», αισθάνονται ότι ήρθε η ώρα να πάρουν το αίμα τους πίσω. Στην όποια πράξη προηγούμενων κυβερνήσεων βλέπουν κακοδιαχείριση, διαχέοντας μια γενικευμένη καχυποψία ότι όλοι είναι ένοχοι μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Ετσι στήνονται δικαστήρια, σπιλώνονται υπολήψεις, εκτοξεύονται ανυπόστατες κατηγορίες, οι οποίες όμως για να ανασκευαστούν απαιτούν χρόνο, κόπο και ψυχικά αποθέματα.
Οπως το άρθρο 18, που είναι τελικά το άρθρο 16. Οταν αποκαλύπτεται το λάθος, είναι αργά. Δεν αφορά κανέναν, γιατί η αξιολόγηση έχει ήδη ποινικοποιηθεί.