Ηταν Οκτώβριος του 1995, όταν εξαγριωμένοι ρασοφόροι και μέλη παραεκκλησιαστικών οργανώσεων εισέβαλαν σ’ ένα από τα πιο εμβληματικά πολιτιστικά μνημεία της Θεσσαλονίκης, τη Ροτόντα, και τα έκαναν Γης Μαδιάμ. Την ώρα εκείνη στο εσωτερικό του μνημείου διεξαγόταν συναυλία τζαζ για λογαριασμό της Ενωσης Πολιτών Θεσσαλονίκης, και τον γύρο του κόσμου έκαναν σκηνές που δεν τιμούν την ιεροσύνη. Κραυγάζοντας «Εξω οι βέβηλοι» και ψάλλοντας «Τη υπερμάχω στρατηγό…», οι φανατικοί ζηλωτές όρμησαν στο εσωτερικό με μπροστάρη σημερινό μητροπολίτη της ευρύτερης περιοχής και προβεβλημένο στέλεχος της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης τότε, μοίρασαν κατάρες και γροθιές, έδιωξαν κακήν κακώς όσους ήταν μέσα, έβγαλαν έξω το πιάνο και χτυπώντας το ακόμη και με σταυρούς που κρατούσαν, το έκαναν γυαλιά–καρφιά… Αναυδη η κοινή γνώμη πληροφορήθηκε τότε για τον «ιερό πόλεμο» που μαινόταν ακήρυχτος γύρω από τον χαρακτήρα ενός μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομίας της UNESCO, της Ροτόντας δηλαδή, ανάμεσα στην Εκκλησία και ειδικότερα την τοπική μητρόπολη και σε εκείνους, πολλούς και διακεκριμένους πολίτες, που ήθελαν και επιμένουν ότι πρέπει να παραμείνει μάρτυρας της (χαμένης;) πολυπολιτισμικής ταυτότητας της Θεσσαλονίκης.
Μολονότι επί μεγάλα χρονικά διαστήματα βρισκόταν σε πρόγραμμα στερέωσης, συντήρησης και αποκατάστασης, ουδέποτε η Εκκλησία εγκατέλειψε τις προσπάθειες να εντάξει τη Ροτόντα αποκλειστικά στη θρησκευτική λατρεία ασκώντας πιέσεις στις εκάστοτε κυβερνήσεις και επιτυγχάνοντας κατά καιρούς υποχωρήσεις οι οποίες κρατούσαν και κρατούν την τοπική μητρόπολη με αξιώσεις στη διεκδίκηση του μνημείου. Και αυτό παρόλο που με απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας, το 1999, χαρακτήριζε τη Ροτόντα ως μνημείο που ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού και όχι στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης.
Τώρα που έφυγαν οι σκαλωσιές, ξέσπασε διαμάχη για το εάν θα μπει στη στέγη της χριστιανικός σταυρός ή θα παραμένει ως έχει. Ο Αγιος Θεσσαλονίκης πήρε το «όπλο» του. «Εχει γίνει συμφωνία και αυτό θα ισχύσει. Γιατί να μαλώνουμε; Ο σταυρός θα μπει και αν θέλουν να ρωτήσουμε τον κόσμο, να κάνουμε δημοψήφισμα», δήλωσε. Με ποιον έχει γίνει συμφωνία και τι ακριβώς περιλαμβάνει αυτή; Ο νέος υπουργός Πολιτισμού τα «μάσησε» ερωτηθείς σχετικά στη Θεσσαλονίκη , αφήνοντας και αυτός ανοιχτό το θέμα της μελλοντικής χρήσης του μνημείου. Μερικοί έσπευσαν να μιλήσουν για «πόλεμο του σταυρού και του μιναρέ». Κατά τη γνώμη μου, το πραγματικό ερώτημα είναι εάν θέλει πραγματικά αυτή η πόλη να διατηρήσει και να αναδείξει τα απομεινάρια του πολυπολιτισμικού της παρελθόντος, στα οποία η Ροτόντα κατέχει κορυφαία θέση, και που εξακολουθούν να της δίνουν μια αξιοζήλευτη κοσμοπολίτικη ομορφιά, ή θα αφήσει να ξεθωριάσουν και σιγά σιγά να αφανιστούν και οι τελευταίες πινελιές του. Αν το επιθυμεί, ας αφήσει ήσυχο το μνημείο, έτσι όπως της το παρέδωσε η Ιστορία.